Karviná město: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
przypisy po kropkach, dr.red., WP:SK+mSK+mSI+Bn
Linia 5:
|dopełniacz nazwy =
|jednostka =
|zdjęcie = [[FilePlik:Dworzec kolejowy Karwina-Frysztat 06.jpg|thumb|Dworzec kolejowy Karwina-Frysztat 06]]
|opis zdjęcia = Stary dworzec kolejowy
|herb =
Linia 37:
|mapa =
|nazwa mapy =
|współrzędne = 49°51′37,.12″N 18°32′48,.38″E
|commons =
|www =
|Trasa kolejowa = [[Piotrowice koło Karwiny - Karwina-miasto|Piotrowice koło Karwiny – Karwina-miasto]]
|kod stacji = [[336941]]
|Miasto = [[Karwina]]
Linia 47:
 
== Historia ==
Stacja powstała z inicjatywy władzy miasta Frysztat i okolicznych miejscowości, które złożyły wniosek do [[Wiedeń|Wiednia]] o budowę [[Linia kolejowa|linii kolejowej]] łączącej Piotrowice koło Karwiny z Frysztatem, jako odgałęzienie [[Kolej Koszycko-Bogumińska|Kolei Koszycko-Bogumińskiej]] i [[Kolej Północna|C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda]], w swoim czasie spektakularnego projektu, zapewniającego powiązania transportowe między północnymi i południowymi częściami [[Monarchia Habsburgów|monarchii Habsburskiej]]. Wniosek został zatwierdzony 31 grudnia 1894 roku. W lutym 1895 rząd wydał pozwolenie na prace przygotowawcze, a w 1897 pozwolenie na budowę. Pierwszy pociąg osobowy przyjechał na peron do Frysztatu 1 września 1898 roku.<ref>{{Cytuj |tytuł = Koleje Śląska Cieszyńskiego |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = kolejcieszyn.pl |url = https://kolejcieszyn.pl/320n.php}}</ref> .
 
Kolej została zbudowana przez spółkę Kaiser Ferdinands-Nordbahn zarówno dla transportu gości uzdrowiskowych z [[Darków|Darkowa]], jak i dla rozwijającego się przemysłu frysztackiego (m.in. Frysztackiej stalowni, zakładów Blumenthala, Jäckla i innych)<ref>{{Cytuj |autor = PhDr. Irena Hajzlerová, Anna Hubáčová, Mgr. Veronika Matroszová |tytuł = Průvodce výstavou Fryštát v archivních dokumentech |data = 1998}}</ref>. Miała ona 9,83 km długości.
 
Karwina-miasto służyła raczej jako [[stacja towarowa]], w latach 1912-19311912–1931 przejeżdżał tędy [[pociąg pasażerski]] w jednym lub drugim kierunku osiem razy dziennie.<ref>{{Cytuj |tytuł = Karvinské nádraží - Historie |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = zachranme.karvinskenadrazi.cz |url = https://zachranme.karvinskenadrazi.cz/historie |język = pl}}</ref>. W 1948 roku połączono [[Frysztat]], [[Karwina|Karwinę]] oraz okoliczne wsie [[Darków]], [[Raj (Karwina)|Raj]] i [[Stare Miasto (Karwina)|Stare Miasto]] w jeden organizm miejski, co wiąże się ze zmianami [[Urbanizacja|urbanistycznymi]]. Linia kolejowa musiała ustąpić budowie osiedli, jako zaplecza dla kopalni węgla kamiennego w Zagłębiu Karwińskim. 27 maja 1962 roku wstrzymano ruch pasażerski.<ref>{{Cytuj |tytuł = Koleje Śląska Cieszyńskiego |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = kolejcieszyn.pl |url = https://kolejcieszyn.pl/index.php?s=frysztat}}</ref>. Odcinek Piotrowice – Frysztat nadal służy potrzebom transportu towarowego, ale sam budynek stacji stopniowo niszczeje.<ref>{{Cytuj |autor = Ing Pavel Beran |tytuł = Zaniklé obce po roce 1945 |data = 2006-27-02 |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = www.zanikleobce.cz |url = http://www.zanikleobce.cz/}}</ref>.
 
[[Plik:Dworzec_kolejowy_KarwinaDworzec kolejowy Karwina-Frysztat_07Frysztat 07.jpg|mały|Linia kolejowa prowadząca do Piotrowic koło Karwiny]]
 
== Architektura ==
 
Budynek stacji nie znajduje się na głównym szlaku [[Kolej Północna|Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda]], dlatego wygląd stacji nie był priorytetem. Firma wybrała jeden z wielu standaryzowanych [[Projekt architektoniczno-budowlany|projektów architektonicznych]] CI III c, którego autorem był austriacki [[architekt]] Anton Dachler. Projekt powstał w 1890 roku i był przeznaczony dla lokalnych linii kolejowych. Cechą charakterystyczną projektów z przełomu XIX i XX wieku jest wykorzystanie cegły klinkierowej. Ten sam budynek możemy znaleźć na przykład w [[Gnojnik (stacja kolejowa)|Gnojniku]], [[Cieszyn (stacja kolejowa)|Cieszynie]], [[Dobrá u Frýdku-Místku|Dobrej]], Odrách, Tovačově.
 
Dworzec we Frysztacie został zbudowany w 1898 roku, jest to budynek parterowy wykonany z cegły klinkierowej w czerwonym i beżowym kolorze.
 
Na parterze w lewej części mieścił się gabinet, część środkowa służyła jako westybul III klasy, po prawej znaleźlibyśmy westybul II klasy oraz bufet. Na pierwszym piętrze budynku znajdowało się dwupokojowe i trzypokojowe mieszkanie dla pracowników dworca.<ref>{{Cytuj |tytuł = Karvinské nádraží - 01. Budova nádraží |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = zachranme.karvinskenadrazi.cz |url = https://zachranme.karvinskenadrazi.cz/naučná-stezka/nadrazi |język = pl}}</ref>. Od 1962 roku, wraz ze wstrzymaniem ruchu pasażerskiego, budynek dworca był nieużywany i popada w ruinę.
 
== Obecny stan ==
[[Plik:Dworzec_kolejowy_KarwinaDworzec kolejowy Karwina-Frysztat_08Frysztat 08.jpg|mały|Budynek dworca kolejowego Karwina-miasto popadający w ruinę]]
 
W 2013 roku złożono wniosek o ogłoszenie budynku zabytkiem kultury, wniosekjednak nie został jednak akceptowany.zaakceptowany<ref>{{Cytuj |autor = Tomáš Januszek |tytuł = Staré karvinské nádraží památkou nebude |czasopismo = Karvinský a havířovský deník |data = 2013-07-26 |data dostępu = 2021-10-09 |url = https://karvinsky.denik.cz/zpravy_region/130726-stare-nadrazi-pamatkou-nebude.html |język = cs}}</ref>. Właściciel stacji [[Správa železnic|Zarząd Infrastruktury Kolejowej]] w 2015 roku wystawił budynek na sprzedaż za 1 000 000Kč.000 [[Korona czeska|koron czeskich]]<ref>{{Cytuj |autor = Tomáš Januszek |tytuł = Tak potřetí: Kdo koupí staré nádraží? |czasopismo = Karvinský a havířovský deník |data = 2015-10-28 |data dostępu = 2021-10-09 |url = https://karvinsky.denik.cz/zpravy_region/tak-potreti-kdo-koupi-stare-nadrazi-20151028.html |język = cs}}</ref>.
 
W maju 2021 roku budynek dworca kupiła spółka S.O.S. Karviná<ref>{{Cytuj |autor = Ghostshape.com |tytuł = Občanské sdružení {{!}} Spolek S.O.S. Karviná, z.s. |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = www.sos-karvina.cz |url = http://www.sos-karvina.cz/ |język = cs-cz}}</ref>. Jako jedyny zainteresowany subiekt zapłacił za budynek ponad 300 000 Kč.<ref>{{Cytuj |tytuł = Zabránili demolici historického nádraží v Karviné. Státu za něj nabízejí 300 tisíc {{!}} Aktuálně.cz |data = 2021-03-15 |data dostępu = 2021-10-09 |opublikowany = Aktuálně.cz - Víte, co se právě děje |url = https://magazin.aktualne.cz/bydleni/architektura/karvinske-nadrazi/r~f991aa0e824211eba22aac1f6b220ee8/ |język = cs}}</ref>. Przede wszystkim nowy właściciel chce naprawić dach.<ref>{{Cytuj |tytuł = Karvinské nádraží - Novinky |data dostępu = 2021-10-18 |opublikowany = zachranme.karvinskenadrazi.cz |url = https://zachranme.karvinskenadrazi.cz/novinky |język = pl}}</ref> .
 
Wcześniej członkowie S.O.S. Karwina oświadczyli, że ​​popo [[Remont|remoncie]], chcą przestrzeń zaoferować lokalnym stowarzyszeniom, mogłoby tam powstać muzeum kolejowe i mała galeria. <ref>{{Cytuj |autor = Tomáš Januszek |tytuł = Povedlo se. Lidé v Karviné se složili na koupi starého nádraží a zachránili ho |czasopismo = Moravskoslezský deník |data = 2021-05-26 |data dostępu = 2021-10-09 |url = https://moravskoslezsky.denik.cz/z-regionu/povedlo-se-lide-v-karvine-se-slozili-na-koupi-stareho-nadrazi-a-zachranili-ho-20.html |język = cs}}</ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
<references />
 
== Linki zewnętrzne ==
* http://www.sos-karvina.cz/
* https://www.karvina.cz/
 
* http://www.sos-karvina.cz/
* https://www.karvina.cz/
[[Kategoria:Zaolzie]]