Ebrahim Soltan: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
m poprawa linków
Linia 8:
Ebrahim Soltan został zapamiętany przede wszystkim jako kaligraf i mecenas kultury. Miał studiować kaligrafię pod kierunkiem niejakiego Mira (lub Pira) Mohammada Sziraziego, ale najwidoczniej zmierzał do kontynuowania tradycji wielkiego XIII-wiecznego [[Irak|irackiego]] kaligrafa [[Jakut al-Mustasimi|Jakuta al-Mustasimiego]]. Podobno kaligrafie Ebrahima miały być nawet sprzedawane na bazarze Szirazu jako dzieła Jakuta. Ebrahim kopiował ''[[Koran]]'' oraz przygotowywał monumentalne inskrypcje następnie wykuwane w kamieniu lub przyjmujące formę mozaiki. Jego inskrypcje można było znaleźć na różnych budynkach Szirazu, które kazał zbudować lub odnowić, takich jak [[Meczet Atigh]], [[Brama Koranu]], grób [[Sadi z Szirazu|Sadiego]], [[medresa]] Dar as-Safa oraz szkoła dla osieroconych chłopców. Ebrahim Soltan kontynuował także tradycję zapoczątkowaną przez poprzednich władców Szirazu pozostawiając po sobie ślad w ruinach [[Persepolis]] w postaci inskrypcji sporządzonych w jego imieniu na ruinach pałacu [[Dariusz I Wielki|Dariusza]] (521 – 485 p.n.e.) upamiętniających jego wizytę w roku 1422. Najdłuższa inskrypcja, sporządzona w piśmie ''naschi'', zawiera wyjątek z ''Ogrodu Różanego'' Sadiego przywołujący ulotną chwałę dawnych władców [[Iran]]u. W roku 1431/1432 Ebrahim Soltan zaprojektował także inskrypcję [[gazel]]u Sadiego na temat równości wielkich i małych wobec śmierci, która została wykonana w formie mozaiki na grobie poety<ref name=Soucek/>.
 
Za największe osiągnięcia Ebrahima Soltana jako kaligrafa uważa się jednak sporządzone przez niego w różnych rodzajach pisma [[Rękopis|manuskrypty]] ''Koranu'', datowane od roku 1422/23 do 1430/31. Jeden z nich (Medina 6) znajduje się obecnie w bibliotece [[Topkapı|Pałacu Topkapı]] w [[Stambuł|Stambule]], przy czym zawiera on zarówno tekst sporządzony ręką Ebrahima jak i XIV-wiecznego kaligrafa [[Pir Jahja Sufi|Pir Jahji Sufiego]]. Inny, datowany na [[Kalendarz muzułmański|Ramadan 830]] (czerwiec 1427), jest przechowywany w [[Metropolitan Museum of Art]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] (zobacz ilustracja). Największe wrażenie spośród manuskryptów Ebrahima robi jednak tom zawierający wyjątki z ''Koranu'' (ms. no. 414), napisany w większości złotem i gustownie [[Iluminacja książki|iluminowany]]. Został on sporządzony w trakcie [[Pielgrzymki w islamie|pielgrzymki]] do [[Meszhed]]u i jest przechowywany w bibliotece [[Astan-e Ghods]] przy [[MauzoleumSanktuarium Imama Rezy]]. Dwa tomy wyjątków z ''Koranu'' (ms. no. 430), sporządzone w roku 1430/1431, aż do roku 1936 znajdowały się w niewielkim pomieszczeniu na górze Bramy Koranu w Szirazie i wiązano z nimi cechy [[talizman]]u. Obecnie znajdują się one w [[Muzeum Farsu]] w Szirazie<ref name=Soucek/>.
 
Intelektualnym mentorem Ebrahima Soltana podczas jego rządów w Szirazie był historyk [[Szarafoddin Ali Jazdi]]. To za zachętą Ebrahima Soltana i przy jego udziale Jazdi napisał swoją słynną biografię Timura ''Zafarname''. Pod patronatem Ebrahima sporządzono także wiele innych manuskryptów, w których tworzeniu nie brał on osobistego udziału. Dwa najsłynniejsze z nich to ilustrowany manuskrypt ''[[Szahname]]'' (Ousley Add. 176), obecnie znajdujący się w [[Biblioteka Bodlejańska|Bodleian Library]] w [[Oksford]]zie oraz rozproszona obecnie edycja ''Zafarname'' Jazdiego, ukończona w Szirazie w roku 1436, już po śmierci Ebrahima<ref name=Soucek/>.