Zbigniew Herbert: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie edycji - zbędne, jest o tym mowa w kolejnym zdaniu
Linia 43:
 
[[Plik:Tablica upamiętniająca Zbigniewa Herberta na starówce w Toruniu.jpg|mały|Tablica upamiętniająca Zbigniewa Herberta na budynku [[Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu]]]]
Początkowo mieszkał w podkrakowskich [[Proszowice|Proszowicach]] (maj 1944 – styczeń 1945). W Krakowie studiował [[Ekonomia|ekonomię]] na [[Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie|Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie]] (wtedy Akademia Handlowa w Krakowie), uczęszczał także na wykłady na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] i [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Akademii Sztuk Pięknych]]. Z różnych jego późniejszych wypowiedzi wnioskować można, że mniej więcej w tym samym czasie nawiązał kontakt z akowską lub poakowską konspiracją. W 1947 roku uzyskał po trzyletnich studiach dyplom [[Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie|Akademii Handlowej]]. Rozpoczęte w Krakowie studia prawnicze kontynuował na [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|Uniwersytecie Mikołaja Kopernika]] w [[Toruń|Toruniu]], gdzie w 1949 roku uzyskał tytuł magistra praw. W tym samym roku został przyjęty na drugi rok [[Filozofia|filozofii]] na UMK w Toruniu, studiował tam m.in. u swego późniejszego mistrza – [[Henryk Elzenberg (filozof)|Henryka Elzenberga]]. Od 1948 mieszkał w [[Sopot|Sopocie]], dokąd w 1946 przeprowadzili się jego rodzice. Podejmował się różnych zajęć: pracował w [[Narodowy Bank Polski|Narodowym Banku Polskim]] w [[Gdynia|Gdyni]] (1 marca – 30 czerwca 1948), redagował „Przegląd Kupiecki”, pracował w biurze Oddziału Gdańskiego [[Związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]] (1949–1950). Tam poznał Halinę Misiołkową – ich związek przetrwał do roku 1957. W 1948 został członkiem-kandydatem ZLP, rezygnację złożył w 1951. Ponownie wstąpił do Związku w 1955 roku.
 
W 1949 roku przeprowadził się do Torunia (gdzie studiował od grudnia 1947). W Toruniu pracował w [[Muzeum Okręgowe w Toruniu|Muzeum Okręgowym]] oraz jako nauczyciel w szkole podstawowej. Jesienią 1951 przeniósł się na [[Uniwersytet Warszawski]], gdzie przez pewien czas kontynuował studia filozoficzne. Początkowo mieszkał w bardzo trudnych warunkach w podwarszawskim [[Brwinów|Brwinowie]], a od grudnia 1952 do stycznia 1957 w Warszawie przy [[Ulica Wiejska w Warszawie|ulicy Wiejskiej]], w sublokatorskim pokoju mieszkania zajmowanego łącznie przez 12 osób. Potem przez kilka miesięcy zajmował służbówkę przy [[Aleje Jerozolimskie w Warszawie|Alejach Jerozolimskich]].
 
Próbował utrzymywać się z pracy pióra, nie włączając się jednocześnie w obowiązujący nurt literatury zaprzęgniętej w służbę politycznej propagandy. Publikował recenzje teatralne, muzyczne, relacje z wystaw plastycznych, abstrahując od kryteriów sztuki [[Socrealizm|socrealistycznej]]. W 1948 w [[Tygodnik Wybrzeża|„Tygodniku Wybrzeża”]] drukowany był jego cykl „Poetyka dla laików”. Kilka recenzji opublikował w [[Słowo Powszechne|„Słowie Powszechnym”]] – w 1949 pod własnym nazwiskiem, rok później pod [[pseudonim]]em Patryk. Pod tym samym pseudonimem lub pod własnym nazwiskiem pisywał także w [[Tygodnik Powszechny|„Tygodniku Powszechnym”]]. W 1952 kilka recenzji ukazało się w [[Przegląd Powszechny|„Przeglądzie Powszechnym”]] ojców [[Jezuici|jezuitów]] (pod pseudonimem Bolesław Hertyński). Od 1950 do 1953 jako Stefan Martha publikował w „[[Dziś i Jutro]]”, piśmie [[Stowarzyszenie „Pax”|Stowarzyszenia Pax]]. Periodyki te, reprezentujące różne nurty katolicyzmu, były co prawda legalne, ale funkcjonowały na marginesie życia literackiego i społecznego, będąc dla oficjalnej propagandy siedliskiem „czarnej reakcji”. Możliwość współpracy z nimi zakończyła się dla Herberta ostatecznie w 1953 roku. „Przegląd Powszechny” został zamknięty, „Tygodnik Powszechny”, po odmowie zamieszczenia nekrologu po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]], przekazany Paksowi. W tej sytuacji dalszą współpracę z pismami Paksu uznał poeta za niemożliwą.
 
Zarabiał w tym okresie sporządzając bibliografie, kwerendy biblioteczne itp. Od stycznia do lipca 1952 był płatnym krwiodawcą. Ostatecznie musiał podjąć się prac niezwiązanych z działalnością literacką. Pracował jako [[kalkulator chronometrażysta]] w Inwalidzkiej Spółdzielni Emerytów Nauczycieli „Wspólna Sprawa” (1 października 1953 – 15 stycznia 1954), starszy asystent w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Przemysłu Torfowego Torfprojekt (19 stycznia – 31 grudnia 1954) i, dzięki protekcji [[Stefan Kisielewski|Stefana Kisielewskiego]], jako dyrektor biura Zarządu Głównego [[Związek Kompozytorów Polskich|Związku Kompozytorów Polskich]] (wrzesień 1956 – marzec 1957).