Pstry piaskowiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
bibliogr.
Ewkaa (dyskusja | edycje)
lit.
Linia 1:
'''Pstry piaskowiec''' - nieformalna jednostka [[stratygrafia|stratygraficzna]] [[trias]]u wydzielona na terenie Polski pozakarpackiej i Niemiec (poza [[Alpy|Alpami]]) w oparciu o kryteria [[litostratygrafia|litostratygraficzne)]]. Leży poniżej [[wapień muszlowy|wapienia muszlowego]].
 
Pstry piaskowiec reprezentuje najniższą część profilu skalnego triasu. Przeważnie jest ona trójdzielna. Dolną i środkową część budują głównie czerwonawe piaskowce, rzadziej [[mułowiec|mułowce]] i [[iłowiec|iłowce]] z rzadkimi przewarstwieniami [[wapień|wapieni]]. Górny pstry piaskowiec powszechnie zwany [[ret]]em) różni się znacznie większym udziałem wapieni i [[dolomit|dolomitów]], których udział ku górze staje się dominujący. W całym pstrym piaskowcu liczne są soczewki, a nawet złoża (w Niemczech) [[gips|gipsów]] i [[anhydryt]]ów. Dolny, a zwłaszcza środkowy pstry piaskowiec powstawał w warunkach lądowych, w klimacie suchym i goracymgorącym. Powszechne są tam osady rzek i jezior okresowych, a także [[osady eoliczne]]. Opisano też liczne tropy [[skamieniałość|wymarłych]] [[labiryntodonty|płazów]] i [[gady|gadów]]. Górny pstry piaskowiec powstawał w czasie stopniowej [[transgresja|transgresji]] morza, w środowisku równiny nadbrzeżnej, przejściowo zalewanej przez drobne podniesienia poziomu morza, a w pewnych okresach odsłanianej. Jest to środowisko [[sebha|sebhy]]. W utworach tych występuje dość liczna, choć mało zróznicowanazróżnicowana fauna morska, głównie [[ślimak]]i, [[małż]]e i rzadkie [[amonity (zwierzęta)|amonity]].
 
W Polsce najlepsze odsłonięcia pstrego piaskowca znajdują się w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]], gdzie czerwone piaskowce są często eksploatowane w [[kamieniołom]]ach głównie do produkcji płyt okładzinowych na budynki. Liczne odsłonięcia, obecnie nie eksploatowane, znajdują się też na [[Śląsk]]u.