Wikipedia

Metopa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m →‎Przypisy: drobne techniczne
drobne merytoryczne
Linia 6:
 
== Metopa w architekturze ==
W [[starożytność|starożytnym]] budownictwie greckim oraz rzymskim – kwadratowa lub prostokątna płyta na [[fryz]]ie. Była[[Belkowanie zazwyczaj(architektura)|belkowania]], zdobionamiędzy [[relief|płaskorzeźbątryglif]]ami, alew zdarzały[[Porządek siędorycki|doryckim]] też[[porządek metopyarchitektoniczny|porządku gładkiearchitektonicznym]]{{r|szolg}}{{r|pwn}}{{r|leksykon}}.
W budownictwie drewnianym, metopa wykonywana była z [[Terakota|terakoty]]<ref name=en /> i zamykała przestrzeń między wystającymi na zewnątrz budynku końcami belek [[Strop (budownictwo)|stropowych]]<ref name=Szolginia />.
 
W budownictwie kamiennym była najczęściej zdobiona [[relief|płaskorzeźbą]]<ref name=Szolginia />. Sceny przedstawiane na metopach łączyły się zwykle w cykle tematyczne<ref name=ess />.
Metopa była stosowana wedle zasad przyjętych w danym [[porządek architektoniczny|porządku architektonicznym]]:
* [[porządek dorycki]] – metopa w postaci kwadratowej płytki między [[tryglif]]ami na fryzie{{r|pwn}}{{r|szolg}}{{r|leksykon}}
* [[porządek joński]] – metopa w formie długiego prostokąta zajmującego cały fryz{{fakt|data=2018-04}}.
 
Metopy występują również w monumentalnych budowlach wznoszonych według wzorców architektury antycznej w stylu klasycystycznym i eklektycznym historyzmie.
Linia 17 ⟶ 15:
{{Przypisy|
<ref name=pwn>{{cytuj książkę |tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | rok = 1996 | strony = 257 | isbn = 83-01-12365-6}}</ref>
<ref name=szolg>{{cytuj książkę | nazwisko = Szolginia | imię = Witold |autor link = Witold Szolginia | tytuł = Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowo-Techniczne]] | miejsce = Warszawa | rok = 1975 | strony = 222-223}}</ref>
<ref name=leksykon>{{cytuj książkę | nazwisko = Skowroński | imię = Wojciech | tytuł = Ilustrowany leksykon architektoniczno-budowlany | wydawca = [[Wydawnictwo Arkady„Arkady”|Arkady]] | miejsce = Warszawa | rok = 2008 | strony = 186 | isbn = 978-83-213-4515-4}}</ref>
<ref name=Szolginia>''Architektura i budownictwo''. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982, s. 231, {{ISBN|83-204-0291-3}}.</ref>
<ref name=en> ''Nowa encyklopedia PWN''. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s.179, {{ISBN|83-01-11967-5}}.</ref>
<ref name=ess>''Encyklopedia sztuki starożytnej''. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974, s.306.</ref>
}}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Metopa”