Czerwona Ławka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa przypisu
informacja o nowo otwartej ferracie, link w przypisie
Linia 19:
[[Plik:Czerwona Ławka a2.jpg|thumb|left|Wyżnia Czerwona Ławka i łańcuchy wyprowadzające na przełęcz]]
[[Plik:Priečne sedlo z Veľkej Studenej doliny.JPG|thumb|240px|Widok od strony Doliny Staroleśnej. W środku zdjęcia widoczna Mała Spąga, rozdzielająca siodła przełęczy]]
Przełęcz utworzona jest przez dwa głębokie wcięcia (2309 i 2305 m [[n.p.m.]]<ref name=ugkk>{{Cytuj|autor=* Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky; |tytuł=Produkty leteckého laserového skenovania |url=https://www.geoportal.sk/sk/udaje/lls-dmr/}}</ref>) pomiędzy [[Mały Lodowy Szczyt|Małym Lodowym Szczytem]] a [[Spąga|Spągą]] groźnie zwieszającą się nad przełęczą. Podawana powszechnie w literaturze wysokość 2352 m mogła odnosić się w rzeczywistości do Spągi, która według nowych pomiarów z lotniczego skaningu laserowego wznosi się na wysokość 2353 m. Wschodnie zbocza spod przełęczy opadają do [[Dolinka Lodowa|Dolinki Lodowej]] (górne odgałęzienie [[Dolina Małej Zimnej Wody|Doliny Małej Zimnej Wody]]), zbocza zachodnie do [[Strzelecka Kotlina|Strzeleckiej Kotliny]] w górnym piętrze [[Dolina Staroleśna|Doliny Staroleśnej]]. Przez Czerwoną Ławkę zbudowano w latach 1935–37 szlak turystyczny. Trasa jest [[ekspozycja (wspinaczka)|eksponowana]] i zabezpieczona łańcuchami. Są to jedne z najdłuższych łańcuchów w [[Tatry|Tatrach]], sama zaś przełęcz nazwana została w 1956 r. przez [[Jan Alfred Szczepański|Jana Alfreda Szczepańskiego]] „słowackim [[Zawrat]]em”. Przez wiele lat szlak ten był jednokierunkowy, w 2013 r. zamontowano dodatkowe łańcuchy i klamry umożliwiające bezpieczne przejście w obu kierunkach<ref name=lesytanap>{{cytuj stronę|url=http://www.lesytanap.sk/support/clanok.php?id=807 |tytuł=Priečnym sedlom v oboch smeroch |język=sk |data dostępu=2013-11-02 |archiwum=http://web.archive.org/web/20131103061038/http://www.lesytanap.sk/support/clanok.php?id=807 |zarchiwizowano=2013-11-03}}</ref>. W sierpniu 2021 r. otworzono dla turystów alternatywną trasę [[Via ferrata|via ferraty]] o trudnościach A/B. Poprowadzono ją po skałach powyżej klasycznego szlaku turystycznego<ref name=ferrata>{{cytuj stronę |url=https://hiking.dennikn.sk/ar/6810/nova_ferrata_cez_priecne_sedlo_v_tatrach.html |autor=Lenka Rusnáková |tytuł=Ferrata: Nová ferrata cez Priečne sedlo v Tatrách |język=sk |data dostępu=2021-09-25}}</ref>. Z przełęczy prowadzi nieoznakowana, najłatwiejsza droga na Mały Lodowy Szczyt<ref name=whp>{{cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka |data=1973 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>.
 
Czerwona Ławka składa się z dwóch siodeł rozdzielonych niewielką turniczką zwaną [[Mała Spąga|Małą Spągą]]. Siodło znajdujące się bliżej Małego Lodowego Szczytu nosi nazwę Wyżnia Czerwona Ławka, a siodło bezpośrednio poniżej Spągi nazywane jest Niżnią Czerwoną Ławką. Szlak prowadzi przez Wyżnią Czerwoną Ławkę (2309 m). Via ferrata przekracza grań około 10 m powyżej wcięcia Wyżniej Czerwonej Ławki<ref name=ferrata/>.
 
Polska nazwa związana jest z kolorem skał poniżej przełęczy, nazwa słowacka to „poprzeczna przełęcz”. Rejon przełęczy zbudowany jest z [[mylonit]]ów i porasta go bogata flora roślin. Pomimo surowych warunków (duża wysokość nad poziomem morza) stwierdzono tutaj występowanie jeszcze 50 gatunków [[rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]], w tym aż 8 gatunków [[skalnica (roślina)|skalnic]].