Wypas: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m {{Szablon:DoPoszerzenia}}
m Dopisanie treści
Linia 4:
Wypas, oprócz tego, że zapobiega [[ekspansja|ekspansji]] pospolitych, [[kosmopolityzm|kosmopolitycznych]] [[chwast|chwastów]] i roślinności krzewiastej, powoduje zachowanie zróżnicowanej strukturalne roślinności. Wypas nie ogranicza się tylko do zgryzanie roślinności lecz także do powstawania rozdeptanych, mulistych miejsc przy wodopojach zwierzęcych, wydepczysk na drogach przepędu zwierząt, itd.
 
= Etnografia =
Nad całokształtem wypasu sprawował kontrolę [[baca]], wynajmowany przez właścicieli stad owiec i któremu powierzano wypas owiec na terenach należących do właścicieli owiec bądź [[dzierżawa|dzierżawionych]] przez nich polanach/ halach (tzw. ''cerklach''). Baca nie zajmował się owcami sam - stada były zbyt liczne, czasami liczyły po kilkaset sztuk. Do pomocy baca miał grupę [[juhas|juhasów]] - najczęściej krewni bacy, którzy pod jego okiem wprowadzani byli do zawodu i to oni w ciągu dnia sprawowali opiekę nad stadami owiec (''kierdle''). Na noc spędzane są one do ruchomych zagród - [[koszar|koszarów]].
Nad całokształtem wypasu sprawował kontrolę [[baca]], wybierany i wynajmowany przez właścicieli stad owiec i któremu powierzano wypas owiec na terenach należących do właścicieli owiec bądź [[dzierżawa|dzierżawionych]] przez nich polanach/ halach (tzw. ''cerklach''). Pełnił on także funkcję lekarza i maga, ochraniającego zwierzęta i ludzi przed działaniem czarów i złych mocy. Jego własnością były też sprzęty i naczynia używane podczas całego wypasu.
Nad całokształtem wypasu sprawował kontrolę [[baca]], wynajmowany przez właścicieli stad owiec i któremu powierzano wypas owiec na terenach należących do właścicieli owiec bądź [[dzierżawa|dzierżawionych]] przez nich polanach/ halach (tzw. ''cerklach''). Baca nie zajmował się owcami sam - stada były zbyt liczne, czasami liczyły po kilkaset sztuk. Do pomocy baca miałwerbował grupę [[juhas|juhasów]] (zwanych czasem ''wałachami'') - najczęściej krewni bacy, którzy pod jego okiem wprowadzani byli do zawodu i to oni w ciągu dnia sprawowali opiekę nad stadami owiec (''kierdle''). Do pomocy miał również "honielników" (zwanych również ''owczarzami'') - chłopców, podrostków. Na noc spędzane są one do ruchomych zagród - [[koszar|koszarów]].
 
Z właścicielami baca rozlicza się produktami uzyskiwanymi w czasie wypasu - czyli produktami z owczego mleka: [[bundz]], [[bryndza]] i [[oscypek|oscypki]]. W ciągu dnia stada owiec wypasane są przez pomocników bacy (juhasów) na halach.