Operacja Dawid: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 12:
|strona 2 = {{państwo|Liban}}<br/>[[Plik:Flag of Egypt (1922–1958).svg|23px]] [[Egipt]]
|podmiot interweniujący =
|przyczyny operacji = doniesienia wywiadu o tym, iż „Igris” miał zostać przekazany jako okręt wojenny Egipskiej Marynarce Wojennej
|cele operacji = zatopienie „Igrisa” w porcie w Bejrucie, zanim trafi do Egipskiej Marynarki Wojennej
|podstawy prawne =
|dowództwo operacji = Perec Gordon
Linia 21:
|siły interwenienta =
|operacje składowe =
|rezultaty operacji = • częściowe uszkodzenie okrętu
|straty interwenienta =
|straty 1 = brak
Linia 29:
|commons =
}}
'''Operacja Dawid''' ([[Język hebrajski|hebr]]. מבצע דוד, ''Miwca Dawid'') – [[Izrael|izraelska]] [[operacja wojskowa]] przeprowadzona 29 listopada 1948 roku w porcie w [[Bejrut|Bejrucie]] przez [[Izraelski Korpus Morski|Służbę Morską]]{{Refn|grupa=uwaga|Służba, która była poprzedniczką [[Izraelski Korpus Morski|Izraelskiego Korpusu Morskiego]]. W jej skład wchodzili członkowie [[Palmach|Palmachu]], [[Paljam|Paljamu]] i [[Hagana|Hagany]].}}. Operacja miała na celu zatopienie [[Awizo (klasa okrętów)|awiza]] „Igris”, byłego ''Staatsjacht Aviso'' [[III Rzesza|III Rzeszy]] o nazwie „[[Grille (1934)|Grille]]”, któryktóre miałmiało być przekazanyprzekazane [[Egipska Marynarka Wojenna|Egipskiej Marynarce Wojennej]].
 
Operacja zakończyła się połowicznym sukcesem, ponieważ Izraelczykom udało się jedynie uszkodzić „Igrisa”. Mimo to król Egiptu [[Faruk I]] stracił ostatecznie zainteresowanie statkiem. Został on odesłany do [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], gdzie służył jako atrakcja turystyczna. W 1951 roku został zezłomowanyoddany na złom.
 
== Tło operacji ==
{{Osobny artykuł|Grille (1934)}}
{{Osobny artykuł|Grille (1934)}}„Grille” został zwodowany w 1934 roku. Początkowo służył jako jacht państwowy. W 1936 roku wziął udział w uroczystościach upamiętniających [[Bitwa jutlandzka|bitwę jutlandzką]]. Służył także [[Adolf Hitler|Adolfowi Hitlerowi]] i decydentom III Rzeszy. Po rozpoczęciu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] służył w [[Kriegsmarine]], ale dopiero w 1942 roku został przemalowany na kolor szary. Do tego czasu miał żółty komin oraz biały kadłub ze złotymi akcentami na rufie i dziobie. Od 1942 roku był okrętem sztabowym [[Erich Raeder|Ericha Rädera]], a potem [[Karl Dönitz|Karla Dönitza]]. 1 maja 1945 roku z jego pokładu Dönitz poinformował o samobójstwie Hitlera{{Odn|Barker}}.
 
Po przejęciu okrętu przez Brytyjczyków zholowanoodholowano go do portu w [[Hartlepool]]. W 1946 roku wystawiono go na aukcję. Został sprzedany Kanadyjczykowi o nazwisku Surrey za kwotę 125 000 [[Funt szterling|funtów]]. Dwa lata później został ponownie wystawiony na sprzedaż. Tym razem został zakupiony przez libańskiego wytwórcę materiałów na mundury George’a Aridę za 357 000 funtów{{Odn|Barker}}. Po zakupie okręt przemianowano na „Igris”<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = 29 נובמבר 1948 - מבצע 'דוד' |czasopismo = Amutet Chejl ha-Jam |data dostępu = 08.11.2021 |url = http://www.amutayam.org.il/?CategoryID=617&ArticleID=1542}}</ref>.
 
Izraelski wywiad twierdził, że okręt został zakupiony w imieniu króla Egiptu Faruka I. Jednostka miała następnie zostać przekazana egipskiej flocie wojennej w celu przeprowadzenia ataku na [[Hajfa|Hajfę]]{{Odn|Friedman|2013}}{{Odn|Rika|1979|s=12}}. W związku z tym członkom jednostki ''[[Ha-Szachar]]''{{Refn|grupa=uwaga|''Ha-Szachar'' była jednostką Palmachu, której członkowie, tzw. ''[[mista’arawim]]'', szkoleni byli do wtapiania się w społeczeństwa arabskie w celu szpiegowania i pozyskiwania informacji. WspółczesnieWspółcześnie w Izraelu wiele formacji posiada własne jednostki ''mista’arawim''}} wydano rozkaz wyśledzenia okrętu w Libanie i potwierdzenie jego zakupu. Donieśli oni, że w tym okresie w Bejrucie znajdowało się 20 Niemców, zbiegów z brytyjskiej niewoli w Egipcie, którzy pracowali na niemieckim okręcie „Grille”. Według informacji ''Ha-Szachar'' prace prowadzone na pokładzie sugerowały przyszłe użycie okrętu do celów wojskowych, a sam okręt miał niedługo wypłynąć do Egiptu<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = פרטי המבצע עפ"י אליעזר טל (מתוך ספרו "מבצעי חיל הים במלחמת העצמאות") |czasopismo = [[Paljam]] |data dostępu = 08.11.2021 |url = http://www.palyam.org/IDF_Navy/DavidOpTal.pdf}}</ref>.
 
Na podstawie otrzymanych informacji [[Dowództwo Korpusu Morskiego Izraela|dowództwo izraelskiej marynarki]] uznało, że doniesienia wywiadu o tym, iż Egipcjanie dążą do wzmocnienia swojej floty i otwarcia frontu morskiego w wojnie z Izraelem, są uzasadnione. Podjęto decyzję o przeprowadzeniu operacji mającej na celu zatopienie okrętu, póki znajdował się jeszcze w porcie w Bejrucie{{Odn|Michal|1965|s=3}}.
 
== Operacja ==
[[Plik:IgrisBeyrut2.jpg|mały|240x240px|„Igris” w Bejrucie, 1948 rok]]
 
=== Przygotowania ===
Linia 53 ⟶ 54:
 
=== Przebieg operacji ===
29 listopada 1948 roku, o godzinie 15:00, łódź patrolowa „Palmach” pod dowództwem [[Szelomo Erel|Szelomo Erela]] wypłynęła z Hajfy z grupą zamachowców w kierunku Bejrutu<ref name=":0" />{{Odn|Michal|1965|s=3}}. O godzinie 21:00, godzinę szybciej niż planowano, „Palmach” dotarł na miejsce i zatrzymał się 500 metrów od brzegu. O 21:15 z brzegu załoga otrzymała pierwszy sygnał świetlny. Pięć minut później opuszczono łódź, na którą wszedł mający dokonać zamachu Elijahu Rika wraz z dwoma innymi uczestnikami operacji. O 21:30 otrzymali drugi znak z brzegu mówiący o tym, że łódka może podpływać do brzegu. O 22:30 wraz z członkami ''Ha-Szachar'' Rika wyruszył samochodem w stronę Bejrutu. Po dotarciu do stolicy udali się w kierunku okolic portu, gdzie Rika założył strójkombinezon płetwonurka{{Odn|Friedman|2013}}<ref name=":0" />. O 22:50 Rika wszedł do wody i popłynął w kierunku portu. Po zbliżeniu się do okrętu podłożył dwa ładunki w odległości 30 metrów jeden od drugiego. Po założeniu ładunków powrócił na brzeg i wraz z członkami ''Ha-Szachar'' opuścił Bejrut. Następnie dostał się na pokład „Palmachu”, który udał się w drogę powrotną do Hajfy. O godzinie 08:00 „Palmach” zawinął do portu<ref name=":0" />. Na miejscu okazało się, że ładunki nie eksplodowały. Specjaliści od min uznali, że woda mogła wpłynąć na działanie zapalników, przez co nie doszło do wybuchu. Po kilkunastu dniach sztab wraz z jednostką ''Ha-Szachar'' podjął decyzję o powtórzeniu misji. Plany te nie zostały zrealizowane, ponieważ 17 grudnia 1948 roku doszło do eksplozji{{Odn|Michal|1965|s=3}}{{Odn|Rika|1979|s=13}}. Późniejsze śledztwo w Libanie wykazało, że miny zostały zauważone przez ochronę już 14 grudnia, ale policjanci wówczas uznali, że nie jest to nic niepokojącego<ref name=":0" />.
 
Szkody oszacowano na 100 tysięcy funtów libańskich, a Niemcom udało się zatamować napływ wody przez powstałe wyrwy w kadłubie okrętu, ratując go przed zatonięciem. Jednak 27 stycznia 1949 roku lokalna bejrucka gazeta doniosła, że „Igris” został uszkodzony przez drugi wybuch, 41 dni po poprzednim. W marcu Arida postanowił wysłać okręt do Stanów Zjednoczonych<ref name=":0" />. Tam statek służył w celach turystycznych, a w 1951 roku został zezłomowany{{Odn|Friedman|2013}}. Izraelczycy nie byli do końca pewni, czy to dwa wybuchy sprawiły, że Faruk I stracił zainteresowanie „Igrisem”, czy też okręt w ogóle nie był przeznaczony dla Egipcjan. Uznano jednak, że operacja miała znaczenie symboliczne ze względu na wykorzystywanie okrętu w przeszłości m.in. przez Adolfa Hitlera{{Odn|Ben-Cur}}.