Keteny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
stub -> art. |
||
Linia 1:
[[Image:cetene2.png|
'''Keteny''' - nienasycone [[ketony]] ze skumulowanymi podwójnymi wiązaniami >C=C=O. Przeważnie gazowe, bardzo reaktywne i toksyczne [[związki chemiczne]]. Chemię ketenów jako pierwszy badał [[Hermann Staudinger]]<ref>H. Staudinger, 1905, "Ketene, eine neue Körperklasse", Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft, 38 (2), 1735-1739. {{doi|10.1002/cber.19050380283}}</ref>
[[Image:Ketene-3D-vdW.png|right|thumb|200px|Keten]]▼
Zwyczajowo ketenem nazywa się najprostszego przedstawiciela tej grupy związków, ''etenon'' (CH<sub>2</sub>=C=O).
== Keten - właściwości ==
Keten jest bezbarwnym gazem o ostrym zapachu, drażniącym oczy i błony śluzowe, po dłuższej ekspozycji może wystąpić [[obrzęk płuc]]. Temp. topn. -150.5 °C, temp. wrz. -56.1 °C.
== Keten - otrzymywanie ==
* z [[chlorki kwasowe|chlorków kwasowych]] przez eliminację [[chlorowodór|chlorowodoru]] za pomocą [[zasady]], zazwyczaj [[trietyloamina|trietyloaminy]]:
:[[Image:Mecanisme-de-la-formation-des-cetenes.png|center|Formation of a ketene from an acyl chloride.]]
* [[przegrupowanie Wolffa]] α-diazoketonów
* [[dehydratacja]] [[kwas fenylooctowy|kwasu fenylooctowego]] za pomocą [[zasady]] (wykorzystuje się tu dużą kwasowość protonu α substratu).
== Reaktywność ==
[[Grafika:Cyclobutanedione.png|thumb|150px|Diketen]]
Keteny są bardzo reaktywnymi związkami [[acylowanie|acylującymi]]. [[Hydroliza|Hydrolizują]] do [[kwasy karboksylowe|kwasów karboksylowych]], pod wpływem [[amoniak]]u tworzą [[amidy]], natomiast w reakcji z [[alkohole|aloholami]] dają [[estry]]. Łatwo [[dimery]]zują do cyklicznych cyklobutano-1,3-dionów (''diketenów''). Z bogatymi w [[elektron]]y [[alkiny|alkinami]] ulega [[cykloaddycja|cykloaddycji]] [2+2] do cyklobutenonów.
Bis-keteny (O=C=CH-R'-CH=C=O) [[polimeryzacja|polimeryzują]] z [[diole|diolami]] (HO-R-OH) dając [[poliestry]] o wzorze ogólnym
(-O-R-O-CO-R'-CO-)<sub>n</sub>.
{{przypisy}}
[[Kategoria:Związki organiczne]]
|