Współczynnik tarcia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ujednoznacznienie który współczynnik ma jaki wymiar
przebudowa
Linia 1:
'''Współczynnik tarcia''' - '''([[μ]] - mi) czasem k lub f''' - jest wartościąwielkością charakteryzującą każdąsiłę parę materiałówtarcia. WspółczynnikiW tarciazależności mierzoneod rodzaju najczęściej jako stosunek [[siła|sił]] [[tarcie|trących]] T do sił nacisku <math>F_n</math> ciała na podłoże (drugie ciało/materiał) czasem również z uwzględnieniem czasutarcia, kątawyróżnia nachylenia,się kształtuodpowiednie iwspółczynniki chropowatości powierzchni itptarcia. w zależności od panujących warunków.
==Tarcie suwne==
W [[Tarcie ślizgowe|tarciu suwnym]], współczynnik tarcia jest równy stosunkowi [[siła|siły]] [[tarcie|tarcia]] T do sił nacisku <math>F_n</math> ciała na podłoże (drugie ciało/materiał).
::<math>\mu = \frac{T}{FnF_n}</math>
 
Współczynnik tarcia suwnego jest wielkością bezwymiarową.
*Współczynnik [[tarcie spoczynkowe|tarcia spoczynkowego]] jest stosunkiem wartości siły nacisku (Fn) danego ciała do siły potrzebnej do jego poruszenia i jest to wartość bezwymiarowa
 
::<math>\mu = \frac{T}{Fn}</math>
W powyższym wzorze:
*Współczynnik [[tarcie ruchowe|tarcia ruchowego]] określa stosunek odpwiednich wartości:
*Dla [[tarcie ruchowe|tarcia kinetycznego]] określony dla sił działających podczas ruchu
** dla [[tarcie toczne|tarcia tocznego]] - [[moment tarcia tocznego]] (<math>M_t</math>) do siły nacisku(N). Współczynnik ten ma wymiar wyrażany w jednostkach długości, np. [[metr|mm]]).
*Dla [[Tarcie statyczne|tarcia statycznego]] siła tarcia jest maksymalna siłą, która nie wprawia jeszcze ciał w ruch.
::<math>f = \frac{M_t}{N}</math>
 
** dla [[tarcie ślizgowe|tarcia ślizgowego]], [[tangens]] kąta tarcia (&rho;). Ten współczynnik jest wartością bezwymiarową.
W większości przypadków współczynnik tarcia statycznego jest większy od współczynnika tarcia kinetycznego. Wartości współczynnika tarcia silnie zależą od rodzaju powierzchni, zanieczyszczeń i wielu innych czynników, dlatego czasem określa się również warunki w jakich przeprowadzono pomiar np. kształtu, chropowatości powierzchni.
 
 
Dla tarcia ślizgowego, w miejsce współczynnika tarcia ślizgowego podaje się kąt tarcia określony wzorem:
::<math>\mu = \operatorname{tg}\rho</math>
 
Kąt tarcia jest równy nachyleniu [[równia pochyła|równi pochyłej]], na której ciało zaczyna zsuwać się.
==Tarcie toczne==
** dlaDla [[tarcie toczne|tarcia tocznego]] -współczynnik tarcia jest równy stosunkowi [[moment tarcia tocznego]] (<math>M_t</math>) do siły nacisku(N). Współczynnik ten ma wymiar wyrażany w jednostkach długości, np. [[metr|mm]]).
::<math>f = \frac{M_t}{N}</math>
 
 
{{fizyka stub}}