Senoy, Sansenoy i Semangelof: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dr.red, wikizacja
poprawki
Linia 2:
[[Plik:Medieval amulet to protect mother and child. Wellcome M0008070.jpg|thumb|200px|Przykład średniowiecznego żydowskiego amuletu z zaklęciem mającym chronić rodzącą kobietę i jej dziecko przed atakiem [[Lilith]]. Postacie aniołów Senoy, Sansenoy i Semangelof z wpisanymi w nie ich imionami przedstawione zostały z lewej strony]]
[[Plik:Incantation bowl demon Met L1999.83.3.jpg|thumb|200px|Jedna ze znalezionych w [[Nippur]] mis z aramejskim zaklęciem zapisanym wokół umieszczonej centralnie postaci demona (VI-VII w. n.e.); zbiory [[Metropolitan Museum of Art]] w Nowym Jorku (nr inwent. 86.11.64)]]
'''Senoy''' (''Senoi''<ref name=Chaikin>Miriam Chaikin, ''Menorahs, Mezuzas, and Other Jewish Symbols'', Houghton Mifflin Harcourt, 2003, s. 32–33.</ref>, ''Senoy''<ref name=Frankel>Ellen Frankel, Betsy Platkin Teutsch, ''The Encyclopedia of Jewish Symbols'', Rowman & Littlefield, 1992, s. 98.</ref>), '''Sansenoy''' (''Sansenoi''<ref name=Chaikin />, ''Sansenoy''<ref name=Paule>Maxwell Teitel Paule, ''Canidia, Rome’s First Witch'', Bloomsbury Publishing, 2018, s. 66.</ref>, ''Sensenoy''<ref name=Frankel />) i '''Semangelof''' (''Semangelof''<ref name=Chaikin /><ref name=Frankel />) – w folklorze żydowskim ([[Średniowiecze|średniowieczne]] opowiadanie ''[[Alfabet Ben-Siry]]''<ref>{{Cytuj |autor = Robert Lebling |tytuł = Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar |data = 2010-07-30 |data dostępu = 2021-08-27 |isbn = 978-0-85773-063-3 |wydawca = Bloomsbury Publishing |url = https://books.google.co.kr/books?id=uxKJDwAAQBAJ&pg=PT68&dq=Alphabet+of+Sirach+Sansenoy+Senoy&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwihwvjNjtDyAhXW0mEKHStmADYQ6AF6BAgJEAI#v=onepage&q=Alphabet%20of%20Sirach%20Sansenoy%20Senoy&f=false |język = en}}</ref>'')'' trójka [[anioł]]ów mających strzec kobiety w trakcie [[Poród u człowieka|porodu]] i [[Połóg|połogu]] oraz [[Noworodek|nowonarodzone dzieci]] przed atakami nocnego [[demon]]a [[Lilith]]<ref name=Chaikin /><ref name=Frankel />. Ich imiona zapisywano często na specjalnych [[amulet]]ach wykonanych ze srebra lub papieru, którym przypisywano moc odstraszania tego demona<ref name=Chaikin /><ref name=Frankel /><ref name=Madonna>Madonna Gauding, ''The Signs and Symbols Bible: The Definitive Guide to Mysterious Markings'', Sterling Publishing Company, Inc., 2009, s. 339.</ref>. Innym sposobem zabezpieczenia nowonarodzonego dziecka przed Lilith, stosowanym w wielu wspólnotach żydowskich, było zapisanie imion Senoy, Sansenoy i Semangelof na drzwiach pokoju narodzin<ref>[https://books.google.co.uk/books?id=4sqWAwAAQBAJ&pg=PT89&dq=semangelof&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwic4IvOqs7yAhXPRkEAHS8kBVA4HhDoATACegQIBxAC#v=onepage&q=semangelof&f=false Robert Graves, Raphael Patai, ''Hebrew Myths: The Book of Genesis'', Rosetta Books, 2014.]</ref><ref>Raphael Patai, ''The Hebrew Goddess'', Wayne State University Press, 1990, s. 240.</ref>.
 
Zgodnie z tradycją żydowską (zachowaną na przykład w [[Średniowiecze|średniowiecznym]] ''[[Alfabet ben Syracha|Alfabecie ben Syracha]]'')<ref>{{Cytuj |autor = Robert Lebling |tytuł = Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar |data = 2010-07-30 |data dostępu = 2021-08-27 |isbn = 978-0-85773-063-3 |wydawca = Bloomsbury Publishing |url = https://books.google.co.kr/books?id=uxKJDwAAQBAJ&pg=PT68&dq=Alphabet+of+Sirach+Sansenoy+Senoy&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwihwvjNjtDyAhXW0mEKHStmADYQ6AF6BAgJEAI#v=onepage&q=Alphabet%20of%20Sirach%20Sansenoy%20Senoy&f=false |język = en}}</ref> anioły Senoy, Sansenoy i Semangelof wysłane zostały przez [[Jahwe]] z misją sprowadzenia [[Lilith]], pierwszej żony [[Adam i Ewa|Adama]], z powrotem do [[Eden (raj)|Edenu]]<ref name=Frankel /><ref name=Paule /><ref name=Madonna />. Lilith porzuciła Eden i swego męża po tym, gdy ten nie zgodził się na jej aktywną rolę w trakcie [[Stosunek płciowy|stosunku seksualnego]]<ref name=Paule />. Nowym domem dla Lilith stały się pustkowia i bezdroża, gdzie wchodziła w związki z upadłymi aniołami rodząc tysiące demonów zwanych ''lilim''<ref name=Paule /><ref name=Madonna />. Adam pragnął jej powrotu, dlatego Jahwe wysłał trójkę aniołów o imionach Senoy, Sansenoy i Semangelof, które zagroziły Lilith, że jeśli nie powróci, to codziennie umierać będzie setka jej dzieci<ref name=Paule /><ref name=Madonna />. Lilith odmówiła powrotu, ale zapowiedziała, że będzie mścić się za śmierć swoich dzieci zabijając rodzące kobiety i niemowlęta<ref name=Madonna />. Zgodziła się jednak, że oszczędzi wszystkie te matki i niemowlęta, które nosić będą amulet z umieszczonymi na nim wizerunkami lub imionami tej trójki aniołów<ref name=Paule /><ref name=Madonna />. Początki tradycji związanej z Lilith i trójką aniołów sięgają pierwszych wieków naszej ery: imiona aniołów Senoy, Sansenoy i Semangelof wymieniane są na przykład w zaklęciach przeciw Lilith zapisanych po [[język aramejski|aramejsku]] na glinianych misach pochodzących z [[Nippur]] datowanych na ok. 600 r. naszej ery (tzw. ''incantation bowls'')<ref>[https://books.google.co.uk/books?id=lKUeEAAAQBAJ&pg=PT317&dq=semangelof&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjfrfev0M7yAhWSFMAKHc2rBKE4UBDoATAHegQICxAC#v=onepage&q=semangelof&f=false Douglas R. Frayne, Johanna H. Stuckey, ''A Handbook of Gods and Goddesses of the Ancient Near East: Three Thousand Deities of Anatolia, Syria, Israel, Sumer, Babylonia, Assyria, and Elam'', Penn State Press, 2021.]</ref>.
 
== Przypisy ==