Palatalizacja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: br:Staonekadur |
BartekChom (dyskusja | edycje) m z niemieckiego |
||
Linia 1:
{{Klasyfikacja spółgłosek}}
'''Palatalizacja''' ('''zmiękczenie''') - zjawisko wymowy danej [[głoska|głoski]] z dodatkową [[artykulacja (fonetyka)|artykulacją]] środkowopodniebienną (obok głównego zbliżenia narządów mowy pojawia się zbliżenie środkowej części [[język (anatomia)|języka]] do [[podniebienie (anatomia)|podniebienia]]), np. w języku polskim [[spółgłoska]] /p/ wymawiana jest różnie w zależności od otoczenia - w formie ''psa'' /p/ jest twarde, niepalatalne, lecz w ''pies'' przechodzi w spalatalizowane, miękkie /p’/, pisane jako: pi. Palatalizacja oznaczana jest w [[Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny|IPA]] znakiem [{{IPA|ʲ}}] w indeksie górnym, np. [{{IPA|pʲ}}, {{IPA|tʲ}}, {{IPA|sʲ}}]. Dźwięki spalatalizowane oznacza się również znakiem /’/, np. /g’/, /d’/, /f’/ (zwłaszcza w slawistyce).
W wielu językach świata, np. w [[język niemiecki|niemieckim]], dochodzi do zależnej od pozycji palatalizacji spółgłosek. Tak powstaje różnica między /k/ w ''Kuch'' i w ''Kiel''. Przy wymowie /k/ w ''Kiel'' język porusza sie w przewidywaniu /i/ w kierunku twardego podniebienia. Jednak w niemieckim z („nieprawidłowego“) użycia każdorazowo różnych dźwięków nie wynika żadna zmiana znaczenia.
Palatalizacją nazywamy też [[proces fonetyczny]], w wyniku którego powstają głoski palatalne. Taki proces zaszedł między innymi w [[język prasłowiański|języku prasłowiańskim]] (stąd historycznie miękkie sz, ż, cz, dż, c, dz) i w [[język polski|języku polskim]] (stąd ś, ź, ć, dź, ń).
| |||