Wersja z 15:59, 21 kwi 2022 edytuj Sumek101 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 12 048 edycji m drobne redakcyjne ← poprzednia edycja		Wersja z 00:01, 22 kwi 2022 edytuj anuluj edycję Sumek101 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 12 048 edycji drobna rozbudowa + przypisy następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Łebka.jpg\|thumb\|Łebka, wersja wczesna (~~XI-~~XII w.)]] [[Plik:Bascinet MET 29.158.33 005AA2015.jpg\|thumb\|Łebka, wersja późna (XIV w.), zaliczana też do wczesnej wersji [[basinet]]u]] '''Łebka''' – [[Średniowiecze\|średniowieczny]] [[hełm]], ~~którego~~o ~~cechą~~prostej ~~charakterystyczną~~konstrukcji, ~~było~~charakteryzujący ~~dość~~się ~~ścisłe~~ścisłym ~~przyleganie~~dopasowaniem do kształtu głowy. == Historia == Łebki wywodziły się od niewielkiego hełmu, który od XII w. zakładano jako dodatkową ochronę pod [[kaptur kolczy]] lub obszerny [[hełm garnczkowy]]. Z czasem hełmy garnczkowe zaczęły stopniowo tracić na popularności, na rzecz łebki jako samodzielnej konstrukcji<ref>{{Cytuj \|autor = David Nicolle \|tytuł = Knight of Outremer AD 1187-1344 \|data = 1996 \|isbn = 1855325551 \|wydawca = Osprey \|s = 51}}</ref>. Łebka znana była od XII w. W swojej pierwotnej formie jako tzw. ''hełm sekretny'', miała postać niewielkiej „miski” (płaskiej lub lekko zaokrąglonej) noszonej pod [[Kaptur kolczy\|kapturem kolczym]] lub [[Hełm garnczkowy\|hełmem garnczkowym]], jako dodatkowa ochrona w wypadku uszkodzenia hełmu właściwego. Z czasem łebka zaczęła przechodzić stopniową ewolucję, zwiększając swoje rozmiary i zaczęto nosić ją na kapturze kolczym lub stosować jako samodzielną formę hełmu. Ostatecznie łebki wyewoluowały w bardziej zaawansowane konstrukcje, zapewniające znacznie większą ochronę (jak np. [[basinet]] czy [[salada]]), mimo to używano ich dalej przez całe średniowiecze i początkowy okres renesansu<ref>{{Cytuj \|autor = David Nicolle \|tytuł = Knight of Outremer AD 1187-1344 \|data = 1996 \|isbn = 1855325551\| miejsce = Oksford \|wydawca = Osprey Publishig \|s = 51}}</ref><ref name="Kwaśniewicz">{{Cytuj \|autor = Włodzimierz Kwaśniewicz \|tytuł = Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego \|data = 2005 \|isbn = 83-11-10063-2 \|miejsce = Warszawa \|wydawca = Bellona \|s = 53}}</ref><ref name="Petersen">{{Cytuj \|autor = Harold Petersen \|rozdział = Helmet \|tytuł = Encyclopedia Britannica \|data = 1968 \|wolumin = 11 \|miejsce = Londyn \|s = 335}}</ref><ref name="Douglas">{{Cytuj \|autor = Miller Douglas \|tytuł = Armies of the German Peasants War 1524-26 \|data = 2003 \|isbn = 1841765074\|miejsce = Oksford \|wydawca = Osprey Publishing \|s = 47}}</ref>. == Budowa == Łebka była hełmem otwartym, w formie [[Dzwon (część hełmu)\|dzwonu]] wykonanego z najczęściej jednego kawałka blachy, o półkulistym lub szpiczastym kształcie dopasowanym do głowy. Z biegiem czasu łebki wyewoluowały w bardziej zaawansowane konstrukcje takie jak: [[salada]] czy [[basinet]] (z doczepianym kołnierzem [[Kolczuga\|kolczym]], a niekiedy również z [[Nosal (część hełmu)\|nosalem]] lub opuszczaną zasłoną). Łebka charakteryzowała się bardzo prostą konstrukcją. Była hełmem otwartym, w formie [[Dzwon (część hełmu)\|dzwonu]] wykonanego najczęściej z jednego kawałka stalowej blachy, o półkulistym lub lekko szpiczastym kształcie ściśle dopasowanym do głowy. Jako element dodatkowy stosowano niekiedy doczepiany do dolnej krawędzi dzwonu kaptur kolczy. == Przypisy ==

Łebka: Różnice pomiędzy wersjami