Wikipedia

Wikipedystka:Soldier of Wasteland/brudnopis11: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
...
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
+
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 31:
 
== Taksonomia ==
Po raz pierwszy gatunek opisał [[Gustav Heinrich Martens]] (1842–1912) w 1897. [[Holotyp]] pochodził z y. Autor nadał nowemu gatunkowi [[binominalne nazewnictwo gatunków|nazwę]] ''Haematopus finschi''{{r|oryg}}. Obecnie (2021) [[Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny]] podtrzymuje tę nazwę, podobnie jak wiele innych autorytetów{{r|iochm|hbwcheck5|clements|checklist}}.
 
<<kladogram>>
 
<<filogeneza>>
Linia 54 ⟶ 52:
|1.2.2=''[[ostrygojad zwyczajny|H. ostralegus]]''
}}
 
<[https://notornis.osnz.org.nz/hybridisation-south-island-pied-oystercatcher-haematopus-finschi-and-variable-oystercatcher-h-unicol o hybrydyzacji]>>
 
== Morfologia ==
Linia 131:
|}
 
=== Metody określania płci i wieku ===
Znajomość nie tylko długości, ale i wysokości oraz szerokości dzioba pozwala na możliwie pewną identyfikację płci mierzonego osobnika poprzez [[analiza dyskryminacyjna|analizę dyskryminacyjną]]. Allan Baker opracował funkcje dyskryminującej dla dorosłych osobników ostrygojadów trzech nowozelandzkich gatunków oraz pierwszorocznych, drugorocznych i niemal dorosłych ostrygojadów nowozelandzkich. W przypadku pozostałych dwóch gatunków populacja nie była wystarczająco liczna, by pozwolić na tak szczegółowe opracowanie. Ustalić należy trzy zmienne{{r|sex}}:
* x<sub>1</sub> – długość dzioba
* x<sub>2</sub> – długość dzioba dzielona przez jego głębokość
* x<sub>3</sub> – długość dzioba dzielone przez jego szerokość
 
dla funkcji dyskryminacyjnej 0,46x<sub>1</sub> + 3,15x<sub>2</sub> + 2,94x<sub>3</sub>.
 
Graniczną wartością funkcji dyskryminacyjnej jest tu 77,41{{r|sex}}.
 
<<...>>{{r|sex}}
 
== Zasięg występowania ==
=== Tereny lęgowe ===
Ostrygojdy nowozelandzkie gniazdują w interiorze nowozelandzkiej Wyspie Południowej – głównie na wschód od [[Alpy Południowe|Alp Południowych]] – oraz nad kilkoma rzekami południowej Wyspy Północnej{{r|sfc}}. Od lat 80. XX wieku przystępują do lęgów w regionie Hawkes[[Hawke’s Bay]] i na południu regionu [[Wairarapa]]{{r|assess}}.
 
=== Zimowiska ===
Poza sezonem lęgowym ostrygojady nowozelandzkie rozpraszają się na wybrzeżach Nowej Zelandii, z czego blisko 2/3 (68%) przybywa na północną połowę Wyspy Północnej. Około 18% populacji (14 tysięcy osobników) zimuje w regionie Nelson. W Avon-Heathcote Estuary zimuje kilka tysięcy osobników, a w Otago Harbour 1–2 tysiące. W innych estuariach zimuje od kilkuset osobników do pojedynczych, obserwowanych tylko przygodnie{{r|assess}}.
 
=== Przypadkowe stwierdzenia ===
Sporadycznie ostrygojady nowozelandzkie są stwierdzane na wyspach wokół Nowej Zelandii, pojedyncze obserwacje pochodzą z [[Vanuatu]] (Hay 1985) i południowo-wschodniej [[Australia|Australii]] (Totterman et al. 1999){{r|assess}}.
Sporadycznie ostrygojady nowozelandzkie są stwierdzane na wyspach wokół Nowej Zelandii{{r|assess}}. Zalatują na [[Wyspy Snares]]{{r|checklist}} i do [[Australia|Australii]]{{r|assess|checklist}}. Pojedyncze obserwacje zarejestrowane do 2010 pochodzą z: [[Vanuatu]] (Hay 1985){{r|assess}}, południowo-wschodniej [[Australia|Australii]] (Totterman et al. 1999){{r|assess}}, [[Wyspy Chatham|Wysp Chatham]] (1968)/Freeman, 1994/ i [[Geografia Norfolku|Norfolku]] (1983)/Hermest et at., 1986/. W 1969 na [[Kermadec]] obserwowano prawdopodobnie ostrygojada nowozelandzkiego, jednak gatunku nie ustalono z całkowitą pewnością/Veitch et al. 2004/{{r|checklist}}.
 
<<{{r|sagar99}}>>
 
== Pożywienie ==
<<...>>▼
 
<<[https://notornis.osnz.org.nz/some-thoughts-diet-south-island-pied-oystercatcher ?] / [https://notornis.osnz.org.nz/system/files/Notornis_22_1.pdf strona 70/104]>>
 
== Ekologia i zachowanie ==
=== Preferencje środowiskowe ===
Ostrygojady nowozelandzkie na tle rodziny wyróżniają się swoimi preferencjami co do śrowiska, w jakim gniazdują. Większość ostrygojadów lęgi odbywa na wybrzeżu. Część obszarów występowania ostrygojada zwyczajnego i [[ostrygojad magellański|magellańskiego]] (''H. leucopodus'') obejmuje również tereny lęgowe w interiorze, natomiast ostrygojady nowozelandzkie gniazdują przede wszystkim w interiorze. W okresie zimowym przebywają jednak głównie na wybrzeżu, typowo dla ostrygojadów{{r|hanzab}}.
 
Ich tereny lęgowe znajdują się na wysokości do 1800 m n.p.m.{{r|hanzab}} Obejmują różnorodne środowiska. Zazwyczaj są to [[rzeka roztokowa|rzeki roztokowe]], tereny rolnicze, brzegi jezior lub wyżynne obszary porośnięte [[turzycowate|turzycami]]{{r|sagar2000|network}}. Wyżej położone tereny lęgowe znajdują się w subalpejskiej tundrze, którą charakteryzują zbiorowiska ''[[Dracophyllum]]''-''[[Raoulia]]'' przy bagnistych zagłębieniach wypełnianych wodą pochodzącą z roztopów{{r|hanzab}}, [[Cyrk lodowcowy|cyrki lodowcowe]] i [[Jezioro karowe|jeziora karowe]]{{r|otagu}}. Peter Child obserwował ostrygojady nowozelandzkie na wysokościach od 1280 do około 1830 m n.p.m. (pierwotnie wymiary podano w [[Stopa (miara)|stopach]]: 4200–6000 stóp n.p.m.).{{r|alt}}
 
<<...>>
Linia 154 ⟶ 172:
=== Tryb życia i zachowanie ===
[[Plik:Haematopus finschi at Firth of Thames 01.jpg|thumb|podpis]]
<<...>>[https://notornis.osnz.org.nz/sex-roles-south-island-pied-oystercatcher-haematopus-ostralegus-finschi potencjalnie użyteczne]
▲<<...>>
 
<<...>>{{r|bakereco|bakerpop|baker75}}
Linia 164 ⟶ 182:
=== Gniazdo ===
<<...>>
 
Na terenach lęgowych położonych wysoko w górach, w subalpejskiej tundrze, gniazda umieszczone są na [[tufur]]ach. Zwykle w okolicznej roślinności przeważająa zbiorowiska ''[[Dracophyllum muscoides]]''–''[[Raoulia hectori]]''{{r|oragu}}.
 
=== Jaja ===
Jaja ostrygojadów nowozelandzkich nie wyróżniają się kształtem. Skorupa ma barwę szarożółtą, trochę brązowawą, i cała pokryta jest ciemno- i jasnobrązowymi plamami. Wymiary dla 421 jaj: 48,7–62,7 na 35,9–45,0 mm, średnio 56,1 (SD: 2,14) na 39,1 (SD: 1,03) mm{{r|hanzab}}. Wymiary dla 53 jaj: 56,0±2,21 na 38,6±0,95 mm{{r|bakereco}}. Masa 18 jaj: średnio 44,2 g, SD: 2,21. Prawdopodobnie drugie złożone jajo jest mniejsze{{r|hanzab}}.
<<...>>
 
Przeważnie zniesienie ostrygojadów nowozelandzkich składa się z 2 jaj, lecz ogółem może być ich od 1 do 3{{r|hanzab|sagar2000}}. U par przystępujących do lęgów zastępczych każde kolejne zniesienie jest przeciętnie mniejsze. Średnia wielkość zniesienia ostrygojadów nowozelandzkich maleje wraz z postępem sezonu lęgowego{{r|hanzab}}. Średnia wielkość zniesienia dla 206 lęgów wyniosła 2,33 (szczegółów dotyvczących między innymi czasu i miejsca badania nie podano{{r|hanzab}}. W środkowym [[Canterbury (Nowa Zelandia)|Canterbury]] obserwowano lęgi ostrygojadów nowozelandzkich od 1987 do 1997. Średnia wielkość zniesienia dla całej dekady wyniosła 2,29 (''n''=378; SD: 0,51). W poszczególnych lata było to od 2,09 do 2,43 jaj na lęg{{r|sagar200}}.
 
=== Wysiadywanie i opieka nad młodymi ===
Linia 179 ⟶ 201:
=== Trend i liczebność populacji ===
<<...>>
 
Stan populacji oraz jej liczebność w poszczególnych latach:
* po przybyciu Europejczyków na wyspy – wskutek nadmiernego odłowu liczebność populacji stale malała{{r|birdlife}}
* 1940 – pozostało niecałe 10 tysięcy ostrygojadów nowozelandzkich; gatunek objęto ochroną prawną, populacja zaczęła się zwiększać{{r|birdlife}}
* 1970–1971 – populacja ostrygojadów nowozelandzkich składała się z około 49 tysięcy osobników{{r|bakerpop}}
* 1984–1994 – w ciągu tej dekady populacja zwiększyła się do blisko 113 tysięcy osobników{{r|sagar99}}
* 2014 – prawdopodobnie od czasu ostatniej publikacji szacunkowej liczebności populacja zwiększała się jeszcze kilka lat, lecz później zaczęła znów maleć; być może liczebność populacji zmalała do podobnego poziomu, co w 1988{{r|assess}}
* 2020 – liczebność populacji ostrygojadów nowozelandzkich oszacowano na nieco ponad 79 tysięcy osobników; to wiecej, niż sugerowowałyby wyniki liczenia{{r|trends20}}
 
=== Zagrożenia ===
Linia 190 ⟶ 220:
<ref name=birdlife>{{cytuj stronę | url = http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/south-island-oystercatcher-haematopus-finschi/text | tytuł = South Island Oystercatcher <em>Haematopus finschi</em> | opublikowany = BirdLife International | data dostępu = 6 listopada 2021}}</ref>
<ref name=nature>{{Cytuj |autor = W. Jetz, G. H. Thomas, J. B. Joy, K. Hartmann, A. O. Mooers |tytuł = The global diversity of birds in space and time |czasopismo = Nature |data = 2012 | issn = 0028-0836 |wolumin = 491 |numer = 7424 |s = 444–448 |doi = 10.1038/nature11631|język = en | data dostępu = 3 października 2021}}</ref>
<ref name=filoplos>{{Cytuj |autor = Julia M. I. Barth, Michael Matschiner, Bruce C. Robertson |redaktor = Simon Ho |tytuł = Phylogenetic Position and Subspecies Divergence of the Endangered New Zealand Dotterel (<em>Charadrius obscurus</em>) |czasopismo = PLoS ONE |data = 2013 |data dostępu = 310 październikalistopada 2021 |issn = 1932-6203 |wolumin = 8 |numer = 10 |s = e78068 |doi = 10.1371/journal.pone.0078068 |pmid = 24205094 |pmc = PMC3808304 |url = https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0078068 |język = en}}</ref>
<ref name=hbwcheck5>{{cytuj |url = http://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/Handbook_of_the_Birds_of_the_World_and_BirdLife_International_Digital_Checklist_of_the_Birds_of_the_World_Version_5.pdf |autor = Handbook of the Birds of the World and BirdLife International |data = grudzień 2020 |tytuł = Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 | s = 128 |data dostępu = 10 listopada 2021}}</ref>
<!--
<ref name=hbwcheck5clements>{{cytuj |urlautor = http://datazoneClements, J.birdlife F.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/Handbook_of_the_Birds_of_the_World_and_BirdLife_International_Digital_Checklist_of_the_Birds_of_the_World_Version_5, T.pdf |autorS. =Schulenberg, HandbookM. ofJ. theIliff, BirdsS. ofM. theBillerman, WorldT. andA. BirdLifeFredericks, B. L. Sullivan & C. L. InternationalWood |data = grudzień 20202019 |tytuł = HandbookThe ofeBird/Clements theChecklist of Birds of the World: andv2019 BirdLife|url International digital checklist of the= https://www.birds of the world. Version 5cornell.edu/clementschecklist/download/ |data dostępu = 110 październikalistopada 2021}}</ref>
<ref name=clementshm>{{cytuj |autor url = Clements, Jhttps://www. Faviansystematics.,org/4th-edition-checklist?viewfamilies=50#footnote_10 T.| S.autor Schulenberg,= Mred.: J.Edward Iliff, SC. M.Dickinson Billerman,& T.Les A.Christidis Fredericks,| B.rozdział L.= SullivanHAEMATOPODIDAE &- C.Oystercatchers L.and WoodIbisbill |data = 2019(2:13) | tytuł = TheHoward eBird/Clementsand Moore Complete Checklist of Birdsthe birds of the World: v2019| wydanie = 4 |url wolumin = 2 | data = 2014 | archiwum = https://www.birdsweb.cornellarchive.eduorg/clementschecklistweb/download20211018010208/https://www.aviansystematics.org/4th-edition-checklist?viewfamilies=50 | zarchiwizowano = 18 października 2021 | data dostępu = 110 październikalistopada 2021}}</ref>
<ref name=hmchecklist>{{cytuj | url = https://www.aviansystematicsnzbirdsonline.org.nz/4thsites/all/files/checklist/Checklist-editionof-checklist?viewfamilies=50#footnote_10Birds.pdf | autor = redGill B.:J.; EdwardBell, CB.D.; DickinsonChambers, &G.K.; LesMedway, ChristidisD.G.; |Palma, rozdziałR.L.; =Scofield, HAEMATOPODIDAER.P.; -Tennyson, OystercatchersA.J.D.; andWorthy, Ibisbill (2:13)T.H. | tytułdata = Howard2010 and| Mooretytuł Complete= Checklist of the birds of New Zealand, Norfolk and Macquarie Islands, and the WorldRoss Dependency, Antarctica | wydanie = 4 | woluminmiejsce = 2Wellington | datawydawca = Te Papa Press & Ornithological Society of New Zealand | s = 2014210–211}}</ref>
<ref name=checklist>{{cytuj | url = https://nzbirdsonline.org.nz/sites/all/files/checklist/Checklist-of-Birds.pdf | autor = Gill B.J.; Bell, B.D.; Chambers, G.K.; Medway, D.G.; Palma, R.L.; Scofield, R.P.; Tennyson, A.J.D.; Worthy, T.H. | data = 2010 | tytuł = Checklist of the birds of New Zealand, Norfolk and Macquarie Islands, and the Ross Dependency, Antarctica | wydanie = 4 | miejsce = Wellington | wydawca = Te Papa Press & Ornithological Society of New Zealand | s = 210}}</ref>
-->
<ref name=hanzab>{{cytuj | url = https://nzbirdsonline.org.nz/sites/all/files/225_South%20Island%20Pied%20Oystercatcher.pdf | autor = Marchant, S. & Higgins, P.J. (red.) | data = 1993 | tytuł = Handbook of Australian, New Zealand & Antarctic Birds | wolumin = 2. Raptors to lapwings | miejsce = Melbourne | wydawca = Oxford University Press | s = 715, 727-734}}</ref>
<ref name=nzbirds>{{cytuj | url = https://nzbirdsonline.org.nz/species/south-island-pied-oystercatcher | autor = Sagar, P.M. | data = 2013 | tytuł = South Island pied oystercatcher | praca = Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online | data dostępu = 610 listopada 2021}}</ref>
<ref name=assess>{{cytuj | url = http://amoywg.org/wp-content/uploads/2014/09/Sagar-and-Veitch_2014_conservation-status-South-Island-Oystercatcher.pdf | autor = Sagar, P. & Veitch, D. | data = 2014 | tytuł = Conservation assessment of the South Island Oystercatcher <em>Haematopus finschi</em> | czasopismo = International Wader Studies | wolumin = 20 | s = 155-160}}</ref>
<ref name=network>{{cytuj | url = https://www.doc.govt.nz/documents/science-and-technical/sfc261a.pdf | rozdział = 3.1 NEW ZEALAND PIED OYSTERCATCHER (TOREA, <em>Haematopus finschi</em>) | tytuł = Habitat networks of indigenous shorebirds in New Zealand | autor = J.E. Dowding & S.J. Moore | czasopismo = Science for Conservation | wydawca = Science & Technical Publishing {{!}} Department of Conservation | miejsce = Wellington | data = 2006 | wolumin = 261 | s = 15–18 | isbn = 0-478-14055-X}}</ref>
<ref name=sex>{{cytuj | url = https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00288330.1974.9515497 | autor = Allan J. Baker | data = 1974 | tytuł = Criteria for aging and sexing New Zealand oystercatchers | czasopismo = New Zealand Journal of Marine and Freshwater Research | wolumin = 8 | wydanie = 1 | s = 211-221 | doi = 10.1080/00288330.1974.9515497}}</ref>
Linia 205 ⟶ 233:
<ref name=baker75>{{cytuj | autor = Baker, A.J. | data = 1975 | tytuł = Morphological variation, hybridization and systematics of New Zealand oystercatchers (Charadriiformes: Haematopodidae) | czasopismo = Journal of Zoology | wolumin = 175 | s = 357–390 | doi = 10.1111/j.1469-7998.1975.tb01406.x}}</ref>
<ref name=bakerpop>{{cytuj | url = https://www.notornis.osnz.org.nz/system/files/Notornis_20_2.pdf | autor = Baker, A.J. | data = 1973 | tytuł = Distribution and numbers of New Zealand oystercatchers | czasopismo = Notornis | wolumin = 20 | s = 128–144}}</ref>
<ref name=bakereco>{{cytuj | url = http://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/52058 | tytuł = Ecological and behavioural evidence for the systematic status of New Zealand oystercatchers: (Charadriiformes: Haematopodidae) | autor = Allan J.Baker | miejsce = Toronto | wydawca = Royal Ontario Museum | data = 1974 | swolumin = 196}}</ref>
<ref name=sagar2000>{{cytuj | url = https://notornis.osnz.org.nz/system/files/Notornis_47_2_71.pdf | autor = Sagar, P.M.; Geddes, D.; Banks, J.; Howden, P. | data = 2000 | tytuł = Breeding of South Island pied oystercatchers (<em>Haematopus ostralegus finschi</em>) on farmland in mid-Canterbury, New Zealand | czasopismo = Notornis | wolumin = 47 | s = 71–81}}</ref>
<ref name=alt>{{cytuj | url = https://notornis.osnz.org.nz/observations-altitudes-reached-some-birds-central-and-northwest-otago | tytuł = Observations on altitudes reached by some birds in central and northwest Otago | autor = Child, P. | data = 1975 | czasopismo = Notornis | wolumin = 22 | s = 147}}</ref>
<ref name=otagu>{{cytuj | url = https://notornis.osnz.org.nz/oystercatchers-and-banded-dotterels-nesting-high-central-otagu | autor = Child, P. | tytuł = Oystercatchers and Banded Dotterels nesting high in Central Otagu | czasopismo = Notornis | wolumin = 16 | data = 1969}}</ref>
<ref name=trends20>{{cytuj | url = https://notornis.osnz.org.nz/system/files/Riegen%26Sagar_67_591-634.pdf | tytuł = Distribution and numbers of waders in New Zealand, 2005–2019 | autor = Riegen, A.C. & Sagar, P.M. | czasopismo = Notornis | wolumin = 67 | numer = 4 | data = 2020 | s = 594–595}}</ref>
<ref name=></ref>
<ref name=></ref>
<ref name=></ref>
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedystka:Soldier_of_Wasteland/brudnopis11”