Wincenty Wierzejewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonów fakt, brak strony na podstawie edycji Specjalna:Diff/48596778
→‎Życiorys: źródła/przypisy, wikizacja, akt.
Linia 22:
|commons =
}}
'''Wincenty Wierzejewski''' [[pseudonim|ps.]] ''Józef'', ''Jerzy Warecki'', ''Skaut'', ''Orsza'', ''Poznański'' (ur. [[29 listopada]] [[1889]] w [[Poznań|Poznaniu]], zm. [[8 września]] [[1972]] w [[Leeds]]) – {{fakt|data=2017-02|[[podpułkownik]] [[piechotaPiechota|piechoty]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Wawrzyniec Wierzejewski |tytuł = Wincenty, Jan i Maria Wierzejewscy |data = 2019 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = s. 22}}</ref>, działacz [[harcerstwo|harcerski]], członek [[Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego|Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie bednarza Franciszka i Michaliny z domu Majewska{{odn|Gąsiorowski, Topolski|s=817}}. W latach młodości był członkiem Towarzystwa Samokształceniowego Młodzieży „Iskra”. Później przeniósł się do [[Kraków|Krakowa]], gdzie ukończył szkołę średnią i w 1907 rozpoczął edukację na Akademii Sztuk Pięknych{{odn|Gąsiorowski, Topolski|s=817}}. Studiował tam malarstwo i sztuki zdobnicze<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Wawrzyniec Wierzejewski |tytuł = Wincenty, Jan i Maria Wierzejewscy |data = 2019 |miejsce = Warszawa |wydawca = IPN |s = s. 6-9}}</ref>. W 1910 zmuszony był jednak powrócić do Poznania i odbyć służbę wojskową w [[Armia Cesarstwa Niemieckiego|Armii Cesarstwa Niemieckiego]].
 
W 1912 został jednym z założycieli pierwszego w Wielkopolsce [[zastęp]]u [[skauting|skautowego]] „Poznań”. Wkrótce potem, w miarę przybywania młodych ludzi, zastęp stał się drużyną, a potem hufcem „Piast”, którego komendantem został właśnie Wierzejewski. W tym czasie skauci wielkopolscy prowadzili już tajne przygotowania do wybuchu ewentualnego powstania przeciwko Niemcom (np. [[Sęp (bojówka)|bojówka Sęp]]). W tym celu nawiązali kontakt ze [[Związek Walki Czynnej|Związkiem Walki Czynnej (ZWC)]].
 
W 1914 r. został zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front. Po odniesieniu ran w trakcie walk został odesłany do Poznania. Zdezerterował wówczas z armii i już nie powrócił na front zachodni<ref name=":0" />.
Później był jednym z organizatorów [[Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego|Polskiej Organizacji Wojskowej w Zaborze Pruskim]]. Po wybuchu walk, dowodził kompanią skautów, która zdołała oswobodzić z rąk niemieckich Bastion III Grolman w Poznaniu. Jego ówcześni podwładni w późniejszym czasie dali początek 1 pułkowi strzelców wielkopolskich (późniejszemu [[55 Poznański Pułk Piechoty|55 Poznańskiemu pułkowi piechoty]]). Wierzejewski brał także udział w walkach na wschodzie: w 1919 – walki o [[Lwów]], a później w wojnie polsko-bolszewickiej (był jednym z żołnierzy armii generała [[Daniel Konarzewski|Daniela Konarzewskiego]]).
 
Później byłBył jednym z organizatorów [[Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego|Polskiej Organizacji Wojskowej w Zaborze Pruskim]]. Po wybuchu walk, dowodził kompanią skautów, która zdołała oswobodzić z rąk niemieckich Bastion III Grolman w Poznaniu. Jego ówcześni podwładni w późniejszym czasie dali początek 1 pułkowi strzelców wielkopolskich (późniejszemu [[55 Poznański Pułk Piechoty|55 Poznańskiemu pułkowi piechoty]]). Wierzejewski brał także udział w walkach na wschodzie: w 1919 – walki o [[Lwów]], a później w wojnie polsko-bolszewickiej (był jednym z żołnierzy armii generała [[Daniel Konarzewski|Daniela Konarzewskiego]]).
 
W grudniu 1924 został przydzielony z [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII|Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII]] w Poznaniu do macierzystego 55 pp{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 130 z 16 grudnia 1924 roku, s. 726}}. W 1925 ukończył Centralną Szkołę Gimnastyki i Sportu, po czym objął dowództwo kompanii w [[Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7|Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7]] w Śremie. Następnie przeniesiony został do [[57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej|57 pułku piechoty wielkopolskiej]] w Poznaniu{{odn|Rocznik Oficerski|1932|s=47, 585}}, a później pełnił służbę w Samodzielnym Referacie Bezpieczeństwa DOK VII w Poznaniu{{odn|Gąsiorowski, Topolski|s=817}}. W 1932 r. został zastępcą komendanta [[Wojskowa Składnica Tranzytowa (Westerplatte)|Wojskowej Składnicy Tranzytowej]] na Westerplatte{{odn|Gąsiorowski, Topolski|s=817}}. Z dniem 30 listopada 1935 został przeniesiony w [[stan spoczynku]]{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 86}}.
Linia 70 ⟶ 72:
* Piotr Bauer i Bogusław Polak, ''Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939'', Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1983, {{ISBN|83-210-0385-0}}, s. 106.
* {{Cytuj książkę|nazwisko =Gąsiorowski|imię =Antoni|nazwisko2=Topolski [red.]|imię2=Jerzy|tytuł =Wielkopolski Słownik Biograficzny|data =1981|wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce =Warszawa-Poznań|isbn =83-01-02722-3|strony =817}}
*Wawrzyniec Wierzejewski, ''Wincenty, Jan i Maria Wierzejewscy,'' Wyd. [[Instytut Pamięci Narodowej]], ISBN 978-83-8098-565-0,Warszawa 2019, [https://ipn.gov.pl/download/1/373323/BohaterowieNiepodleglejWierzejewscy.pdf wersja zdigitalizowana].
* [http://www.historia.zhp.wlkp.pl/informatory/informator1/sylwetki.htm Sylwetki z historii ZHP]
* [http://starszyzna.zhp.pl/index.php?act=photo&id=577,106,1861 Fotografia]