|
mkmkmkmdnsovbsdivsdvgydsvudbvhdbvugbvgbvdhsbvhbsdhvbshvbshbvhsnvjsivnujsdjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjoooooooomlsfmgdfmg[s'dkf[eskgjsdhghgtdxddrtcfgvgyvgjvhgvyi ycxydhhhhhhcxui;v9y[g08ewiuwf-poejSPInIhbVSDUHSFHUBVGHSESBCHJNSBVNMDF VNJDS VJBS J BHDVBHSDBVHSDBVHDSBVHSDXBVJBVHDBVHSDBVHSDBVHSBVHXBVHSBDVHSDVBHSDBJSbhubhubhubyubbhbuhbhb
{{inne znaczenia|zwierzęcia|[[Meduza (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
dfgh
[[Plik:Jellyfish cross section numbered.svg|thumb|250px|Anatomia meduzy]]
[[Plik:Qualle Ohrenqualle 2006-01-01 215.jpg|thumb|250px|[[Chełbia modra]] (''Aurelia aurita'')]]
[[Plik:Jellyfish A 474.ogg|mały|Płynąca aktywnie meduza]]
[[Plik:Meduza w wodach Bałtyku.jpg|mały|Meduza w wodach [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]] ]]
'''Meduza''' – jedna z dwóch form morfologicznych [[parzydełkowce|parzydełkowców]] (Cnidaria), pierwotnie swobodnie pływająca, pelagiczna, z galaretowatym ciałem, zwykle w kształcie dzwonu lub parasola, zasadniczo rozmnażająca się płciowo. Nie występuje u [[Koralowce|koralowców]] (Anthozoa). Meduzy są drapieżne. Do chwytania zdobyczy i do obrony używają parzydełek. Drugą z form życiowych parzydełkowców jest [[polip (biologia)|polip]].
Meduza powstaje zwykle z polipa, z wyjątkiem pozbawionych tego stadium trachymeduz ([[Trachymedusae]]), u których meduza powstaje z pelagicznej [[aktinula|aktinuli]] (larwy) hydromeduzy. Meduzy macierzyste niektórych [[stułbiopławy|stułbiopławów]] (Hydrozoa) mogą rozmnażać się bezpłciowo poprzez wytwarzanie meduz potomnych. Meduza żyje do kilku miesięcy. Zwykle ginie po zakończeniu rozrodu.
Meduzy poszczególnych [[gromada (biologia)|gromad]] parzydełkowców (z wyjątkiem koralowców) różnią się sposobem powstawania oraz wieloma szczegółami budowy. Mają też odrębne nazwy:
* scyfomeduza – meduza [[Krążkopławy|krążkopławów]] (Scyphozoa),
* hydromeduza – meduza [[stułbiopławy|stułbiopławów]] (Hydrozoa),
* kubomeduza – meduza [[kostkowce|kostkowców]] (Cubozoa).
Ciało meduz wykazuje [[Symetria budowy ciała organizmu|symetrię promienistą]]. Ma kształt mniej lub bardziej spłaszczonego parasola, dzwonu, dysku lub grzybka. Składa się z zewnętrznego [[naskórek|naskórka]] pochodzenia [[ektoderma]]lnego i wewnętrznej [[gastroderma|gastrodermy]] wyścielającej [[jama chłonąco-trawiąca|jamę gastralną]] rozdzielonych [[mezoglea|mezogleą]] lub [[mezenchyma|mezenchymą]]. W naskórku (epidermie) występują [[komórka mioepitelialna|komórki nabłonkowo-mięśniowe]], [[desmocyt]]y, [[komórki interstycjalne]], [[receptor|komórki zmysłowe]], [[Neuron|nerwowe]] i [[knidoblast]]y. Z tych ostatnich powstają [[komórka parzydełkowa|komórki parzydełkowe]].
Pośrodku spodniej strony ciała mieści się otwór gębowy prowadzący do gardzieli, a przez nią do jamy gastralnej (chłonąco-trawiącej). Na krawędziach ciała osadzone są czułki, pojedyncze oczka i [[Statocysta|statocysty]]. Całe ciało otoczone jest pierścieniami nerwowymi: motorycznym i sensorycznym.
Rozdzielnopłciowe meduzy rozmnażają się poprzez produkcję [[gameta|gamet]], które wyrzucane są na zewnątrz ciała, gdzie po [[zapłodnienie|zapłodnieniu]] tworzą larwę zwaną [[planula|planulą]].
== Zobacz też ==
| 