Okres wpływów rzymskich: Różnice pomiędzy wersjami

reddr
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Cesarstwo rzymskie przeniesiono do Cesarstwo Rzymskie
reddr
Znaczniki: VisualEditor Link do ujednoznacznienia
Linia 1:
'''Okres wpływów rzymskich''' – w [[archeologia|archeologii]] termin [[chronologia względna|chronologii względnej]] określający [[Epoka żelaza#Chronologia epoki żelaza|III okres epoki żelaza]], odnoszący się do obszarów [[Barbaricum]].
 
Następuje, w zależności od terenów, po [[Okres lateński|okresie lateńskim]] lub młodszym okresie przedrzymskim, a poprzedza okres [[Wędrówki ludów|wędrówek ludów.]] Rozpoczął się w początkach [[Naszej ery|n.e.]], wraz z ustabilizowaniem się granicy [[Cesarstwo Rzymskie|cesarstwaCesarstwa rzymskiegoRzymskiego]] na linii [[Ren]]u i [[Dunaj]]u. Koniec okresu jest utożsamiany z początkiem wędrówek ludów ([[375]]) i klęską Rzymian pod [[Bitwa pod Adrianopolem|Adrianopolem]] ([[378]]). Tradycje okresu wpływów rzymskich jednak utrzymywały się na wielu obszarach co najmniej do połowy [[V wiek|V w.]]
 
Rozróżnia się 3 główne fazy rozwojowe (B, C i D) – których [[Cezura|cezury]] stanowistanowią kolejno: 2. połowa [[II wiek|II w.]] i schyłek [[IV wiek|IV w.]] – dzielone na kilka krótszych stadiów ujętych w ramy [[System Eggersa-Godłowskiego|systemu Eggersa-Godłowskiego]]. Okres ten stanowi najlepiej chronologicznie opracowany odcinek pradziejów [[Europa|Europy]].
 
We wczesnym okresie wpływów rzymskich (faza B) oddziaływania rzymskie doprowadziły do przyjęcia rzymskiej mody i technik walki, a w rezultacie – do zmiany oblicza kulturowego obszarów Barbaricum, powstania nowych [[kultura archeologiczna|kultur archeologicznych]], np. [[kultura wielbarska|kultury wielbarskiej]], [[Nadłabski krąg kulturowy|nadłabskiego kręgu kulturowego]], a także silnych przeobrażeń kultur już istniejących. Nastąpiło zespolenie środkowoeuropejskiej prowincji kulturowej. Rozwój kontaktów politycznych i gospodarczych ([[Szlak bursztynowy|bursztynowy szlak]]) z obszarami cesarstwaCesarstwa, których warunki dyktowała silniejsza strona rzymska, spowodowały napływ do Barbaricum licznych importów rzymskich. W rezultacie [[Wojny markomańskie|wojen markomańskich]] doszło do załamania się układu sił i dominującą stronę zaczęły stanowić [[Barbarzyńca|plemiona barbarzyńskie]].
 
W późnym okresie wpływów rzymskich (faza C) zaczęły się gwałtowne przemieszczenia ludnościowe w obrębie Barbaricum ([[Goci]], [[Wandalowie]]), rejestrowane jako zmiany zasięgu kultur archeologicznych ([[kultura wielbarska]], [[Kultura przeworska|przeworska kultura]]) oraz walki plemienne, których przejawem są depozyty wotywne ([[Illerup Ådal]], [[Nydam]], [[Skedemosse]]). Wykształciły się też nowe kultury, jak: [[kultura luboszycka]], [[kultura czerniachowska]], [[Grupa dębczyńska|dębczyńska grupa kulturowa]]. Narastająca ekspansja [[Plemiona germańskie|plemion germańskich]] ([[Goci|Gotów]], [[Wandalowie|Wandalów]], [[Burgundowie|Burgundów]], [[Swebowie|Swewów]], [[Alamanowie|Alemanów]], [[Frankowie|Franków]]) stanowiła bezpośrednie zagrożenie dla cesarstwaCesarstwa i była jedną z przyczyn głębokiego kryzysu w imperiumImperium. Jednocześnie na obszarach Barbaricum nastąpił rozkwit gospodarczy – rozpowszechnienie nowych technik produkcyjnych, np. [[Koło garncarskie|koła garncarskiego]], [[Obróbka skrawaniem|tokarki]], wydzielenie się [[rzemiosło|rzemiosła]]. Pogłębiła się [[Stratyfikacja (socjologia)|stratyfikacja społeczna]], wyodrębniły się elity władzy, archeologicznie zarejestrowane jako tzw. [[groby książęce]] ([[Zakrzów]]) lub [[skarby dynastyczne]] ([[Boroczyce]], [[Zagórzynek]]).
 
W fazie końcowej (faza D) na większości Barbaricum stopniowo zanikało osadnictwo kultur o tradycjach okresu wpływów rzymskich; ostatecznie załamał się istniejący układ sił między [[Starożytny Rzym|Rzymianami]] a [[Barbarzyńca|barbarzyńcami]]; pod naporem [[Hunowie|Hunów]], [[Awarowie|Awarów]] i [[Słowianie|Słowian]] większość grup ludności zamieszkujących [[Europa Środkowa|środkową Europę]] (z wyłączeniem [[Bałtowie|plemion bałtyjskich]]) [[Migracja ludności|emigrowała]] stopniowo na zachód i południe, osiedlając się na dawnych terenach [[Cesarstwo zachodniorzymskie|cesarstwa zachodniorzymskiego]].
Anonimowy użytkownik