Projektowanie eksperymentów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nowa strona: '''Projektowanie eksperymentów''' ('''planowanie doświadczeń''', '''teoria eksperymentu'''; ang. ''design of experiments'', w skrócie DOE) - interdyscyplinarna dziedzina nauki znajdująca się na pograniczu statystyki, metrologii, matematyki stosowanej oraz informatyki, mająca na celu dostarczenie odpowiedzi na pytanie o możliwość takiego zaplanowania doświadczenia (Ekspe…
 
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Projektowanie eksperymentów''' ('''planowanie doświadczeń''', '''teoria eksperymentu'''; ang. ''design of experiments'', w skrócie DOE) - interdyscyplinarna dziedzina nauki znajdująca się na pograniczu [[Statystyka|statystyki]], [[Metrologia|metrologii]], [[Matematyka stosowana|matematyki stosowanej]] oraz [[Informatyka|informatyki]], mająca na celu dostarczenie odpowiedzi na pytanie o możliwość takiego zaplanowania doświadczenia ([[Eksperyment|eksperymentu]] lub [[Quasi-eksperyment|quasi-eksperymentu]]), aby uzyskać możliwie najwięcej użytecznych [[Informacja|informacji]] przy najmniejszych koniecznych do tego kosztach.<ref>[https://media.statsoft.pl/_old_dnn/downloads/doe.pdf] J. Pietraszek, Planowanie doświadczeń - możliwość czy konieczność. StatSoft Polska, 2004.</ref>
 
Rozwój teorii eksperymentu związany był z założoną przez [[John Bennet Lawes|Johna Benneta Lawesa]] słynną rolniczą stację doświadczalną Rothamsted w [[Harpenden]]. W czasie kiedy jej dyrektorem był Edward John Russell, w stacji zatrudniony został [[Ronald Fisher]] (autor pracy ''The design of experiments'' z 1935 r.), a więc kluczowa postać dla rozwoju zarówno statystyki, jak i dziedziny projektowania eksperymentów.<ref>[https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Fisher/] Ronald Fisher w MacTutor History of Mathematics Archive.</ref> Od tego czasu stacja stała się instytucją w której pracowali badacze mający znaczny wpływ na rozwój planowania doświadczeń: [[Frank Yates]], Joseph Oscar Irwin, [[John Wishart]], [[William Gemmell Cochran]] (współautor, wspólnie [[Gertrude Mary Cox]], książki pt. ''Experimental Designs'' z 1950 r.) i [[John Nelder]].