Funkcje cyklometryczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PBbot (dyskusja | edycje)
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}}
Linia 2:
{{Wikisłownik|funkcja cyklometryczna}}
 
'''Funkcje cyklometryczne''', '''funkcje kołowe''', '''arkfunkcje'''<ref>{{Encyklopedia PWN | id = 3871114 | tytuł = Arkfunkcje | data dostępu = 2021-09-15 }}</ref> – [[funkcja odwrotna|funkcje odwrotne]] do [[funkcje trygonometryczne|funkcji trygonometrycznych]] ograniczonych do pewnych [[przedział (matematyka)|przedziałów]]<ref>{{Encyklopedia PWN | id = 3888684 | tytuł = Funkcje cyklometryczne | data dostępu = 2021-09-15 }}</ref>.
 
Funkcje trygonometryczne rozpatrywane na tych przedziałach są [[funkcja różnowartościowa|różnowartościowe]] i mają funkcje odwrotne. Tak więc:
Linia 13:
 
Zgodnie z określeniem funkcji odwrotnej:
* <math>\arcsin\ x = y\quadqquad{}</math> gdy <math>{}\quad\sin\ y = x</math>
* <math>\arccos\ x = y\quadqquad{}</math> gdy <math>{}\quad\cos\ y = x</math>
* <math>\operatorname{arctg}\ x = y\quadqquad\;\,{}</math> gdy <math>{}\quad\operatorname{tg}\ y = x</math>
* <math>\operatorname{arcctg}\ x = y\quadqquad{}</math> gdy <math>{}\quad\operatorname{ctg}\ y = x</math>
* <math>\arcsec\ x = y\quadqquad{}</math> gdy <math>{}\quad\sec\ y = x</math>
* <math>\arccscoperatorname{arccosec}\ x = y\quad{}</math> gdy <math>{}\quad\cscoperatorname{cosec}\ y = x</math>
 
Jak w przypadku funkcji trygonometrycznych nawiasów wokół argumentów możemy nie stawiać, chyba że prowadziłoby to do niejednoznaczności.
Linia 60:
* <math>\operatorname{arctg} 'x = \frac{1}{x^2+1}</math>
* <math>\operatorname{arcctg} 'x = \frac{-1}{x^2+1}</math>
 
 
=== Całki ===
Linia 80 ⟶ 79:
* <math>\operatorname{arcctg}\;1 = \frac{\pi}{4}</math>
 
Oto [[wykres funkcji|wykresy]] kolejnych funkcji trygonometrycznych i cyklometrycznych, które parami są symetryczne względem prostej <math>y=x{:}</math>:
 
<gallery>
Plik:Arcsin2.svg|thumb|left|400px|Funkcje: <math>y=\sin(x),</math>,<br /><math>y=\arcsin(x)</math>
Plik:Inverse trigonometric functions-arccos and cos.png|thumb|400px|Funkcje:<math>y=\cos(x),</math>,<br /><math>y=\arccos(x)</math>
Plik:Arcus tangens.png|thumb|left|400px|Funkcje:<math>y=\operatorname{tg}(x),</math>,<br /><math>y=\operatorname{arctg}(x)</math>
Plik:Arcctg-ctg-sym.svg|thumb|370px|Funkcje:<math>y=\operatorname{ctg}(x),</math>,<br /><math>y=\operatorname{arcctg}(x)</math>
</gallery>