Spektrum zaburzeń afektywnych dwubiegunowych

Spektrum zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (ang. bipolar spectrum) – koncepcja nozologiczna, w myśl której istnieje kontinuum między zaburzeniami dwubiegunowymi (typu 1, typu 2, cyklotymią), depresją nawracającą i subklinicznymi postaciami tych zaburzeń. Według Angsta można mówić o spektrum dwubiegunowym w dwóch uzupełniających się znaczeniach:

  • spektrum ciężkości, od najcięższych postaci psychotycznych i niepsychotycznych przez postacie o mniejszym nasileniu (dystymia, krótkotrwałe nawracające zaburzenia afektywne), cyklotymię, hipomanię, do zaburzeń osobowości typu borderline i temperamentu cyklotymicznego
  • spektrum proporcjonalności nastroju, w którym w środku znajdują się zaburzenia w których nastrój zmienia się od ciężkiej depresji do manii (zaburzenie dwubiegunowe typu 1) lub od stanów subdepresyjnych do hipomaniakalnych (cyklotymia) lub w których ciągłe zmiany nastroju są cechą osobowości (osobowość borderline); po obu stronach spektrum są zaburzenia, w których występują epizody tylko obniżonego nastroju (np. depresja nawracajaca) lub tylko podwyższonego nastroju (np. mania jednobiegunowa)[1].

Akiskal wyróżnił siedem, a potem dziewięć typów w obrębie spektrum choroby dwubiegunowej[2][3][4]:

  • typ I – klasyczna choroba afektywna dwubiegunowa z typowymi stanami maniakalnymi
  • typ I½ – epizody depresji z przewlekłymi stanami hipomaniakalnymi
  • typ II – epizody depresji ze stanami hipomaniakalnymi występującymi spontanicznie
  • typ II½ – depresja u osoby z temperamentem cyklotymicznym
  • typ III – nawracające epizody depresji i hipomanii spowodowane farmakoterapią
  • typ III½ – nawracające epizody hipomanii w przebiegu nadużywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych
  • typ IV – depresja u osoby z temperamentem hipertymicznym
  • typ V – depresja z mieszaną hipomanią
  • typ VI – dwubiegunowość w przebiegu otępienia.

Przypisy edytuj

  1. J. Angst. The bipolar spectrum. „British Journal of Psychiatry”. 190, s. 189-191, 2007. DOI: 10.1192/bjp.bp.106.030957. PMID: 17329735. 
  2. H.S. Akiskal, O. Pinto. The evolving bipolar spectrum. Prototypes I, II, III, and IV. „Psychiatr Clin North Am”. 22 (3), s. 517–534, vii, 1999. PMID: 10550853. 
  3. H.S. Akiskal. The emergence of the bipolar spectrum: validation along clinical-epidemiologic and familial-genetic lines. „Psychopharmacol Bull”. 40 (4), s. 99-115, 2007. PMID: 18227781. 
  4. B. Ng i inni, A case series on the hypothesized connection between dementia and bipolar spectrum disorders: bipolar type VI?, „J Affect Disord”, 107 (1-3), 2008, s. 307-15, DOI10.1016/j.jad.2007.08.018, PMID17889374.