Labná: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mervol (dyskusja | edycje)
Nowy artykuł
 
m WP:SK, drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Labna Arch & Mirador 2002.jpg|alt=Zabytkowy łuk oraz ruiny El Mirador w Labnie|mały|Łuk i w tle ruiny El Mirador w Labnie]]
'''Labná''' - to mezoamerykańskie stanowisko archeologiczne i ceremonialne centrum prekolumbijskiej cywilizacji [[Majowie|Majów]], położone w regionie Puuc na półwyspie [[Jukatan (półwysep)|Jukatan]]. Znajduje się na południe od dużego stanowiska Majów w [[Uxmal]], na południowym zachodzie dzisiejszego stanu Jukatan w [[Meksyk|Meksyku]]u. Został włączony wraz z Uxmal jako obiekt światowego dziedzictwa UNESCO w 1996 roku<ref>{{Cytuj |autor = UNESCO World Heritage Centre |tytuł = Pre-Hispanic Town of Uxmal |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = UNESCO World Heritage Centre |url = https://whc.unesco.org/en/list/791/ |język = en}}</ref>.
 
== Historia ==
Rozwój Labny nastąpił w okresie klasycznym, tj. między 600 a 900 rokiem n.e. W okresie postklasycznym (900 - 1200 r. n.e.) rozwój miasta spowolnił, by po roku 1200 wyludnić się i zostać opuszczonym z nie do końca ustalonych przyczyn<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Labná – łuk zapomniany na 600 lat {{!}} Tomasz Merwiński |data dostępu = 2021-10-14 |url = https://merwinski.pl/labna-luk-zapomniany-na-600-lat/ |język = pl-PL}}</ref>, podobnie zresztą jak znajdujący się w pobliżu większy ośrodek Uxmal.
[[Plik:Labná by Catherwood.jpg|alt=Rysunek Catherwooda prezentujący łuk w Labnie|mały|Łuk w Labnie naszkicowany przez Catherwooda]]
 
Linia 15:
Za najważniejszy zabytek na terenie Labny uznaje się bogato zdobiony ornamentami łuk, który stanowi unikalne dzieło spośród wszystkich znanych nam pozostałości po kulturze Majów<ref>{{Cytuj |tytuł = Uxmal, Kabah, Sayil and Labná - The Cities |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = www.reed.edu |url = https://www.reed.edu/uxmal/cities.html}}</ref>. Łuk ten, zwany ''El Arco'', najprawdopodobniej nie stanowił bramy wejściowej na teren miasta, a był jedynie przejściem między dwoma odrębnymi dziedzińcami<ref name=":0" />.
 
Innym istotnym zabytkiem jest dwukondygnacyjny pałac (''El Palacio'') z 50 pomieszczeniami ulokowanymi wokół pięciu patio: trzema na niższym poziomie i dwoma na wyższym poziomie. Na terenie pałacu znajduje się również dziedziniec zasypany tonami kamieni<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Lourdes Toscano Hernández |tytuł = Labná. El Palacio de Labná,Una residencia real en construcción perpetua |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = lugares.inah.gob.mx |url = https://lugares.inah.gob.mx/en/inicio/opinion/11816-el-palacio-de-labn%C3%A1.html?lugar_id= |język = en-gb}}</ref>.
 
Znajduje się tutaj również piramida ze świątynią na szczycie - zwana ''El Mirador''<ref name=":0" />''.''