Teorie wielkiej unifikacji: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
DodekBot (dyskusja | edycje)
m bozony X
Linia 1:
'''Teorie wielkiej unifikacji''' ([[Język angielski|ang.]] Grand Unification Theory - GUT) to [[Teoria|teorie]] łączące [[Chromodynamika kwantowa|chromodynamikę kwantową]] i teorię [[Teoria oddziaływań elektrosłabych|oddziaływań elektrosłabych]]. Przedstawiają one [[oddziaływanie silne]], [[Oddziaływanie słabe|słabe]] i [[Oddziaływanie elektromagnetyczne|elektromagnetyczne]] jako przejaw jednego, zunifikowanego [[Oddziaływanie|oddziaływania]]. Żadna z dotychczasowych teorii wielkiej unifikacji nie została potwierdzona doświadczalnie.
 
Teorie wielkiej [[Unifikacja (fizyka)|unifikacji]] wskazują nowe [[Symetria fizyczna|symetrie]] między [[Cząstka elementarna|cząstkami elementarnymi]], co pozwala je traktować jako różne przejawy jednej cząstki. Większość teorii postuluje istnienie nowych cząstek (dotychczas nieodkrytych) jak [[bozon X|bozony X]] i [[bozon Y|Y]] i nowych procesów zachodzących z ich udziałem.
 
Wspólną cechą teorii wielkiej unifikacji jest przewidywanie rozpadu [[Proton (cząstka elementarna)|protonu]]. Nie zaobserwowano dotychczas tego [[proces]]u. Wynika stąd, iż czas życia protonu powinien być co najmniej rzędu 10<sup>23</sup>lat.
 
Motywacją teorii wielkiej unifikacji jest potrzeba uproszczenia grupy symetrii [[Model Standardowy|Modelu Standardowego]]: '''SU(3)xSU(2)xU(1)'''. Jest ona [[Mnożenie|iloczynem]] grup symetrii [chromodynamiki '''SU(3)''' i teorii oddziaływań elektrosłabych ([[Teoria oddziaływań elektrosłabych|Teorii Małej Unifikacji]]) '''SU(2)xU(1)'''. Posiada ona trzy parametry, których zależności nie mają żadnego wyjaśnienia teoretycznego. Teorie wielkiej unifikacji zakładają, że symetria ta jest odbiciem większej symetrii, która została [[Symetria złamana|złamana]] we wczesnych etapach istnienia [[Wszechświat]]a. [[Grupa (matematyka)|Grupa]] tej symetrii tłumaczy związki pomiędzy parametrami Modelu Standardowego.