Polska Rzeczpospolita Ludowa: Różnice pomiędzy wersjami

<blockquote>''Prześladowania trwają nadal. Tysiące Polaków – którym dotychczas udaje się ujść [z] rąk siepaczy – zmuszonych jest karabinem, pistoletem i granatem bronić swego życia. Stąd powstały „bandy”. Ale czy to są bandy i czy ludzi tych bandytami nazwać należy – osądzi społeczeństwo. (…) 3.a terenie gm. Ludwin i Spiczyn przez pięć lat okupacji niemieckiej nie zginęło tylu Polaków, ilu zginęło przez pięć miesięcy „demokratycznej niepodległości”. Setki osób wyłapano i wywieziono w nieznanym kierunku. Miejscowi „demokraci”, ślepe narzędzie w ręku wroga, zaczęli dochodzić do tego, aby palić zabudowania i niszczyć dorobek rodzin „akowskich” przestępców, więzić ich braci lub ojców, a nawet wykonywać wyrok na miejscu. Po kilkugodzinnym torturowaniu zamordowano najniewinniejszego człowieka – którego syn rzekomo ma być w „bandzie”. Zwłoki trudne do rozpoznania porzucono w lesie. Trudno powstrzymać rękę przed odwetem. Tym bardziej, że sprawcy tych nieszczęść są doskonale znani. Niektórzy ponieśli już zasłużoną karę, innych jeszcze ziemia nosi... Do czasu. My wiemy, że prowadzimy walkę bratobójczą i choć serce się kraje, choć sumienie się wzdraga, nie możemy jej uniknąć, bo nie jesteśmy jej prowokatorami. My chcemy Polski! Chcemy pokoju! Chcemy demokracji! Chcemy reformy rolnej! Ale przede wszystkim chcemy niepodległości!''<ref>{{cytuj |autor = Zdzisław Broński |tytuł = Pamiętnik (1941 – maj 1949) |data = 2004 |isbn = 8389078600 |miejsce = Warszawa |datas = 2004116–117 |opublikowany = [[Instytut Pamięci Narodowej]] |isbntyp nośnika = 8389078600EPUB, MOBI, PDF |surl = 116–117}} [http://pamiec.pl/portal/pa/1534/11120/Zdzislaw_Bronski_Uskok_Pamietnik.html Wersja elektroniczna w formatach EPUB, MOBI, PDF].}}</ref>.</blockquote>

Na zajętych terenach, niezależnie od władz PKWN działała [[Armia Czerwona]] i służby bezpieczeństwa ZSRR ([[NKWD]], [[Smiersz]])<ref>Armia Czerwona (od 1946 – Armia Radziecka) zajmowała m.in. port w Szczecinie do 1947 roku, część portu w [[Świnoujście|Świnoujściu]] i część [[Legnica|Legnicy]] do 1990 roku, kilkadziesiąt poligonów i lotnisk, koszary i osiedla mieszkaniowe.</ref>. Zgodnie z umową zawartą przez PKWN z rządem ZSRR żołnierze i funkcjonariusze radzieccy pozostawali poza zasięgiem polskiego prawa, zaś NKWD aresztowało osoby związane z [[Armia Krajowa|Armią Krajową]] i innymi organizacjami niepodległościowymi oraz polskim [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|rządem na uchodźstwie]], organizowało ich wywózki do [[Gułag|łagrów]] na terenie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] oraz współdziałało z „ludowymi” władzami, nadzorując je poprzez sieć tzw. doradców. NKWD miało sieć własnych obozów<ref>http://www.ipn.gov.pl/a_091105_grot_wolsza.html.</ref>{{Martwy link}}<ref>{{Cytuj |autor = Tadeusz Wolsza |tytuł = Referaty - Obozy i inne miejsca odosobnienia na ziemiach polskich w latach 1944–1958 |data = 24 lis 2005 |data dostępu = 2022-01-25 |opis = <small>data na podstawie ''Relacja ze spotkania w Warszawie, podczas którego został wygloszony[sic] referat''</small> |opublikowany = Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego "GROTA" |archiwum = http://web.archive.org/web/20160304132749/http://klub-generalagrota.pl/kg/baza-wiedzy/referaty/624,Obozy-i-inne-miejsca-odosobnienia-na-ziemiach-polskich-w-latach-19441958.html}}</ref>. Przypuszcza się, że w tego typu obozach w latach 1944–1950 zginęło około 25 tysięcy osób<ref>[https://www.wprost.pl/12571/ ''Polski Gułag'']. Tygodnik Wprost.</ref>. W lipcu 1945 NKWD aresztowało ok. 2000 osób w okolicach [[Giby|Gib]] podczas tzw. [[Obława augustowska|obławy augustowskiej]], 600 z nich nie powróciło; nie odnaleziono także ich grobów. Wiele z nich zostało zamordowanych i pochowanych w tajemnicy. Ciała wielu z nich odnaleziono dopiero po 1989 roku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.rp.pl/artykul/958737-Zidentyfikowano-trzy-ofiary-terroru-komunistycznego-ekshumowane-na-Powazkach.html |tytuł = Znamy nazwiska pierwszych ofiar z Łączki |data = 2012 |opublikowany = Rzeczpospolita}}</ref>. W Rzeszowskiem w 1944 roku wśród bagien Kraskowa Włodawskiego zorganizowano obozy koncentracyjne dla oficerów Armii Krajowej i działaczy polskich z okresu okupacji niemieckiej. Pod Siedlcami w miejscowości Kruślin NKWD zorganizowało obóz koncentracyjny dla aresztowanych działaczy polskich, których umieszczono w dołach o głębokości 8 m i powierzchni 2 na 2 m, gdzie woda sięgała do kolan<ref>[[Aleksander Gella]], ''Zagłada Drugiej Rzeczypospolitej 1945–1947'', Warszawa 1998, s. 89.</ref>.

W 1964 roku odbył się III Krajowy Kongres ZBoWiD, zwany „kongresem pojednania” środowiska kombatanckiego. Przyjęta wówczas formuła bazowała na założeniu, że w ocenie kombatantów nie ma znaczenia przeszłość, ale przyszłość i akceptacja budowy ustroju socjalistycznego w Polsce. W 1965 roku w ZBoWiD zrzeszonych było ok. 60 tys. byłych żołnierzy AK<ref name="Chilczuk-80-81">„Nie tylko partia? Organizacje społeczne w Polsce Ludowej” – rozdział „Bojownicy czy kombatanci? ZBoWiD w latach 1949–1989” autorstwa Doroty Gałaszewskiej-Chilczuk, IPN 2017 ISBN 978-83-8098-370-0, s. 80, 81.</ref>.

* {{cytuj pismo |nazwisko = Mačiulis |imię = Dangiras |nazwisko2 = Minkys |imię2 = Rimas |imię3=Alvydas|nazwisko3 = Nikžentaitis Alvydas |tytuł = „Okupacja Wilna”. Rzecz o historii drugiego stopnia |url =http://www.mowiawieki.pl/index.php?page=artykul&id=516 |czasopismo = Mówią Wieki nr |numer=4/12 (627)|strony =26-32 |data =01 |rok =kwiecień 2012 |miesiąc = kwiecień |język = pl |data dostępu =}} Artykuł dostępny online: http://www.mowiawieki.pl/index.php?page=artykul&id=516