Jan Gnatowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
miejsce pochówku + kategoria
drobne redakcyjne
Linia 19:
 
== Życiorys ==
Do gimnazjum uczęszczał w [[Odessa|Odessie]] i w [[Ryga|Rydze]], uniwersyteckie studia filozoficzne odbywał na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] głównie u prof. [[Stanisław Kostka Tarnowski|Tarnowskiego]]; studiował także historię sztuki we Włoszech i Grecji. Od 1882 r. przebywał w Warszawie: prowadził wtedy dział literacki w piśmie "Niwa"„Niwa”. Studia [[teologia|teologiczne]] ukończył w [[Innsbruck]]u, gdzie przebywał – po tym, jak w Warszawie śledzono go za działalność wśród młodzieży – od 1884 roku. W 1887 r. otrzymał [[Sakrament święceń|święcenia kapłańskie]] i rok później został powołany przez papieża [[Leon XIII|Leona XIII]] na urząd sekretarza [[nuncjatura apostolska|nuncjatury apostolskiej]] w [[Monachium]], gdzie pełnił swe obowiązki przez dwa lata, rozwijając działalność dyplomatyczną. W 1890 przeprowadził się do [[Lwów|Lwowa]] i podjął pracę [[wikariusz]]a w [[Kościół św. Antoniego we Lwowie|kościele św. Antoniego]]. Pełnił tu też funkcję [[katecheta|katechety]] najpierw w piątym, a od 1904 – w czwartym gimnazjum państwowym. Podróżował do Austrii, Bawarii, Włoch i Turcji, a prowadząc salon literacki odgrywał znaczącą rolę w życiu kulturalnym Lwowa{{r|lp}}. Redaktor „Wiary”, „Przeglądu Katolickiego”, współpracownik „Niwy”, „Wieku” i „Ateneum”. Oceniając nowe trendy występował przeciwko [[krytyczny realizm|krytycznemu realizmowi]]. Od 1905 r. na emeryturze (m.in. w związku z postępującą chorobą oczu, która odebrała mu pod koniec życia wzrok), mieszkał w Warszawie.
 
[[Prałat|Prałat Honorowy Jego Świątobliwości]], [[szambelan papieski]] i [[kanonik]] [[Żytomierz|żytomierski]] uhoronowanyuhonorowany w 1900 r. przez [[papież]]a [[Leon XIII|Leona XIII]] krzyżem [[Benemerenti]]. W literaturze uznawany za pisarza konserwatywnego, przeciwnika nowych prądów literackich; cieszył się jednak opinią dobrze wykształconego i bywałego w świecie, był gospodarzem prowadzonego przezeń salonu literackiego, w którym spotykali się lwowscy malarze, artyści teatralni, literaci i naukowcy. Dzięki tym kontaktom był poważnie branym pod uwagę kandydatem do kierowania katedrą historii sztuki Uniwersytetu Lwowskiego.
 
W 1910 został odznaczony austriackim [[Order Franciszka Józefa|Krzyżem Komandorskim Orderu Franciszka Józefa]]{{r|alex.onb.ac-size-page}}<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Odznaczenia | czasopismo = [[Nowa Reforma]] | strony = 1 | data = Nr 373 z 18 sierpnia 1910 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=205565}}</ref>.
Linia 39:
* 1895 – ''Pastele'' (nowele)<ref>{{Cytuj |autor = Jan Gnatowski |tytuł = Pastele |data = |data dostępu = 2019-04-30 |opublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/pastele-wiosna-w-tyrolu-majowka-kto-on-atak-cholery-w-otchlan,MTExMTQ2MTA/4/#info:metadata}}</ref>
* 1900 – ''Z doliny łez'' (nowele)<ref>{{Cytuj |autor = Jan Gnatowski |tytuł = Z doliny łez |data = |data dostępu = 2019-04-30 |opublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/z-doliny-lez,OTU2MDI4MTU/4/#info:metadata}}</ref>
* 1904 – ''Jak liście z drzew strącone. Pastel sceniczny w 1 akcie'' (miniatura dramatyczna)<ref>{{Cytuj |autor = Jan Gnatowski |tytuł = Jak liście z drzew strącone...strącone… : pastel sceniczny w 1 akcie |data = |data dostępu = 2019-04-30 |opublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/jak-liscie-z-drzew-stracone-pastel-sceniczny-w-1-akcie,Njc4NjA5NTI/4/#info:metadata}}</ref>
* 1904 - ''Sweet boy. Trzy nowele''<ref>{{Cytuj |autor = Jan Gnatowski |tytuł = Sweet boy : trzy nowele |data = |data dostępu = 2019-04-30 |opublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/sweet-boy-trzy-nowele,MTExMTQ3NjM/4/#info:metadata}}</ref>
* 1909 - ''W kwestii żydowskiej'' (publicystyka)<ref>{{Cytuj |autor = Jan Gnatowski |tytuł = W kwestji żydowskiej |data = |data dostępu = 2019-04-30 |opublikowany = polona.pl |url = https://polona.pl/item/w-kwestji-zydowskiej,ODk3NzkyOTM/4/#info:metadata}}</ref>
Linia 56:
<ref name="alex.onb.ac-size-page">''[http://alex.onb.ac.at/cgi-content/alex?aid=shb&datum=1918&size=45&page=540 Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie]''. Wiedeń: 1818, s. 166</ref>
<ref name="cenzura">{{cytuj książkę|tytuł=Cenzura PRL : wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r.|wydawca=Wrocław|miejsce=Nortom|data=2002|strony=25|isbn=8385829881|inni=posł. Zbigniew Żmigrodzki}}</ref>
<ref name="lp">{{cytuj książkę|nazwisko=Niewiadowski|imię=Andrzej.|tytuł=Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej|data=1990|wydawca=Wydawnictwo Poznańskie|miejsce=Poznań|isbn=83-210-0892-5|strony=140-143140–143}}</ref>
<ref name="Włodzimierz Suleja Tymczasowa">Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 221.</ref>
}}
Linia 66:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.gnatowski.org/index.php/en/die-gnatowskis-prelate-jan zdjęcieZdjęcie i życiorys prałata w herbarzu rodziny Gnatowskich]
* [http://www.gutenberg.org/etext/27178 Na śmierć. 1863 w Project Gutenberg]
* [https://polona.pl/search/?filters=public:1,creator:%22Gnatowski,_Jan_(1855--1925)%22 Utwory Jana Gnatowskiego] w bibliotece [[Polona]]