Contemporanul: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodanie ostatniej części tekstu.
drobne
Linia 1:
{{WEdycji|Michal.sfinks}}
 
'''Contemporanul''' (Współczesny) - pismo naukowe i literackie o nazwie wzorowanej na [[Aleksander Puszkin|puszkinowskim]] piśmie "''[[Sowremiennik]]''", wydawane przez kółko [[socjalizm|socjalistyczne]] w [[Jassy|Jassach]] od [[1 lipca]] [[1881]]r. do [[kwiecień|kwietnia]] - [[maj]]a [[1891]]r., początkowo jako [[dwutygodnik]], a następnie jako [[miesięcznik]].

W artykule programowym ''Către cititorii noştri'' (nr 1, [[1881]], ''Do naszych czytelników'') [[redakcja]] pisma nawiązała do postępowych tradycji [[demokracja|demokratycznych]] [[1848]] i oświadczyła, iż jednym z głównych celów publikacji jest krzewienie naukowego i materialistycznego światopoglądu oraz zwalczanie [[idealizm]]u i wszelkiego [[obskurantyzm]]u. Pismo walczyło o upowszechnienie [[oświata|oświaty]] i napełnienie jej naukową treścią oraz o podniesienie poziomu [[kultura]]lnego mas. Około [[1883]]r. na łamach "''Contemporanulu''" zaczęto publikować myśli [[Karol Marks|Karola Marksa]]. W [[1888]] i [[1890]]r. publikowano fragmenty dzieł [[Fryderyk Engels|Fryderyka Engelsa]]. Pismo podejmowało próby wyjaśnienia zjawisk i problemów społecznego, kulturalnego i [[polityka|politycznego]] życia [[Rumunia|Rumuni]] przy pomocy [[materializm]]u historycznego. W [[1882]]r. między "''Contemporanulem''" a przedstawicielami koła "''[[Junimea]]''" i ich pismem "''[[Convorbiri literare]]''" rozgorzała głośna [[polemika]], której przedmiotem stały się z czasem najistotniejsze problemy społeczne i polityczne, naukowe i moralne, filozoficzne i historyczne, sprawy dotyczące narodowej rzeczywistości rumuńskiej. [[Koryfeusz]]ami tej polemiki byli po stronie "''Contemporanulu''" [[Constantin Gherea-Dobrogeanu]], a po drugiej [[Titu Maiorescu]]. W przeciwieństwie do szerzonego przez "''Junimea''" hasła "sztuka dla sztuki" "''Contemporanul''" dążył do nadania [[literatura rumuńska|literaturze rumuńskiej]] orientacji materialistycznej, walczył o literaturę ludową i zaangażowaną . Zajmując stanowisko we wszystkich najistotniejszych sprawach związanych z rozwojem kultury, [[sztuka|sztuki]] i [[literatura|literatury]], m.in. dzięki działalności publicystycznej Gherea-Dobrogeanu, "''Contemporanul''" przyczynił się do położenia w Rumunii podwalin estetyki [[marksizm|marksistowskiej]]. Pismo skupiało wokół siebie liczną grupę [[pisarz]]y. Należeli do niej [[poeta|poeci]]: [[Constantin Mille]] ([[1861]] - [[1921]]), [[Nicolae Beldiceanu]] ([[1845]] - [[1896]]), [[Ion Păun-Pincio]] ([[1868]] - [[1895]]), [[Gheorghe din Moldova]] (właśc. Gheorghe Kernbach, [[1859]] - [[1909]]), [[Theodor D. Speranţia]] ([[1856]] - [[1929]]), oraz [[proza]]icy: [[Anton Bacalbaşa]] ([[1865]] - [[1899]]), [[Paul Bujor]] ([[1862]] - [[1952]]), [[Sofia Nădejde]] ([[1858]] - [[1946]]), [[Ştefan Băssărăbeanu]] ([[1849]] - [[1919]]). Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] wznowiono wydawanie "''Contemporanulu''" w [[Bukareszt|Bukareszcie]]. Od [[20 września]] [[1946]]r. "''Contemporanul''" wychodzi jako [[tygodnik]] polityczno-społeczno-kulturalny. Obecnie pismo jest organem Rady Kultury i Wychowania Socjalistycznego.
 
=== Bibliografia ===