Lokator (film 1927): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Film infobox}}
Mike89 (dyskusja | edycje)
m lit., drobne redakcyjne
Linia 86:
|„Krótko po przyjeździe z [[Berlin]]a, Hitch był tak przejęty znaczeniem ujęć pod niezwykłym kątem i efektów świetlnych tworzących dramatyczną atmosferę, że scenę, która na ekranie miała trwać zaledwie trzy minuty, często kręciliśmy cały ranek.”<div style="text-align:right;">– <small>'''June Tripp'''{{odn|McGilligan|2005|s=110}}</small></div>
|}
Zdjęcia do ''Lokatora'' rozpoczęły się w marcu 1926{{odn|Ackroyd|2017|s=44}}{{odn|McGilligan|2005|s=108}}, choć niektóre źródła za początek realizacji błędnie podawały pierwsze dni maja{{odn|Duncan|2003|s=28}}{{odn|Spoto|2000|s=112}}. Reville pełniła funkcję asystentki reżysera ioraz sekretarki [[Plan zdjęciowy|planu]], [[Gaetano di Ventimiglia]] ponownie odpowiadał za zdjęcia, a [[Wilfred Arnold]] nadzorował [[Scenografia|scenografię]]{{odn|McGilligan|2005|s=108}}. Budżet przeznaczony na realizację wyniósł 12 tys. funtów{{odn|Spoto|2000|s=114}}. Większą część filmu nagrywano w studiu przy Pool Street na [[Islington]] w północnej części Londynu{{odn|Sloan|1995|s=50}}, gdzie zbudowano fragmenty centralnej dzielnicy [[Bloomsbury]], miejsca, w którym toczyła się akcja. Wzniesiono również trzy elewacje budynku z wąskimi ścianami, niskimi sufitami, o wymiarach dokładnie odpowiadających budynkom zamieszkanym przez rodziny [[Klasa średnia|klasy średniej]]{{odn|Spoto|2000|s=113}}.
 
[[Operator filmowy|Operatorzy]] [[Gaetano di Ventimiglia]] i [[Hal Young]] (drugi z nich nie został wymieniony w czołówce) przykładali wraz z Hitchcockiem szczególną wagę do stopniowania światła i [[Światłocień|światłocienia]] (fragmenty ciał aktorów poprzecinane są grą światłocieni), nagłych [[Jazda (technika filmowa)|najazdów]] oraz krętych schodów (szczególnie często ukazane są ujęcia z góry){{odn|Ackroyd|2017|s=44}}{{odn|McGilligan|2005|s=110}}{{odn|Loska|2002|s=15}}. [[Donald Spoto]] uważał, że zdjęcia kompleksowe i przesuwane sinusoidalnie (jako przykład przywoływał ujęcia realizowane na klatce schodowej, gdzie kamerę zawieszano na suficie i filmowano z jazdy bądź też z rusztowania) były bardzo ekonomiczne{{odn|Spoto|2000|s=113}}.
 
[[Plik:The Lodger A Story of the London Fog Still2.jpg|mały|Efekt z „przeszklonym” sufitem uchodził za nowatorski w latach 20.]]
Linia 119:
Charles Barr, autor książki ''Hitchcock English'' (2011), dostrzegał w filmie wzorcowy wariant [[Kompleks Edypa|opowieści edypalnej]], skupiającej się na poszukiwaniu prawdy, piętnie przeszłości, przezwyciężaniu [[Homoseksualizm|homoseksualnych]] skłonności oraz nawiązywaniu stosunków akceptowanych społecznie{{odn|Loska|2002|s=15}}. Donald Spoto podkreślał, że Hitchcock w ''Lokatorze'' „po raz pierwszy ujawnił skłonność kojarzenia seksu z morderstwem, zachwytu ze śmiercią”. Jego zdaniem motyw ten utorował późniejszą drogę angielskiego twórcy jako reżysera{{odn|Spoto|2000|s=120}}. Twierdził również, że uznanie dla ''Lokatora'' mogło wynikać z zasadniczych zmian, jakie zaszły w XIX-wiecznym społeczeństwie, które całkowicie przekształciły społeczną oraz ekonomiczną strukturę w Wielkiej Brytanii – wzrost lokalnych zbrodni, stres psychiczny, niepewność natury i świata zbiegły się z postępem technologii, stwarzając nieograniczone możliwości dostarczania ludziom rozrywki. Według autora Hitchcock w ''Lokatorze'' poruszył te problemy społeczne „być może lepiej niż ktokolwiek inny”{{odn|Spoto|2000|s=118}}.
 
[[François Truffaut]] przyznawał, że ''Lokator'' jest „piękny i świadczy o wielkiej pomysłowości wizualnej”{{odn|Truffaut|2005|s=44}}. Jim McDevitt i Eric San Juan, autorzy książki ''A Year of Hitchcock: 52 Weeks with the Master of Suspense'' (2009), zwracali uwagę na fakt, że już w pierwszej scenie, przedstawiającej twarz krzyczącej kobiety, Hitchcock wprowadza złowrogi nastrój oraz elementy, które zaczynają budować napięcie, po czym historia eksploduje w chaotycznym i pełnym zwrotów akcji [[Punkt kulminacyjny|punkcie kulminacyjnym]]{{odn|McDevitt|Juan|2009|s=2}}. Według nich reżyser dokonał stosownych wyborów również w odniesieniu do komentarza tematycznego oraz symboliki (jako przykład autorzy podają scenę, w której Daisy i lokator grają w szachy, co – ich zdaniem – jest ciekawą metodą rozwijania relacji między obiema postaciami, a partie szachowe służą jako metafora gier, w które grają ze sobą){{odn|McDevitt|Juan|2009|s=3}}. [[Krzysztof Loska]], autor monografii ''Hitchcock – Autor wśród gatunków'' (2002), prócz wymiaru wizualnego, wyróżniał rolę wymiaru [[Hermeneutyka|hermeneutycznego]]; w jego ocenie tekst filmu posługuje się perwersyjną strategią, polegającą na zmyleniu uwagi widza{{odn|Loska|2002|s=12}}. Autor postrzegał ''Lokatora'' jako opowieść [[Horror|grozy]] i historię miłosną, w której centralną postacią jest stęskniona za romantycznym uczuciem i szczęściem Daisy. Podejmowane przez nią decyzjędecyzje prowadzą do klasycznego „trójkąta”, a następnie do osobistej zemsty, mającej związek z odrzuceniem przez nią uczuć Joe Chandlera{{odn|Loska|2002|s=12–13}}. Dla Loski film opiera się na konflikcie między sekretną obsesją na tle tajemniczego psychopaty a pragnieniem znalezienia prawdziwej miłości{{odn|Loska|2002|s=14}}. Zdaniem Lindsay Steenberg napięte tempo, błędne utożsamianie oraz narracyjna strategia błędnego ukierunkowania stała się jednym z podstawowych motywów w twórczości Hitchcocka. Autorka zaznaczyła, że historia przedstawiona w ''Lokatorze'' zostaje rozwikłana poprzez pokazanie, a nie opowiadanie. Jako przykład opowiadania wizualnego przywoływała sekwencję, w której pani Bunting, Daisy i Chandler nasłuchują jak lokator krąży po pokoju tuż nad nimi (Hitchcock uważał, że pracę przy filmach powinno zaczynać się od poznania techniki wizualnego opowiadania historii, stosowanej przez pionierów [[Film niemy|kina niemego]], między innymi [[Georges Méliès|Georges’a Mélièsa]]){{r|e}}.
 
Maurice Yacowar, autor książki ''Hitchcock’s British Films'' (2010), jako czynniki podpierające główny motyw filmu – złudność pozorów i niesprawiedliwość osądzania samym zmysłem – wymieniał suspens, szok (wstrząs) oraz romantyzm{{odn|Yacowar|2010|s=21}}. Patrick McGilligan uważał, że „film był urzekający jak na swój czas”, a „jego pełne grozy napięcie i okresowe wybuchy gwałtowności doskonale wyważone”{{odn|McGilligan|2005|s=113}}. Biograf zwracał też uwagę, że Tripp „stworzyła typ hitchcockowskiej kobiety, tak jak Novello stał się wzorcem mężczyzny”{{odn|McGilligan|2005|s=109}}. [[Peter Ackroyd]] zaznaczał, że w ''Lokatorze'' reżyser umiejętnie połączył [[Epoka wiktoriańska|wiktoriański]] melodramat z technikami [[Ekspresjonizm (kinematografia)|ekspresjonistycznymi]]{{odn|Ackroyd|2017|s=44}}. William Rothman, autor książki ''Hitchcock – The Murderous Gaze'' (1982), pisał: „''Lokator'' nie jest pracą ucznia, ale dziełem, ostatecznie określającym Hitchcocka jako artystę. Tematycznie i stylistycznie w pełni charakteryzuje jego pisarstwo filmowe (…) Scenopis ''Lokatora'' w tym sensie jest zadziwiająco pełen wyobraźni i kompleksowy. Każde ujęcie, [[kadrowanie]] i cięcie mają znaczenie”{{odn|McGilligan|2005|s=943}}. Rothman, odnosząc się do wizualnego aspektu, podkreślał obecność licznych ujęć przedstawiających proste równoległe, przecinające [[Wertykalizm|wertykalnie]] kadr (spojrzenia kamery zza balustrady lub zbliżenia metalowych prętów ogrodzenia w parku), które na płaszczyźnie fabularnej mają symbolizować uwięzienie bądź osamotnienie głównego bohatera oraz granicę oddzielającą widzów od świata przedstawionego{{odn|Loska|2002|s=15}}{{r|k}}.
 
Biografowie i historycy zgodnie podkreślają, że w ''Lokatorze'' wyraźnie zauważalne są wpływy [[Kinematografia w Niemczech|niemieckiej]] tradycji ekspresjonistycznej – utrwalonej w takich horrorach jak ''[[Gabinet doktora Caligari (film 1920)|Gabinet doktora Caligari]]'' (1920, reż. [[Robert Wiene]]) czy ''[[Nosferatu – symfonia grozy]]'' (1922, reż. Friedrich Wilhelm Murnau){{r|g}} – poprzez gotycką atmosferę, subiektywną pracę kamery, zniekształcające perspektywę odbicia w lustrze, wyolbrzymioną [[Scenografia|scenografię]], starannie przygotowany ''[[mise en scène]]'', a także schematy oświetlania, współgrające z intensywnymi cieniami{{odn|Loska|2002|s=15}}{{r|e}}{{odn|Spoto|2000|s=113, 118}}.
 
== Inne wersje ==