Wersja z 14:30, 20 lip 2021 edytuj AdmiralPryncypalek (dyskusja \| edycje) 173 edycje m Wyjaśnienie nazwy Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) ← poprzednia edycja		Wersja z 19:37, 17 paź 2021 edytuj anuluj edycję Cyborian (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 11 676 edycji całkowite przeredagowanie i dr. merytoryczne następna edycja →
Linia 1: '''Okowita''' (od {{w języku\|la\|aqua vitae}} – woda życia) lub '''gorzałka''' – staropolskie określenie wysokoprocentowego [[napój alkoholowy\|napoju alkoholowego]], mocnej wódki produkowanej ze [[zboża\|zbóż]] i [[ziemniak]]ów. '''Okowita''' (od {{w języku\|la\|aqua vitae}} — woda życia), inaczej '''gorzałka'''<ref>„… dawna nazwa wódki, która dotarła do Polski w XVI wieku z Niemiec lub Włoch. Początkowo był to trunek zamożnych mieszczan” – {{Cytuj książkę \| autor = Maja i Jan Łozińscy \| tytuł = Historia polskiego smaku \| wydawca = PWN \| strony = 282}}</ref> – staropolskie określenie wysokoprocentowego [[napój alkoholowy\|napoju alkoholowego]], produkowanego ze [[zboża\|zbóż]] i [[ziemniak]]ów (ziemniaki były podstawowym surowcem w XIX w. w Wielkopolsce<ref>{{cytuj książkę \| nazwisko = Kostrowicka \| imię = Irena \| tytuł = Historia gospodarcza Polski XIX–XX wieku \| wydawca = Książka i Wiedza \| data = 1984 \| strony = 80–81 \| isbn = 83-05-11411-2}}</ref>). Początkowo produkowana wyłącznie w celach leczniczych, z czasem stała się napojem alkoholowym. Była destylowana zazwyczaj trzy razy. Po pierwszej destylacji nazywana była ''brantówką'', po drugiej – ''szumówką'', a po trzeciej stawała się okowitą o mocy do 80%. Po rozcieńczeniu okowity wodą produkowano wódkę prostą o mocy około 30–35%, zwaną ''szynkową'' lub ''ordynaryjną''<ref>{{Cytuj książkę \| nazwisko = Rogala \| imię = Jan \| tytuł = Gorzałka, czyli historia i zasady wypalania mocnych trunków \| miejsce = Kraków \| data = 2004 \| strony = 40}}</ref>. ''Aqua vitae'' wytwarzano w Europie już w XIII wieku jako spirytus będący produktem destylacji wina. Początkowo produkowana wyłącznie w celach leczniczych, z czasem stała się zwykłym napojem alkoholowym<ref>Maciej Halbański: ''Leksykon sztuki kulinarnej''. Warszawa: Wyd. Watra, 1987, s. 124.</ref>. Spolszczonym mianem okowity określano u nas tę wódkę, która dotarła do Polski w XVI wieku z Niemiec lub Włoch, pierwotnie zresztą będąc trunkiem dostępnym głównie dla zamożnych mieszczan<ref> {{Cytuj książkę \| autor = Maja i Jan Łozińscy \| tytuł = Historia polskiego smaku \| wydawca = PWN \| strony = 282}}</ref>. Była destylowana zazwyczaj trzy razy. Po pierwszej destylacji nazywana była ''brantówką'', po drugiej – ''szumówką'', a po trzeciej stawała się okowitą o mocy do 80%. Po rozcieńczeniu okowity wodą produkowano wódkę prostą o mocy około 30–35%, zwaną ''szynkową'' lub ''ordynaryjną''<ref>{{Cytuj książkę \| nazwisko = Rogala \| imię = Jan \| tytuł = Gorzałka, czyli historia i zasady wypalania mocnych trunków \| miejsce = Kraków \| data = 2004 \| strony = 40}}</ref>. W Wielkopolsce XIX wieku podstawowym surowcem do produkcji tego alkoholu były ziemniaki<ref>{{cytuj książkę \| nazwisko = Kostrowicka \| imię = Irena \| tytuł = Historia gospodarcza Polski XIX–XX wieku \| wydawca = Książka i Wiedza \| data = 1984 \| strony = 80–81 \| isbn = 83-05-11411-2}}</ref>). Dziś tą nazwą określa się czysty [[Spirytus rektyfikowany\|spirytus]], a także destylaty produkowane z owoców i ziół.

Okowita: Różnice pomiędzy wersjami