Umlaut: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonów fakt, brak strony na podstawie edycji Specjalna:Diff/54445298
drobne techniczne, WP:SK+mSK+ToS
Linia 15:
== Wymowa ==
W [[alfabet niemiecki|alfabecie niemieckim]] samogłoski z umlautem mają następujące znaczenie:
* '''[[ä]]''' oznacza tzw. "''e'' nienapięte", czyli głoskę [{{IPA|ε}}] (polskie ''e'', niemieckie ''e'' krótkie) lub [{{IPA|ε:}}], przy czym ta druga raczej zastępowana jest przez długie "''e'' napięte" [{{IPA|e:}}] (dźwięk pośredni między ''e'' i ''i'', jak polskie ''e'' między spółgłoskami miękkimi, identyczny z niemieckim ''e'' długim) – zastępowanie [{{IPA|ε:}}] przez [{{IPA|e:}}], mimo że częste, nie jest dopuszczalne w wymowie wzorcowej.
* '''[[ö]]''' – może oznaczać głoski [{{IPA|ø:}}] lub [{{IPA|œ}}], rzadziej [{{IPA|ø}}] (stanowiące zasadniczo dźwięki pośrednie między polskimi ''o'' i ''e'')
* '''[[ü]]''' – może oznaczać głoski [{{IPA|y:}}] lub [{{IPA|ʏ}}] (stanowiące zasadniczo dźwięki pośrednie między polskimi ''u'' i ''i'')
Linia 28:
* ü – [[Ue|ᵫ]] – ue
 
Przykłady: Franz Neul'''ä'''ndtner → Franz Neul'''ae'''ndtner, Gerhard Schr'''ö'''der → Gerhard Schr'''oe'''der, M'''ü'''ller → M'''ue'''ller, f'''ü'''r → f'''ue'''r, [https://www.zdf.de/dokumentation/terra-x/zugvoegel-kundschafter-in-fernen-welten-100.html<nowiki/>] (Zugv'''ö'''gel → Zugv'''oe'''gel).
 
Równolegle do pisowni z wykorzystaniem liter ''ä'', ''ü'', ''ö'' występują słowa zawsze pisane przez ''ae'', ''ue'', ''oe'' – dotyczy to przede wszystkim niektórych nazwisk (np. Goethe, równoległe postacie Schröder i Schroeder). Zapis ''ä'', ''ö'' i ''ü'' jako ''ae'', ''oe'' i ''ue'' pochodzi stąd, że dawniej nie stosowano kropek, ale nadpisywano małą literkę ''e'' nad odpowiednią samogłoską. W [[Kurrentschrift|niemieckim odręcznym piśmie gotyckim]] pisana litera ''e'' {{fakt|data=2018-09|przypomina dwie pionowe kreski}}, które po skróceniu przekształciły się w dwie kropki.
Linia 41:
! Znak !! Unikod !! Kod [[HTML]] !! Nazwa unikodowa !! Nazwa polska
|-
| style="font-size: 3em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal; text-align: center" | ¨
| U+00A8 || <code>&amp;uml;</code> ''lub'' <code>&amp;#xA8;</code> ''lub'' <code>&amp;#168;</code>
| DIAERESIS || diereza