Łuków: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodano historyczny plan miasta
Aktualizacje w wielu sekcjach, z przypisami; drobne poprawki
Linia 38:
'''Łuków''' – [[miasto]] będące gminą miejską w [[Polska|Polsce]], w [[województwo lubelskie|województwie lubelskim]], w [[powiat łukowski|powiecie łukowskim]]; siedziba władz powiatu łukowskiego i [[Łuków (gmina wiejska)|gminy wiejskiej Łuków]]. Węzeł kolejowy ze [[Łuków (stacja kolejowa)|stacją węzłową]], przemysł obuwniczy, mięsny, spożywczy, lokalny ośrodek usługowy rolnictwa, największy ośrodek miejski między [[Lublin]]em, [[Siedlce|Siedlcami]], [[Puławy|Puławami]] a [[Biała Podlaska|Białą Podlaską]].
 
Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|GUS]] z 3031 czerwcagrudnia 2020 r. Łuków liczył 29 621&nbsp;441 mieszkańców<ref name="populacja2020" />. Liczba ludności Łukowa plasuje go na 151155 miejscu wśród 930954 miast w Polsce pod względem liczby mieszkańców (1 stycznia 20182021 r.). Pod względem powierzchni miasto zajmuje 135138 miejsce<ref name="GUS_2015GUS_2021">{{cytuj pismo |url= httphttps://stat.gov.pl/downloadobszary-tematyczne/gfxludnosc/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2021-roku,7/12/1/powierzchnia_i_ludnosc,18.pdfhtml|czasopismo = Powierzchnia i ludnośćLudność w przekrojuPrzekroju terytorialnymTerytorialnym | wydawca = Główny Urząd Statystyczny | miejsce = Warszawa | issn = 1505-5507 | data =2015 2021-07-22 | strony = 7522}}, 169tabl. |issn=1505-5507}}19, 22</ref>. Miasto stanowi 2,6% powierzchni powiatu i 2827,17% jego ludności.
 
Łuków był [[miasto królewskie|miastem królewskim]] [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Orłowski |imię = Ryszard |nazwisko2 = Szaflik |imię2 = Józef Ryszard |tytuł = Dzieje miasta Łukowa |wydawca = Wydawnictwo Lubelskie |miejsce = Lublin |data = 1962 |strony = 16 |rozdział = ''Uzyskanie prawa niemieckiego'' |nazwisko r = Szaflik |imię r = Józef Ryszard |autor r link = Józef Szaflik}}</ref><ref>{{Cytuj pismo |czasopismo = Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt |wolumin = T. 16| wydanie = |strony = 14| data = 1782 |miejsce = Halle}}</ref> w starostwie łukowskim w [[ziemia łukowska|ziemi łukowskiej]] [[województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)|województwa lubelskiego]]<ref>''Rejestr poborowy województwa lubelskiego (powiat lubelski i urzędowski z r. 1626, ziemia łukowska z r. 1620)''. Opracowali Jan Kolasa i Kamila Szuster pod redakcją Stefana Inglota. PWN, Wrocław 1957. [http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/docmetadata?id=13512&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=].</ref><ref>Karol de Perthées: ''Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego'' [...] 1786. [ca 1 : 2&nbsp;245&nbsp;000]. [Paris: s.n., ca 1806] [https://polona.pl/item/3741399/0/].</ref>. W XIII wieku Łuków położony był w [[ziemia sandomierska|ziemi sandomierskiej]], gdzie stanowił kasztelanię oraz jeden z głównych grodów<ref>Agnieszka Teterycz-Puzio: ''Geneza województwa sandomierskiego. Terytorium i miejsce w strukturze państwa polskiego w średniowieczu''. Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku, Słupsk 2001, s. 100. {{ISBN|8388731556}}</ref>.
Linia 51:
Łuków był stolicą [[ziemia łukowska|ziemi łukowskiej]], która przez ponad 500 lat znajdowała się na północno-wschodniej rubieży [[Małopolska|Małopolski]]. Przed przynależnością do [[województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)|Lubelszczyzny]] od 1474 roku, związana była z [[województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)|województwem sandomierskim]]. Po rozbiorach Polski, od utworzenia [[województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|województwa podlaskiego]], [[powiat łukowski]] często, wbrew tej długiej tradycji, zaliczany jest do [[Podlasie|Podlasia]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miasto administracyjnie należało do [[województwo siedleckie|województwa siedleckiego]].
 
Według danych z 1 stycznia 20152021 powierzchnia miasta wynosi 35,75&nbsp;km²<ref name="GUS_2015GUS_2021" />
 
Przez [[Osiedle Henryka Sienkiewicza (Łuków)|os. Sienkiewicza]] i Nowy Łuków II (os. Mickiewicza) przebiega środkowy [[równoleżnik]] terytorium Polski. Miasto leży blisko wschodniej granicy strefy [[czas środkowoeuropejski|czasu środkowoeuropejskiego]]. [[Południe]] słoneczne w Łukowie wypada o godzinie 11:28 czasu środkowoeuropejskiego, a o 12:28 czasu [[południk]]a 30°[[Długość geograficzna|E]] ([[czas letni]]).
Linia 68:
* użytki leśne: 13%
 
W dolinie Krzny Pd. znajdują się [[Zimna Woda (zalew)|zalew Zimna Woda]], łąki, ogródki działkowe, bulwar, park, stadion, a na iwschodzie oczyszczalnia ścieków. Tereny zabudowane otoczone są polami uprawnymi i nieużytkami. W większej odległości z wielu stron występują lasy.
 
=== Klimat (1979–2013) ===
Linia 202:
Miasto było wielokrotnie niszczone: przez [[Prusowie|Prusów]], [[Tatarzy|Tatarów]], [[Jaćwingowie|Jaćwięgów]] i [[Litwini|Litwinów]]. Dopiero zawarcie w 1385 roku [[Unia polsko-litewska|unii polsko-litewskiej]] dało względne uspokojenie sytuacji. W 1369 roku [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] nadał Łukowowi prawa wolnego miasta. W 1403 roku [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] „dodał” Łukowowi prawa miejskie oparte na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. Poważną przeszkodą dla rozwoju Łukowa były częste pożary. Z zachowanych do naszych czasów przekazów źródłowych wiadomo, że miasto uległo poważnym zniszczeniom w latach 1517, 1528 i 1533.
 
W okresie od XV do XVIII w. Łuków był miejscem, w którym odbywały się sesje sądów szlacheckich: ziemskiego i grodzkiego<ref><span lang="DE">M. Pawlikowski, ''Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków 2012, tenże, ''Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej'', Strzałków 2012</span>.</ref>. Największy rozkwit miasto przeżywało w XVI i pierwszej połowie XVII wieku. Łuków słynął z targów i produkcji sukna. [[potop szwedzki|Wojna polsko-szwedzka]] w XVII wieku przynosiprzyniosła upadek miasta.
 
W latach 1763–1793 urząd [[Vicesgerent|wicesgerenta]] grodu łukowskiego sprawował Grzegorz Chromiński herbu Lubicz.
Linia 274:
W 1960 roku w [[Park Miejski w Łukowie|parku Miejskim]] wzniesiono pomnik ku czci żołnierzy radzieckich wyzwalających miasto (wmurowano weń również urnę z ziemią z miejsc walk i straceń w powiecie łukowskim)<ref>''Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa. Lata wojny 1939–1945''. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa; Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1988. {{ISBN|83-217-2709-3}}, s. 638.</ref>. Pomnik stał do 2018 r.
 
Po wojnie ożywienie gospodarcze przyniosła budowa dwóch dużych zakładów: fabryki obuwia ''Łukbut'' i dużych zakładów mięsnych, bazujących na lokalnym surowcu. Kontynuowana jest tradycja targów. Na początku XXI wieku zakłady ''Łukbut'' upadły (obecnie część zakładu działa jako firma ŁUKBUT„Łukbut” Sp. z o.o.<ref>{{Cytuj |tytuł = ŁUKBUT :: O firmie {{!}} obuwie polskie, producent obuwia skórzanego |data dostępu = 2020-12-19 |opublikowany = www.lukbut.eu |url = http://www.lukbut.eu/pl/o-firmie}}</ref>). Zakłady Mięsne wykupił znany senator [[Henryk Stokłosa]]. Po 1990 powstało też wiele prywatnych zakładów mięsnych i obuwniczych.
 
Burmistrzami Łukowa od 1989 r. byli:
Linia 318:
 
W centrum miasta znajdują się skwery:
* na placu Solidarności i Wolności – z ulicznym zegarem oraz rzeźbą postaci H. Sienkiewicza;
* przy fontannie przy rogu ul. Międzyrzeckiej i Staropijarskiej;
* wokół pomnika Papieża Jana Pawła II – przy [[Ulica Józefa Piłsudskiego w Łukowie|ul. Piłsudskiego]], ul. Spółdzielczej i Czerwonego Krzyża.
Linia 325:
Część zabudowy koncentruje się wzdłuż arterii miasta – ulic: [[Ulica Józefa Piłsudskiego w Łukowie|J. Piłsudskiego]], [[Ulica ks. kard. Stefana Wyszyńskiego w Łukowie|ks. kard. S. Wyszyńskiego]] i przedłużających je ulic o nazwach kierunkowych: ul. Radzyńskiej, Świderskiej i Siedleckiej (na osi południe–północ) oraz ul. Międzyrzeckiej i Warszawskiej (w kierunku wschodnim i zachodnim). Duże znaczenie mają też Al. T. Kościuszki, łączące Śródmieście z dworcem kolejowym.
 
W ciągu dziejów, wokół śródmieścia, wzdłuż dróg zbiegających się w nim prawie promieniście, powstało wiele ''części miasta'', z których szesnaście nosi dziś nazwę ustaloną urzędowo<ref>Główny Urząd Statystyczny > TERYT > Wyszukiwanie. [http://www.stat.gov.pl/broker/access/showSearch.jspa], dostęp 2009-02-28; Geoportal 2. iMap > Raster [tj. skany map topograficznych] [http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/] dostęp 2016-07-05.</ref>. Jest ona na ogół zgodna z jedyną albo główną ulicą każdej z nich:
{{mapa lokalizacyjna
|mapa = Łuków
Linia 383:
* os. Nowy Łuków II, zwane osiedlem Mickiewicza
 
Wszystkie wyżej wymienione części miasta są to, poza pojedynczymi blokami, tereny zabudowy jednorodzinnej. Miejscami występuje zabudowa szeregowa.
 
=== Osiedla budownictwa wielorodzinnego ===
Linia 403:
* osiedle przy ul. Zbożowej, koło elewatorów
 
Przy Alejach Kaczorowskiego (odcinek obwodnicy śródmieścia) w pobliżu osiedla Sienkiewicza, na terenie części miasta [[Ulica Cegielniana]], realizowane są inwestycje trzech deweloperów (a także powstaje [[centrum handlowe]]):
* os. Zagrodowa<ref>Sprzedaż mieszkań. W: Elbud. Sp. z o.o. Sp.k. [http://elbud.lukow.pl/sprzedaz-mieszkan/], dostęp:2020-11-07</ref>, w sąsiedztwie kościoła św. br.Brata Alberta, przy nowej ulicy, Wileńskiej
* Bloki przy Alejach Kaczorowskiego<ref>Inwestycje. W: MD-Invest. Deweloper [http://md-invest.pl/#aktualne-inwestycje], dostęp: 2020-11-07</ref> w sąsiedztwie osiedla Sienkiewicza, przy nowej ulicy, Kresów Wschodnich
* Apartamenty Świderska<ref>Sprzedaż mieszkań. W: WRI-Deweloper [http://wri-deweloper.pl/], [dostęp: 2020-11-07]</ref>
W otoczeniu osiedli, przy Al. Kaczorowskiego w grudniu 2020 otwarto [[centrum handlowe]] z centralnym parkingiem i oddzielnymi wejściami do każdego sklepu<ref name = ŁP_2020.12.17> {{Cytuj stronę | url = https://lukow24.pl/informacje-lukowskie/lukow-tlumy-na-otwarciu-vendo-parku-wideo/VQmqBYgEYEr0n3vA6CWC | tytuł = ''Tłumy na otwarciu Vendo Parku'' | autor = łp | opublikowany = Lukow24.pl | data = 2020-12-17}} [dostęp 2021-09-09].</ref>.
 
=== Tereny przemysłowo-składowe ===
Linia 483 ⟶ 484:
| szerokość2 = {{#expr: (225 * 3094/2321) round 0}}
| grafika3 = Muzeum Regionalne w Łukowie od strony dziedzińca muzealnego.jpg
| opis3 = Konwikt Szaniawskich (wybudowany w l. 1731–1733<ref name="muzeum">{{Cytuj stronę | url = http://muzeum.lukow.pl/historia-zabytkowego-konwiktu-szaniawskich/ | tytuł = ''Historia zabytkowego Konwiktu Szaniawskich'' | autor = Mariusz Burdach | język = pl | data dostępu = 2021-03-09}}</ref>) od strony dziedzińca, obecnie siedziba [[Muzeum Regionalne w Łukowie|Muzeum Regionalnego]]
| szerokość3 = {{#expr: (225 * 4122/2748) round 0}}
}}
Linia 664 ⟶ 665:
== Gospodarka ==
=== Przemysł ===
W Łukowie rozwinięty jest głównie [[przemysł spożywczy]]. Ponadto działają tu średnie i małe zakłady przemysłu odzieżowego, obuwniczego, stolarki budowlanej, maszynowego i metalowego, wytwórnia pasz oraz zakład energetyki cieplnej. Oprócz dużych zakładów mięsnych i małych przedsiębiorstw wędliniarskich istnieje zakład mleczarski, chłodnia, wiele małych piekarni i zakładów cukierniczych wysyłających wyroby także do innych miast<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.teleadreson.pl/| tytuł = TeleAdreson – spis firm, adresy| data dostępu = 2012-05-12}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.lukow.biz.pl/| tytuł = Katalog firm| data dostępu = 2012-05-12}}</ref>.
 
=== Budownictwo ===
Linia 677 ⟶ 678:
W mieście znajduje się wiele hurtowni, sklepów małych i dużych samoobsługowych, należących do przedsiębiorstw miejscowych i dużych sieci handlowych.
 
Do końcaW 2020 r. przy Al. Kaczorowskiego (obwodnicaczęść zachodniej obwodnicy śródmieścia) zostałowybudowano zaplanowane ukończenie budowy parkupark handlowegohandlowy<ref>AKup/DW: ''Park handlowy w Łukowie''. W: Podlasie24.pl > Łuków. [http://podlasie24.pl/lukow/region/park-handlowy-w-lukowie-2f1b9.html], opublikowane: 2020-07-28</ref> <ref name = "ŁP_2020.12.17"/>.
 
=== Rzemiosło i usługi ===
Linia 706 ⟶ 707:
[[Plik:WK15 Łuków (4) Lichen99.jpg|thumb|250px|[[Łuków (stacja kolejowa)|Dworzec kolejowy w Łukowie]] (wybudowany w l. 1866–1867<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.lukow-historia.pl/?p=1084 | tytuł = Dworzec Kolejowy w Łukowie | autor = | opublikowany = | data = | język = | data dostępu = 2020-06-09}}</ref>) od strony ul. Dworcowej]]
[[Plik:01.07.17 Łuków EN57AL-3006 and EN57AL-1674 (35472956740).jpg|thumb|250px|Peron na stacji kolejowej Łuków]]
[[Plik:Jelcz L090M z PKS Łuków.JPG|thumb|250px|Autobus [[Jelcz L090M]] przedsiębiorstwa [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łukowie|PKS Łuków S.A.SA]]]]
 
{{Kategoria główna|Transport w Łukowie}}
Linia 731 ⟶ 732:
Najstarsze, powstałe na początku lat 30. XX w., jest rondo z pomnikiem H. Sienkiewicza, na ulicy nazwanej jego imieniem.
 
Wzdłuż obwodnicy śródmieścia, a także niektórych ulic wybiegających poza nią promieniście – Świderskiej, Pana Tadeusza, Międzyrzeckiej (także przez wieś Karwacz) i częściowo Żelechowskiej – przebiegają [[Droga rowerowa|ścieżki rowerowe]]. Zbudowano je także na ul. Parkowej, wzdłuż Krzny Pd. od ul. Warszawskiej do al. Wojska Polskiego oraz na odcinkach ulic o układzie okrężnym: ul. Kiernickich (część środkowa i północna), Cegielnianej, Prusa. Wykonywany jest chodnik do [[Świdry (powiat łukowski)|Świdrów]] oraz do [[Ryżki|Ryżek]].
 
Długość dróg rowerowych w 2014 r. wynosiła 21,5&nbsp;km<ref>Statystyczne Vademecum Samorządowca. Gmina miejska Łuków 2014. [http://lublin.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_lubelskie/portrety_gmin/powiat_lukowski/gmina_lukow-miasto.pdf] dostęp 2016-07-06.</ref>.
Linia 745 ⟶ 746:
** [[droga wojewódzka nr 808]] Łuków – [[Kock]].
 
[[Plik:Obwodnica Łukowa.jpg|thumb|250px|Południowy odcinek obwodnicy śródmieścia Łukowa – Al.Aleje Króla Władysława Jagiełły]]
Transport drogowy pełni dużą rolę. Istnieje tu przedsiębiorstwo [[PKS Łuków|PKS w Łukowie SA]], zapewniające połączenia z [[Warszawa|Warszawą]], [[Siedlce|Siedlcami]], [[Radzyń Podlaski|Radzyniem Podlaskim]], [[Garwolin]]em, [[Lubartów|Lubartowem]] oraz [[Lublin]]em, a także z większością miejscowości na terenie całego powiatu. Jego ofertę uzupełniają przedsiębiorstwa PKS „Sokołów” w Sokołowie Podlaskim S.A.SA oraz PKS w Radzyniu Podlaskim S.A.SA, utrzymujące regularne połączenia m.in. z Sokołowem Podlaskim, Lublinem i Radzyniem Podlaskim. Istnieją też prywatni przewoźnicy utrzymujący połączenia do Lublina, Warszawy, Siedlec i Radzynia Podlaskiego.
 
Śródmieście od strony północnej, zachodniej<ref>{{cytuj stronę |url = http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/default.aspx| tytuł = Geoportal > Mapy > Szukaj: Łuków (gm. miejska) > Zawartość mapy > Warstwy > Ortofotomapa| data dostępu = 2012-05-12}}</ref> i południowej otacza droga dwupasmowa, zwana ''małą obwodnicą'' (wobec zaplanowanej właściwej obwodnicy, która ma prowadzićprzebiegać blisko zachodniej granicy miasta).
 
'''Miejski transport pasażerski'''
 
19 VI 2021 r. władze Łukowa w porozumieniu z władzami powiatu i [[Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łukowie|PKS Łuków]] uruchomiły pilotażowo pierwszą (bezpłatną) linię miejskich przewozów pasażerskich. Jest to linia '''Ł1''': Wereszczakówny–[[Ławki (powiat łukowski)| Ławki]] i odwrotnie, funkcjonująca codziennie w lecie. Łączy osiedle Mickiewicza (Nowy Łuków II), [[Osiedle Henryka Sienkiewicza (Łuków)|os. Sienkiewicza]], [[Osiedle Unitów Podlaskich|os. Unitów Podlaskich]], Śródmieście, [[Osiedle Bronisława Chącińskiego|os. Chącińskiego]], [[Osiedle Leona Klimeckiego|os. Klimeckiego]], Al. Kościuszki, os. kpt. Ostoi, [[Wiatraki (Łuków)|Wiatraki]] i ośrodek wypoczynkowy nad [[Zimna Woda (zalew)|zalewem Zimna Woda]]. Autobusy linii Ł1 z napisem KOMUNIKACJA MIEJSKA kursująw lecie kursowały codziennie, regularnie co godzinę<ref>''Komunikacja miejska''. W: Miasto Łuków. Oficjalny serwis internetowy > Dla mieszkańców. [http://www.lukow.pl/dla-mieszkancow/komunikacja-miejska]. Opublikowano: 2021-05-25, dostęp: 2021-06-19.</ref>, natomiast od 1 września 2021 tylko w soboty i niedziele, rzadziej (w lipcu i sierpniu co 30 min). Odtąd podstawową linią stała się '''Ł2''' z ul. Wereszczakówny do Dworca PKP. W odróżnieniu od trasy Ł1, od centrum miasta przebiega ul. Piłsudskiego i Alejami T. Kościuszki oraz jest dostosowana do odjazdów pociągów. W ten sposób przywrócono komunikację autobusową PKS na krótkich trasach, która z podmiejskimi miejscowościami istniała już w latach siedemdziesiątych.
 
=== Transport kolejowy ===
Linia 762 ⟶ 763:
* [[linia kolejowa nr 30]] Łuków – [[Lublin|Lublin Północny]] (przez [[Parczew]]), przywrócona do ruchu w czerwcu 2017 r. z powodu modernizacji [[Linia kolejowa nr 7|linii kolejowej nr 7]] Warszawa–Lublin, prowadzi pociągi jadące z Lublina do Warszawy lub odwrotnie<ref>''110 mln zł na dobre połączenia Łuków – Lublin''. W: PKP S.A.> Aktualności. 2 XI 2017. [http://pkpsa.pl/pkpsa/artykul.html?id=2025], dostęp: 2017-07-11.</ref>.
 
W Łukowie znajdują się dwie stacje kolejowe: [[Łuków (stacja kolejowa)|Łuków]] (2&nbsp;km na północ od centrum) i [[Łuków Łapiguz]] (głównie towarowa, 1,5&nbsp;km na zachód od centrum) oraz przystanek kolejowy [[Łuków Zapowiednik]] we wschodniej części miasta.
 
== Służba zdrowia ==
Linia 807 ⟶ 808:
 
W latach 2000–2006 funkcjonował Ośrodek Dydaktyczno-Konferencyjny [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|KUL]] w Łukowie, który umożliwiał uzyskanie wyższego wykształcenia zawodowego o kierunkach administracja i informatyka.
W 2001 r. otwarto Collegium Łukowskie Akademii Medycznej w Lublinie, kształcące pielęgniarki. W latach 2001–2017 funkcjonowała w mieście [[Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji w Łukowie|Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji]] (w l. 2005–2011 wydawała „Roczniki Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Łukowie”), poprzedniczka Warszawskiej Wyższej Szkoły Biznesu<ref>''O uczekni''. W: Warszawska Wyższa Szkoła Biznesu » Uczelnia. [https://wwsb.edu.pl/o-uczelni/], [dostęp 2021-03-17]</ref>.
 
=== Edukacja na początku lat 20. XXI w. ===
Linia 813 ⟶ 814:
Placówkami oświaty i wychowaniem dzieci są szkoły podstawowe i przedszkola, których organem prowadzącym jest Miasto Łuków oraz przedszkola niepubliczne. W roku szkolnym 2020/2021 funkcjonuje 5 szkół podstawowych (ośmioklasowych), w tym SP 1 w zespole z przedszkolem, 5 przedszkoli publicznych, 8 przedszkoli niepublicznych (w tym 2 mające lokal w dwóch punktach miasta), 2 z nich prowadzone przez zgromadzenia zakonne<ref>''Szkoły podstawowe''; ''Przedszkola publiczne''; ''Przedszkola niepubliczne''. W: Miasto Łuków » Dla mieszkańców » Oświata [http://www.lukow.pl/dla-mieszkancow/oswiata/szkoly-podstawowe] [opublikowane 2020-09-16]</ref>.
 
Do jednostek oświatowych, których organem prowadzącym jest Powiat Łukowski, należą w mieście: [[I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łukowie|I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki]] (zał. 1919), Zespół Szkół nr 1 im. Henryka Sienkiewicza (zał. 1973), Zespół Szkół nr 2 im. Aleksandra Świętochowskiego (zał. 1994), Zespół Szkół nr 3 im. Władysława Stanisława Reymonta (zał. 1992) i IV Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II (zał. 1992) oraz Zespół Placówek, a także Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna<ref>''Szkoły i placówki''. W: Powiatowy Zespół Oświatowy w Łukowie. [http://www.pzo.lukow.pl/szkoly-i-placowki/], [dostęp 2021-03-17]</ref>. W skład wymienionych trzech zespołów szkół wchodzą technika, licea lub szkoły branżowe.
 
Samorząd Województwa Lubelskiego jest organem prowadzącym Szkołę Policealną – Medyczne Studium Zawodowe im. Janusza Korczaka<ref>BIP. Szkoła Policealna-Medyczne Studium Zawodowe im. Janusza Korczaka w Łukowie » Dane podstawowe » Informacja o podmiocie. [https://mszlukow.bip.lubelskie.pl/index.php?id=6], [zmodyfik. 2020-01-31]</ref>.
Linia 860 ⟶ 861:
=== Prasa ===
Pierwszym łukowskim pismem lokalnym po 1989 roku był „Głos Łukowa”, przez pierwsze miesiące – pismo miejscowego OKW NSZZ „Solidarność”, potem – niezależny Obywatelski Dwutygodnik Ziemi Łukowskiej. Ukazywał się regularnie do końca 2006 r., a okazjonalnie (wydania specjalne) – do jesieni 2008 r.
W 2011 r., od 18 IV do 15 XII, ukazywałbył sięwydawany tygodnik ''Łukowska Gazeta Lokalna'' oraz, od III, miesięcznik ''Gazeta Łukowska''.
 
Jako czasopismo społeczno-kulturalne, w latach 1995–2020 ukazywała się ''Nowa Gazeta Łukowska'' – miesięcznik Towarzystwa Regionalnego im. J. S. Majewskiego w Łukowie<ref>Nowa Gazeta Łukowska [numery archiwalne 2001–2020]. [http://gazetangl.cba.pl], [dostęp 2021-09-09]</ref>.
Obecnie w Łukowie systematycznie są wydawane czasopisma o zasięgu powiatu łukowskiego:
* ''Nowa Gazeta Łukowska'' – miesięcznik Towarzystwa Regionalnego im. J. S. Majewskiego w Łukowie
* ''Wspólnota Łukowska'' – jeden z tygodników północnej Lubelszczyzny, wydawnictwa „Wspólnota”
 
Obecnie w Łukowie systematycznieredagowane i kolportowane jest wydawane jedno czasopisma o zasięgu powiatu łukowskiego:
W 2011 r., od 18 IV do 15 XII, ukazywał się tygodnik ''Łukowska Gazeta Lokalna'' oraz, od III – miesięcznik ''Gazeta Łukowska''.
* ''Wspólnota Łukowska'' – jeden z tygodników północnej Lubelszczyzny, wydawnictwa „Wspólnota”.
 
Ponadto powiat łukowski znajduje się w zasięgu następujących tygodników subregionalnych:
Linia 873 ⟶ 874:
* ''[[Życie Siedleckie]]'' – redakcja w Siedlcach
* ''Gazeta Ogłoszeniowa'' – redakcja w Siedlcach
 
W latach 2005–2015 były wydawane w postaci książkowej „Roczniki Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Łukowie”. To czasopismo naukowe związane z profilem uczelni zawierało pojedyncze artykuły odnoszące się do historii powiatu łukowskiego.
 
=== Radio ===
Linia 881 ⟶ 884:
 
=== Telewizja ===
* ''Łukowski Program Telewizyjny'', czyli ''Master TV Łuków'' – telewizja kablowa odbierana w sieci UPC na wszystkich osiedlach bloków mieszkalnych w Łukowie oraz, w mniejszej rozdzielczości, w Internecie.
* Lukman TV – już niedziałająca
* Magnes.TV – powstałafunkcjonująca w 20122012–2020 roku telewizja, dostępna w sieci światłowodowej operatora telekomunikacyjnego FEROmedia oraz w Internecie
* Lukman TV (nie działająca już)
 
Telewizją regionalną odbieraną w powiecie łukowskim jest [[TVP3 Lublin|TVP Lublin]].
Linia 890 ⟶ 893:
Liczne lokalne witryny internetowe instytucji samorządowych, społecznych, niektórych parafii, strony www osób i przedsiębiorstw prywatnych. Prawie wszystkie redakcje wyżej wymienionych mediów prowadzą własne serwisy internetowe. Najstarszą stroną WWW o grodzie nad Krzną jest nieaktualizowany już ''Wirtualny Łuków, w sieci od 1996 roku. Pierwsza nieoficjalna strona Miasta Łuków''. Bogaty zakres miała pierwsza wersja oficjalnej witryny internetowej Miasta Łuków, powstała w 1999 r.
 
W Internecie funkcjonujefunkcjonują też portallokalne informacyjnyserwisy informacyjne, jak [Lukow24.pl http://www.lukow24.pl Łuków24.pl](, [Kurier Łukowski https://www.lukow24kurierlukowski.pl).]
 
== Sport i rekreacja ==
Linia 913 ⟶ 916:
* baseny letnie przy ul. Browarnej
* kryta pływalnia „Delfinek” przy ul. Siedleckiej
* [[Zimna Woda (zalew)|zalew „ZimnaZimna Woda”Woda]], zrewitalizowany w pierwszym etapie w latach 2017–2018 oraz w drugim, do czerwca 2021 r. – wraz z rozbudową jego infrastruktury rekreacyjnej
* siłownia zewnętrzna w [[Park Miejski w Łukowie|parku Miejskim]]
* wiele społecznych stref aktywności, na osiedlach, urządzonych z programu rządowego OSA
* skatepark w parku Miejskim
* promenada wraz z trasą rowerową nad Krzną Południową od ul. Warszawskiej do al. Wojska Polskiego, ukończoną w 2018 r.
Linia 927 ⟶ 931:
W Łukowie mają siedzibę 4 parafie rzymskokatolickie:
 
* [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Łukowie|parafiaParafia kolegiacka pw. Przemienienia Pańskiego]], spadkobierczyni najstarszych kościołów łukowskich
* [[Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Łukowie|parafiaParafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego]], erygowana w 1920 r.
* [[Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Łukowie|parafiaParafia pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła]], erygowana w 1989 r.
* [[Parafia św. Brata Alberta w Łukowie|parafiaParafia pw. św. Brata Alberta]], erygowana w 1992 r.
 
W Łukowie prowadzą posługę dwa zgromadzenia zakonne:
Linia 936 ⟶ 940:
* [[Szarytki|Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo]], które m.in. prowadzi w mieście Specjalny Ośrodek Wychowawczy
 
Liczbę osób innych wyznań mieszkającemieszkających na terenie czterech łukowskich parafii (w tym trzech o charakterze miejsko-wiejskim) szacuje się na ok. 340 na 35 142 parafian rzymskokatolickich, co stanowi ok. 1%<ref>''Kolegiata, Parafia Przemienienia Pańskiego, Łuków'' [http://diecezja.radiopodlasie.pl/?pageId=63&pr=160]’;
''Parafia NMP Matki Kościoła, Łuków'' [http://diecezja.radiopodlasie.pl/?pageId=63&pr=151];
''Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego, Łuków'' [http://diecezja.radiopodlasie.pl/?pageId=63&pr=156];
Linia 942 ⟶ 946:
– wszystkie ww.: cop. Diecezja Siedlecka 2011, dostęp 2016-06-18.</ref>.
 
Na terenie Łukowa działalność duszpasterską prowadzi także [[Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Łukowie|zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego]] z siedzibą na kolonii wsi [[Dminin]], oraz placówka misyjna [[Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP|Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan]].
 
W mieście działalność kaznodziejską prowadzi również zbór Łuków [[Świadkowie Jehowy|Świadków Jehowy]], posiadający [[Sala królestwa|Salę Królestwa]] przy al. Tadeusza Kościuszki 46<ref>{{jw|data dostępu=2018-10-20}}</ref>.