Ulica Grochowa we Wrocławiu: Różnice pomiędzy wersjami

Ulica Grochowa, z nazwą własną, nie istniała jeszcze w 1901 r. Istniał już jednak bez nazwy początkowy jej odcinek pomiędzy ulicą Kruczą (''Charlottenstrasse''), która na tym odcinku [[Tyczenie lokalizacyjne|wytyczona]] została w 1895 r., a Gajowicką (''Gabitzstrasse''), przy [[teren]]ie, na którym później zbudowano [[Kościół (budynek)|kościół]]. Dalej prowadziła nienazwana [[Droga (transport)|droga]] w kierunku północno-zachodnim, na śladzie której powstała ulica Grochowa, do innej drogi na śladzie dzisiejszej ulicy Icchaka Lejba Pereca (''Rehdigerstrasse''){{odn|Harasimowicz|2006|s=221-222 (Gajowicka)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=446 (Krucza)}}{{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, 1901}}. Do 1912 roku przy wytyczonej już ulicy zabudowano południowo-zachodnią [[Pierzeja|pierzeję]] ulicy, od ulicy Gajowickiej do Jemiołowej, a dalej urządzono [[Stajnia|stajnie]] miejskie, oraz północno-wschodnią pierzeję od ulicy Gajowickiej do Karasiej i od Icchaka Lejba Pereca do Kłośnej (''Wielandstrasse''){{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, rozwój zabudowy 1811-1912}}. Natomiast przed 1926 r. istniała już niemal na całej długości wraz z większością [[Zabudowa|zabudowy]] pierzejowej, z wyjątkiem końcowego odcinka przy ulicy Stalowej (''Kopischstrasse''), która również w tym czasie na tym odcinku była w fazie tworzenia{{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice)}}{{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, 1926-1937}}{{odn|Eysymontt|2008|s=38 poz. 30; 39 poz. 31; 40-41 poz. 32}}. Istniał już wówczas [[Neoromanizm|neoromański]] Kościół św. Karola Boromeusza z lat 1910-1912{{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, 1926-1937}}{{odn|Eysymontt|2008|s=38 poz. 30; 39 poz. 31; 40-41 poz. 32}}{{odn|SIP|2021|loc=mapy: GEZ}}, [[Budowa|zbudowany]] według projektu J. Maasa{{odn|Antkowiak|1970|s=125-126 (Krucza)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=426 (Kościół św. K. Boromeusza)}}, wokół którego założono [[Zieleniec (teren zieleni)|zieleniec]] z [[Plac zabaw|placem zabaw]], a całość otoczono szpalerem [[Kasztanowiec|kasztanowców]]{{odn|Bińkowska|2013|s=337-338 (poz. 244 Osiedle Gajowice)}}{{odn|Eysymontt|2008|s=38 poz. 30; 39 poz. 31; 40-41 poz. 32}}. Ponadto oprócz współczesnych ulic, ulica Grochowa łączyła się z nieistniejącą dziś ulicą Karasią (''Sprudelstrasse''), biegnącą od ulicy Kruczej (''Charlottenstrasse'') do ulicy Żelaznej (''Opitzstrasse''){{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, 1926-1937}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=136 (Sprudelstr.)}}. Po południowo-zachodniej stronie ulicy, na odcinku od ulicy Jemiołowej do ulicy Karasiej, położone były wspomniane wyżej stajnie miejskie (''Städt Marstall''), natomiast po stronie północno-wschodniej, przy odcinku od ulicy Gajowiskiej do ulicy Jemiołowej, położona była za pierwszą linią zabudowy [[elektrownia]] z [[Stacja elektroenergetyczna|podstacją energetyczną]] (''E.W. Unterwk. I''){{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice)}}{{odn|UMWD|2021|loc=Mapy historyczne, 1926-1937}}.

 

 

Zabudowa Gajowic w dużej części uległa, w wyniku [[Działania wojenne|działań wojennych]], zniszczeniom powstałym podczas [[Oblężenie Wrocławia (1945)|oblężenia Wrocławia w 1945 r.]]. Zniszczony podczas wojny obszar Gajowic od lat 60. XX wieku stał się miejscem największej [[Inwestycja|inwestycji]] mieszkaniowej w powojennej historii miasta. W latach [[Lata 60. XX wieku|60.]] i [[Lata 70. XX wieku|70. XX wieku]] nastąpiła [[odbudowa]] osiedla Gajowice według projektu Igora Tawryczewskiego{{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice)}}{{odn|Bińkowska|2013|s=337-338 (poz. 244 Osiedle Gajowice)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=204-206 (Próchnika)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=446 (Krucza)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice. Osiedle M. G.)}}{{odn|wroapp.pl|2016|loc=Osiedle Gajowice}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=664 (Pereca, plac)}}. Prace nad projektem rozpoczęto w 1959 r., a z wyżej wymienionym współpracowali: Edmund Frąckiewicz, [[Jadwiga Grabowska-Hawrylak]], Maria Kiełczewska, Witold Maciejewski, Zygmunt Pawłowicz, [[Maria Tawryczewska]]{{odn|SARP|1996|s=37 (Osiedle Gajowice)}}. Powstała wówczas większość [[Zabudowa|zabudowy]] przy ulicy Grochowej{{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice)}}{{odn|Bińkowska|2013|s=337-338 (poz. 244 Osiedle Gajowice)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=204-206 (Próchnika)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=446 (Krucza)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=221 (Gajowice. Osiedle M. G.)}}{{odn|wroapp.pl|2016|loc=Osiedle Gajowice}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=664 (Pereca, plac)}}, w tym bloki [[Osiedle|osiedla]] „Celina” z lat 1964-1974 po południowo-wschodniej stronie ulicy Gajowickiej (dziś osiedle Powstańców Śląskich){{odn|Antkowiak|1970|s=125-126 (Krucza)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=722 (Południe)}}. Tu także powstał w tym czasie wzdłuż ulicy Kruczej numery od 1 do 31 nieparzyste, ze [[Szczyt (architektura)|ścianą szczytową]] przy początku ulicy Grochowej, czteropiętrowy [[budynek mieszkalny]] długości 140 m, projektu Leszka Tumanowicza, zwany "jamnikiem"{{odn|Antkowiak|1970|s=125-126 (Krucza)}}{{odn|SIP|2021|loc=EGiB 1876 ul. Krucza}}. W ramach budowy [[Osiedle|osiedla]] powstały także [[pawilon]]y handlowe{{odn|Antkowiak|1970|s=204-206 (Próchnika)}}. W części osiedla Gajowice, przez którą przebiega ulica Grochowa, wraz z zabudową w latach [[Lata 60. XX wieku|60.]] i [[Lata 70. XX wieku|70.]] XX wieku dokonano [[Sadzenie|nasadzeń]] zieleni zachowanej do dziś{{odn|Bińkowska|2013|s=581 (poz. 519 Tereny zieleni osiedla m. Gajowice)}}.