Księstwo Dolnopanońskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m →‎Granice: drobne redakcyjne
→‎Najazd węgierski: ort. (https://sjp.pwn.pl/so/nowo-przybyly;4476325.html; https://sjp.pwn.pl/zasady/134-24-Pisownia-wyrazen-typu-dziko-rosnacy-lekko-strawny-nowo-otwarty;629461)
Linia 127:
 
=== Najazd węgierski ===
Szybko okazało się, że prawdziwe zagrożenie nie pochodzi z Moraw, lecz od nowoprzybyłychnowo przybyłych na mapę średniowiecznej Europy – [[Węgrzy|Węgrów]]. Madziarzy w 894 r. najechali Panonię i w krótkim czasie dokonali jej grabierzy i spustoszenia, posługując się brutalną przemocą. Od tego momentu rozpoczął się kolejny rozdział w historii niziny Panońskiej. W obliczu nowego zagrożenia, Frankowie i Morawianie, już na jesień 894 r. (krótko po śmierci Świętopełka) zawarli pokój''{{Odn|Gračanin|Pisk|2015|s=357}}''. Dalszym krokiem Arnulfa z Karyntii, mającym na celu wzmocnienie obrony państwa, było powierzenie Braslavowi, w 896 r., obrony Księstwa Dolnopanońskiego''{{Odn|Gračanin|Pisk|2015|s=358}}'', wraz z niegdysiejszym krajem Pribiny i Kocela{{Odn|Budak|Raukar|2006|s=105}}. Wtedy to, pierwszy raz od ustanowienia frankijskiej władzy, obszar na południe i na północ od Drawy znalazł się w rękach jednego księcia. Nie jest znana rola Braslava w konflikcie z Węgrami. Źródła milczą, czy Braslav musiał stawić opór Węgrom, kiedy ci, późnym latem 900 r., pustoszyli północną Panonię. Nie ma wątpliwości, że pod węgierskim naporem frankijska administracja doświadczyła ostatecznego załamania na początku X w., a wraz z nią upadło Księstwo Dolnopanońskie i Błatneńskie''{{Odn|Gračanin|Pisk|2015|s=358}}''. Siły księstw plemiennych nie mogły się równać z węgierską konnicą. Braslav znika z kart historii w ciągu kolejnych lat postępującej węgierskiej migracji. Madziarzy z centralnych obszarów Panonii często wędrowali w kierunku Italii (w latach 919, 921, 922, 926{{Odn|Šanjek|2003|s=67}}), ale ich główny szlak prowadził przez [[Ptuj]], [[Celje|Celja]] i [[Dolina Vipavska|dolinę Vipavską]], tak więc Sisak wraz z okolicą pozostawał poza ich głównym obszarem zainteresowania{{Odn|Budak|Raukar|2006|s=105}}. Dzięki temu ośrodek mógł zostać oszczędzony, choć wydaje się nieprawdopodobne, aby Węgrzy nigdy nie najechali tak ważnej lokacji{{Odn|Šanjek|2003|s=68}}. Złupienie Księstwa Dolnopanońskiego w czasie, kiedy Węgrzy, z powodu swojego koczowniczego trybu życia nie byli w stanie stworzyć organizacji państwowej, zaowocowało pozostawieniem obszaru między Drawą i Sawą bez władzy{{Odn|Šanjek|2003|s=67}}.
 
Nie wiadomo dokładnie kiedy Sisak znalazł się w rejonie wpływów Chorwacji Dalmatyńskiej, a później – [[Królestwo Chorwacji|Królestwa Chorwacji]]. Na [[Synody splickie|synodzie splickim w 928 r.]] chorwackiemu biskupowi z [[Nin|Ninu]], [[Grzegorz z Ninu|Grzegorzowi]], zaoferowano biskupstwo w Sisaku, jako ''dobrze zaludnione, z odpowiednią ilością duchowieństwa{{Odn|Budak|Raukar|2006|s=105}}''. Niewykluczone, iż biskupstwo w Sisaku było kontynuacją diecezji późnoantycznej, choć są to tylko przypuszczenia{{Odn|Budak|1994|s=172}}. Informacja o ''odpowiedniej ilości duchowieństwa'' w tym rejonie może również potwierdzać podanie Konstantyna Porfirogenety o odłączeniu się części Chorwatów z Dalmacji i udaniu się do Dolnej Panonii. Niewykluczone, że Chorwacja Dalmatyńska przejęła Sisak po najazdach Bułgarów, lecz wiadomo, że pierwiastek chorwacki w rejonie Sisaka był słaby, ponieważ nazwa ''Chorwaci'' rozmyła się w szerszej tożsamości słowiańskiej{{Odn|Budak|Raukar|2006|s=105}}. Sisak pozostał sekundarnym ośrodkiem Królestwa Chorwacji na obrzeżach Panonii. Nie wiadomo jednak, czy w Sisaku nadal zasiadał jakiś książę (lub ban) i jak daleko sięgała chorwacka władza poza Sisak{{Odn|Šanjek|2003|s=68}}. Najpóźniej w czasach [[Tomisław Chorwacki|Tomisława]] (po ok. 910 r.), a prawdopodobnie i wcześniej, Sisak znalazł się w strefie wpływów Chorwatów z Dalmacji{{Odn|Budak|1994|s=173}}.