Aleksander Teofil Lipiński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lowdown (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Lowdown (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 5:
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[1415 września]] [[1849]]
|miejsce urodzenia = [[Sanok]]
|data śmierci = [[28 grudnia]] [[1897]]
Linia 20:
|www =
}}
'''Aleksander Teofil Lipiński''' (ur. [[1415 września]] [[1849]] w [[Sanok]]u, zm. [[28 grudnia]] [[1897]] tamże) – [[Polacy|polski]] [[inżynier]] [[Transport kolejowy|kolei]], urzędnik c. k. kolei.
[[Plik:Tomb of Lipiński family in Sanok.JPG|210px|thumb|Grobowiec rodziny Lipińskich]]
== Życiorys ==
Urodził się 15<ref>Na tabliczce nagrobnej podano dzień 14 września 1849.</ref> września 1849 w Sanoku<ref jakoname="KC">{{Cytuj synksiążkę | tytuł = Księga chrztów 1836–1857 | miejsce = [[WalentyParafia Lipiński|Walentego]]Przemienienia (1813-1898)Pańskiego iw HonoratySanoku]] z| domustrony Machalskiej= 220 (1826-1903poz. 147)}}</ref><ref name="BP">{{Cytuj książkę | tytuł = Księga pamiątkowa Towarzystwa „Bratniej Pomocy” Słuchaczów Politechniki we Lwowie (wydana z powodu Zjazdu z dnia 12. lipca 1894 byłych słuchaczów Akademii technicznej, następnie Szkoły politechnicznej we Lwowie) | miejsce = Lwów | data = 1897 | strony = 237 | url = https://delibra.bg.polsl.pl/publication/1366}}</ref>. Był synem [[Walenty Lipiński|Walentego]] (1813-1898) i Honoraty z domu Machalskiej (1826-1903)<ref name="KC"/><ref name="BP"/><ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Edward Zając]] | tytuł = Sanockie biografie | wydawca = Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku | miejsce = Sanok | data = 2009 | strony = 108-111 | isbn = 978-83-61043-09-6}}</ref>. Ojciec, wraz z [[Mateusz Beksiński|Mateuszem Beksińskim]], przybyli do Sanoka jako byli [[powstanie listopadowe|powstańcy listopadowi]], obaj wspólnie założyli zakład rzemieślniczy, później warsztat kotlarski, umiejscowiony przy obecnej [[Ulica Podgórze w Sanoku|ulicy Podgórze]], z czasem rozwinięty przez Kazimierza w [[Autosan|fabrykę maszyn i wagonów]]. Aleksander Teofil Lipiński był bratem Mieczysława (zm. 2 maja 1864 w wieku 12 lat)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga zmarłych 1855–1878 Sanok | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 122 (poz. 50)}}</ref>, [[Kazimierz Lipiński (przemysłowiec)|Kazimierza]] (1857-1911, przedsiębiorca, poseł), Franciszka (zm. w 1861 w wieku 2 lat i 9 miesięcy)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga zmarłych 1855–1878 Sanok | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 77 (poz. 75)}}</ref>, Zofii (zm. w 1872 w wieku 7 lat<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga zmarłych 1855–1878 Sanok | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 274 (poz. 159)}}</ref>), Heleny (zamężna z inż. [[Henryk Stoy|Henrykiem Stoyem]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok | wydawca = [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku]] | miejsce = Sanok | strony = 81 (poz. 103) | tytuł tomu = J}} {{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Romaniak]] | tytuł = Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I | wydawca = [[Muzeum Historyczne w Sanoku]] | miejsce = Sanok | data = 2009 | strony = 26, 28 | isbn = 978-83-60380-26-0}}</ref>). Jego rodzicami chrzestnymi był Szymon Drewiński (ojciec [[Maurycy Drewiński|Maurycy]] i [[Teodozja Drewiński|Teodozji]]) oraz Elżbieta Piątkowska (żona późniejszego naczelnika gminy Sanok, [[Sebastian Piątkowski (urzędnik)|Sebastiana Piątkowskiego]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1862 | miejsce = Lwów | data = 1862 | strony = 34}}</ref>)<ref name="KC"/>. W Sanoku wraz z rodziną mieszkał w [[Dom Beksińskich|domu nr 225]]<ref name="KC"/>.
 
Aleksander Lipiński ukończył szkołę realną wraz z egzaminem dojrzałości w [[I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie|gimnazjum realnym]] w [[Tarnów|Tarnowie]]<ref name="BP"/><ref>{{Cytuj pismo | autor = [[Bronisław Filipczak]], [[Wojciech Sołtys]] | tytuł = Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys) | czasopismo = [[Rocznik Sanocki]] | wydawca = [[Wydawnictwo Literackie]] | wolumin = Tom I | strony = 211 | data = 1963 | url = https://sanockabibliotekacyfrowa.pl/publication/187}}</ref>. Od 1867 do 1873 studiował na Akademii Technicznej we Lwowie (późniejsza [[Politechnika Lwowska]])<ref name="BP"/>. Wstąpił do służby państwowej [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] w okresie [[Zabór austriacki|zaboru austriackiego]]. Został inżynierem C. K. Kolei Państwowej<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Waldemar Bałda]] | tytuł = Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka | wydawca = AB Media | miejsce = Kraków | data = 2012 | strony = 21 | isbn = 978-83-935385-7-7}}</ref>. Został zatrudniony w [[Kolej Żelazna Lwów-Czerniowce-Jassy|C. K. Uprzywilejowanej Lwowsko-Czerniowiecko-Jaskiej Kolei]], w strukturze której na stacji w [[Łużany (obwód czerniowiecki)|Łużanach]] był aspirantem od około 1876<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877 | miejsce = Lwów | data = 1877 | strony = 498}}</ref>, urzędnikiem od około 1877<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878 | miejsce = Lwów | data = 1878 | strony = 488}}</ref>, urzędnikiem konserwacji kolei od około 1878<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879 | miejsce = Lwów | data = 1879 | strony = 482}}</ref>, urzędnikiem od około 1879<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880 | miejsce = Lwów | data = 1880 | strony = 487}}</ref>. Od około 1880 do około 1883 był kierownikiem stacji w [[Rejon sichowski (Lwów)|Sichowie]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881 | miejsce = Lwów | data = 1881 | strony = 497}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882 | miejsce = Lwów | data = 1882 | strony = 498}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883 | miejsce = Lwów | data = 1883 | strony = 499}}</ref>. Od około 1883 do około 1885 był naczelnikiem [[Chlebowice (stacja kolejowa)|stacji Bóbrka-Chlebowice]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884 | miejsce = Lwów | data = 1884 | strony = 479}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885 | miejsce = Lwów | data = 1885 | strony = 479}}</ref>. Około 1885/1886 był urzędnikiem na [[Czortków (stacja kolejowa)|stacji w Czortkowie]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886 | miejsce = Lwów | data = 1886 | strony = 487}}</ref>. Od około 1886 do około 1890 był naczelnikiem stacji w [[Krechowice|Krechowicach]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887 | miejsce = Lwów | data = 1887 | strony = 487}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888 | miejsce = Lwów | data = 1888 | strony = 487}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889 | miejsce = Lwów | data = 1889 | strony = 567}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890 | miejsce = Lwów | data = 1890 | strony = 558}}</ref>. Od około 1890 do około 1892 był adiunktem na stacji w [[Monasterzyska]]ch<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891 | miejsce = Lwów | data = 1891 | strony = 558}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892 | miejsce = Lwów | data = 1892 | strony = 558}}</ref>. Od około 1892 do około 1894 był adiunktem w biurze kontroli dochodów Dyrekcji Ruchu we Lwowie w strukturze C. K. Kolei Państwowych, po czym odszedł ze służby w kolejach<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893 | miejsce = Lwów | data = 1893 | strony = 544}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894 | miejsce = Lwów | data = 1894 | strony = 544}}</ref><ref>W ''Szematyzmie'' z 1895 już nie figurował. {{Cytuj książkę | tytuł = Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895 | miejsce = Lwów | data = 1895 | strony = 943}}</ref>.