Stadion MOSiR „Wierchy” w Sanoku
Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji „Wierchy” w Sanoku – stadion piłkarsko-lekkoatletyczny w Sanoku.
Widok na stadion od wschodu (2019) | |
Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji „Wierchy” w Sanoku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Żwirki i Wigury 10 |
Data otwarcia |
1928 |
Właściciel | |
Klub | |
Pojemność stadionu |
ok. 1000 (siedzące) |
Rekordowa frekwencja |
6000 |
Wymiary boiska |
105 × 65 m |
Położenie na mapie Sanoka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego | |
49°33′57,6″N 22°12′09,5″E/49,566000 22,202639 |
Stadion jest położony pomiędzy ulicami Żwirki i Wigury, Mickiewicza, Stanisława Staszica (fragment drogi krajowej nr 28) i Romualda Traugutta (po drugiej stronie ulicy znajduje się budynek tzw. Zajazdu).
Obiektem zarządza Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sanoku[1].
Historia
edytujInicjatorem budowy stadionu byli oficerowie stacjonującego w Sanoku 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, kpt. Marian Warmuzek i por. Roman Folwarczny (wcześniej mecze były rozgrywane na stadionie powstałym w miejscu istnienia obecnego toru lodowego Błonie, później na stadionie przy ulicy Adama Mickiewicza[2][3]. Decyzję o budowie stadionu podjęła Rada Miejska w 1928 dla potrzeb wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego (na ten cel przeznaczono kwotę 10 tys. złotych)[4]. W celu stworzenia stadionu władze przekazały teren o powierzchni 2 ha 61 a 11 m², wart wówczas ponad 100 tys. zł[5]. Decyzją rządu Józefa Piłsudskiego z początku lutego 1928 Sanok został jednym z miast, który otrzymał kredyt w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu rozbudowy stadionu[6].
W okresie II Rzeczypospolitej na obiekcie swoje mecze rozgrywały: Strzelec Sanok[7][8], Sanoczanka Sanok (założona w 1935).
W 1936 przy stadionie została wybudowana drewniana trybuna[9]. W sierpniu 1936 na stadionie odbywały się imprezy w ramach Zjazdu Górskiego w Sanoku (np. konkurs orkiestr[10]). 11 listopada 1938 odbyło się na stadionie uroczyste przekazanie przez ludność Sanoka 12 ciężkich karabinów maszynowych na rzecz 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, stacjonującego w mieście[11][12]. W latach 30. II Rzeczypospolitej obiekt mieścił się przy ul. Elżbiety Granowskiej (późniejsza ul. 2 Pułku Strzelców Podhalańskich odbiegające od ul. Żwirki i Wigury); zaś sam stadion był większego rozmiaru, istniała przy nim strzelnica, boiska do piłki koszykowej i siatkowej[13][14].
24 maja 1946 na stadionie dokonano publicznej egzekucji, podczas której zostali powieszeni dwaj żołnierze Armii Krajowej i partyzantki antykomunistycznej, należący do Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ „Zuch” majora Antoniego Żubryda: Władysław Kudlik i Władysław Skwarc. Na stadion zapędzono kilkaset uczniów z sanockich szkół, aby przymusowo obejrzeli to wydarzenie.
Po nadejściu frontu wschodniego u kresu II wojny światowej w dniu 1 października 1944 zorganizowano na stadionie uroczystość z okazji wyzwolenia Ziemi Sanockiej (przemawiał wówczas nowy starosta Andrzej Szczudlik), a z tej okazji rozegrano także mecz piłkarski[15]. Tuż po wojnie „Wierchy” były jedynym stadionem w Sanoku, jednak w tym czasie pozostawał w zaniedbanym stanie, nieogrodzony, zaś trybuna była zepsuta[9]. Około 1950 o przejęcie obiektu rywalizowały sanockie kluby Stal i Unia[16]. W latach 50. na stadionie swoje mecze w A Klasie rozgrywał Górnik Sanok[17]. W kolejnych latach PRL stadion został rozbudowany z inicjatywy Zbigniewa Dańczyszyna (prezes klubu Górnik–Sanoczanka Sanok), Edwarda Kasperkiewicza, Michała Borczyka, Zbigniewa Charchalisa, zaś w trakcie modernizacji w latach 1955–1956 wybudowano trybunę południową na 750 miejsce wraz z pomieszczeniami w jej wnętrzu, a także przebudowano płytę, bieżnię, ogrodzenie[18][19]. Obiekt stanowił wówczas Powiatowy Ośrodek Kultury Fizycznej i Turystyki[20]. W okresie PRL przy stadionie funkcjonował hotel Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku „Wierchy”[21]. Na fasadzie budynku trybuny południowej umieszczono tablicę pamiątkową informującą o odremontowaniu obiektu przez państwowe przedsiębiorstwo Totalizator Sportowy. 7 lutego 1965 został oddany do użytku wyciąg narciarski na Górę Parkową, biegnący spod stadionu[22]. Przy stadionie POSTiW „Wierchy” działała jako jedyna w województwie rzeszowskim sekcja łyżwiarstwa szybkiego, której trenerem i zawodnikiem był Edward Pilszak[23]. W lutym 1967 na przygotowanym stadionie zorganizowano Wojewódzką Spartakiadę w jeździe szybkiej na lodzie[24].
W okresie Polski Ludowej na stadionie były organizowane obchody Święta Pracy 1 Maja; wiec gromadził na obiekcie: w 1951 – ponad 5 tys. robotników[25], w 1965 – 14 tys. uczestników, w 1968 – 19 tys. uczestników[26][27][28]. 28 maja 1969 na stadionie miał miejsce ok. 10-tysięczny wiec polityczny przed wyborami do Sejmu PRL V kadencji oraz do Rad Narodowych (WRN, PRN, MRN)[29].
W obiekcie MOSiR trenowali zawodnicy sekcji podnoszenia ciężarów klubu Sanoczanka Sanok[30][31]. 7 czerwca 1976 na stadionie miał miejsce finisz trzeciego etapu XX Międzynarodowego Wyścigu Kolarskiego o Memoriał płk. Wasyla Skopenki[32].
6 listopada 1994 na stadionie odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru Jednostce Wojskowej Nr 2667 (4 Pułk Zmotoryzowany Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych, stacjonującej w garnizonie Olchowce); w uroczystości uczestniczyli min. stanu Mieczysław Wachowski i bp polowy WP Sławoj Leszek Głódź[33]. 7 grudnia 1997 na stadionie odbyła się przysięga wojskowa 90 żołnierzy 4 Bieszczadzkiego Pułku Zmotoryzowanego[34]. Do 1 marca 1998 na terenie stadionu działało targowisko miejskie (przeniesione na ulicę M. Beksińskiego decyzją burmistrza miasta)[35][36]. W dniu 14 sierpnia 1998 na stadionie obchodzono jednocześnie Święto Wojska Polskiego, 25-lecie istnienia JW 2667 oraz odbyła się przysięga wojskowa żołnierzy pierwszego rocznika[37].
W 1997 wymiary boiska wynosiły 102 x 65 m[38]. W 1998 po awansie piłkarzy Stali do ówczesnej drugiej klasy rozgrywkowej w Polsce konieczny stał się remont i unowocześnienie obiektu pod względem bezpieczeństwa imprez masowych. Pomoc okazała fabryka Autosan, a projekt prac wykonał społecznie inż. Władysław Pulnar[39]. W kwietniu 2006 część krzesełek na trybunie głównej została przemalowana na żółty kolor i w ten sposób z nich został stworzony napis „Stal Sanok”[40].
W kwietniu 2012 ogłoszono przetarg na sprzedaż nieruchomości obejmującej stadion sportowy „Wierchy” wraz z zapleczem i budynkiem magazynowym[41]. W związku z brakiem ofert, w listopadzie 2012 władze miasta ogłosiły po raz trzeci przetarg na sprzedaż obiektu[42].
Do końca sezonu 2013/2014 stadion służył Stali Sanok, której działalność została następnie zawieszono. W sezonie 2014/2015 obiekt udostępniono tymczasowo na rozgrywanie meczów drużynie LKS Pisarowce, występującej w lidze okręgowej. Od 2014 na Wierchach występy podjęła drużyna KS Ekoball Stal Sanok.
W dniu 3 lipca 2016 na Stadionie Wierchy odbyły się obchody jubileuszu 70-lecia istnienia klubu Stal Sanok[43][44][45]. W grudniu 2016 podjęto remont stadionu, podczas którego do połowy 2017 był zamknięty, a w tym czasie wykonano modernizację trybuny i jej pomieszczeń[46][47][48][49]. 19 sierpnia 2017 na planowo odnowionym stadionie Ekoball Stal Sanok zainaugurowała występy w IV lidze[50]. Podczas uroczystości 17 maja 2019 stadion został oficjalnie otwarty po modernizacji[51][52].
Infrastruktura
edytujŁączna powierzchnia nieruchomości wynosi 2,2 ha. Stadion posiada dwa rodzaje trybun. Pierwsza trybuna jest podstawowa, o charakterze krytym, znajduje się przy południowej stronie boiska i mieści 809 miejsc siedzących (w latach 90. podawano jej pojemność dla 1500 widzów[53]). Osobne trybuny, o niewielkim charakterze, złożone z dwóch części, stworzono przy stronie północnej. Posiadały trzy stopnie siedzące, miejsca nienumerowane o łącznej pojemności ok. 150.
Wokół płyty boiska do piłki nożnej została utworzono bieżnia lekkoatletyczna o strukturze żużlowej na sześć torów biegowych o wymiarach 400 × 7,2 m[53]. Za bramką zachodnią istniała pierwotnie rzutnia do pchnięcia kulą, ponadto istniały skocznie (skok w dal)[53]. Pierwotnie na obiekcie istniały także boiska do piłki siatkowej i koszykówki[53].
Na terenie nieruchomości znajdują się dwa budynki administracyjne. Ponadto pomieszczenia znajdują się w głównej trybunie (w nich szatnie, siłownia, sauna, pomieszczenia socjalno-bytowe, biura). Obok trybuny głównej od strony wschodniej istniał skate park.
Historyczne mecze
edytuj- 5 czerwca 1967: Stal Sanok – ŁKS Łódź (3:3), spotkanie towarzyskie dla uczczenia awansu do klasy okręgowej, widownia: 5000[54].
- 1 września 1973: Stal Sanok – Ruch Chorzów (0:4), mecz w ramach 1/16 finału Pucharu Polski edycji 1973/1974, widownia: blisko 6000[55][56][57].
- 5 i 7 listopada 1996: dwumecz międzypaństwowy reprezentacji młodzieżowych Polska – Rumunia[58].
- 28 czerwca 1998: Stal Sanok – Orlęta Łuków (2:1 d.), drugi mecz barażowy o awans do II ligi, rozgrywany w dramatycznych okolicznościach sportowych (rozstrzygnięty w dogrywce) i pogodowych (w trakcie meczu miało miejsce oberwanie chmury). Wygrana zapewniła Stali pierwszy w historii klubu awans do drugiej klasy rozgrywkowej.
- 20 września 2006: Stal Sanok – Legia Warszawa (2:1)[59], mecz w ramach 1/16 finału Pucharu Polski edycji 2006/2007. Sanoczanie wyeliminowali aktualnego Mistrza Polski 2006 i sprawili tym samym jedną z największych sensacji piłkarskich w Polsce[60].
- 20 września 2009: Stal Sanok – Legia Warszawa (1:1); drugie spotkanie w ramach dwumeczu w 1/16 finału Pucharu Polski edycji 2008/2009. Sanoczanie po wcześniejszej porażce w Warszawie 1:3 odpadli z pucharu, jednak ćwierćfinał tych rozgrywek stał się największym osiągnięciem w historii klubu[61].
- 20 lipca 2019: Geo-Eko Ekoball Stal Sanok – Resovia Rzeszów 1:1 (1:1); spotkanie towarzyskie; pierwszy w historii mecz przy sztucznym świetle jupiterów[62][63][64].
Przypisy
edytuj- ↑ Stadion sportowy. mosir-sanok.pl. [dostęp 2016-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-16)].
- ↑ Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 102.
- ↑ Andrzej Tarnawski. Mecze na „Sigociu”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 17 (488) z 10-20 czerwca 1989.
- ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Środowisko kulturalne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 606.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 80, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Rząd wyasygnował znaczne sumy na budowę stadionów sportowych. „Hasło Łódzkie”, s. 2, nr 39 z 8 lutego 1928.
- ↑ Piłka nożna na prowincji. Sanok. „Express Ilustrowany”, s. 3, nr 151 z 2 czerwca 1931.
- ↑ Piłka nożna w Sanoku. „Express Ilustrowany”, s. 7, nr 262 z 22 września 1933.
- ↑ a b Ewa Molisak. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Odbudowa życia gospodarczego i społeczeństwa Sanoka w latach 1944–1950. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 115, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Festiwal orkiestr pułków strzelców podhalańskich w Sanoku. „Orkiestra”. 7-8 (70-71), s. 103-104, 1936.
- ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 8. ISBN 978-83-60380-30-7.
- ↑ Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. 10. ISBN 83-87282-47-2.
- ↑ Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 69.
- ↑ Kazimierz Rogowski. Opinie. Mecze na „Sigociu”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 21 (492) z 20 lipca – 10 sierpnia 1989.
- ↑ Alfred Andrzej Burnatowski: Dziennik młodzieńca. Sanok: Exodus, 1992, s. 28.
- ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 135, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Województwo rzeszowskie w pochodzie pierwszomajowym. Sanok. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 104 z 3 maja 1955.
- ↑ Zbigniew Wawszczak. Miałem szczęście.... „Nowiny”, s. 5, Nr 274 z 17-18 listopada 1984.
- ↑ Czas wojny i czas pokoju. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, nr 24 (189) z 20-31 sierpnia 1980.
- ↑ Stefan Stefański, Sanok i okolice. Sanok 1963, s. 32.
- ↑ Stanisław Kłos: Województwo rzeszowskie. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 341.
- ↑ Trzeci wyciąg narciarski na Rzeszowszczyźnie. „Nowiny-Stadion”, s. 3, Nr 6 z 8 lutego 1965.
- ↑ Wierchy startują pod Giewontem. Trudna próba sanockich łyżwiarzy. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 7 z 13 lutego 1967.
- ↑ Sanok wygrał Woj. Spartakiadę w jeździe szybkiej na lodzie. „Nowiny-Stadion”, s. 1, Nr 8 z 20 lutego 1967.
- ↑ Marcin Drozd. W radosnym i podniosłym nastroju uczciły masy pracującego woj. rzeszowskiego Święto 1 Maja. Sanok. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 4, Nr 120 z 2 maja 1951.
- ↑ 1 Maja w województwie rzeszowskim. Sanok. „Nowiny”, s. 3, Nr 103 z 3 maja 1965.
- ↑ Uroczystości 1-majowe na Rzeszowszczyźnie. Sanok. „Nowiny”, s. 5, Nr 105 z 2 maja 1966.
- ↑ Manifestacja patriotyzmu i solidarności. Sanok. „Nowiny”, s. 3, Nr 104 z 2 maja 1968.
- ↑ Przedwyborcze wiece w Leżajsku i Sanoku. „Nowiny”, s. 1, Nr 133 z 29 maja 1969.
- ↑ Roman Rybicki. Owocny rok Sanoczanki. „Nowiny”, s. 7, Nr 260 z 15 listopada 1976.
- ↑ Jolanta Ziobro. Sanoczanka club. „Tygodnik Sanocki”. Nr 32 (457), s. 6, 11, 11 sierpnia 2000.
- ↑ Roman Rybicki. Sport. W Wyścigu W. F. Skopenki trzeci etap i trzeci lider. Jan Jankiewicz zwyciężył w Sanoku. „Nowiny”, s. 2, Nr 129 z 8 czerwca 1976.
- ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 966.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki 2001”, s. 343, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- ↑ Bartosz Błażewicz. Wierchy opustoszały. „Tygodnik Sanocki”. Nr 11 (331), s. 1, 13 marca 1998.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki 2001”, s. 346, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- ↑ Marcin Kandefer. ...bronić niepodległości i granic. 25 lat minęło. W Sanoku było nam dobrze. „Tygodnik Sanocki”. Nr 34 (354), s. 5, 21 sierpnia 1998.
- ↑ Marek Bluj. Nie niżej niż w środku. Stal Sanok III Liga Małopolska. „Nowiny”. Nr 42, s. 11, 28 lutego - 2 marca 1997.
- ↑ Baszak, Ząbkiewicz. 55 lat Stali Sanok 2001 ↓, s. 65.
- ↑ Bartosz Błażewicz. Stalowe krzesełka. „Tygodnik Sanocki”. Nr 16 (754), s. 12, 21 kwietnia 2006.
- ↑ Stadion „Wierchy” gotowy do sprzedaży!. esanok.pl. [dostęp 2016-07-07].
- ↑ Stadion na sprzedaż po raz kolejny. Czy tym razem znajdzie się chętny ?. esanok.pl. [dostęp 2016-07-07].
- ↑ 3.07.2016 – 70 lat Stali Sanok !. ekoball.pl, 2016-07-04. [dostęp 2016-07-07].
- ↑ „Stal Sanok nigdy nie zginie!” Sanoczanie świętują 70-lecie klubu. esanok.pl, 2016-07-05. [dostęp 2016-07-07].
- ↑ Obchody jubileuszowe 70-lecia Stali Sanok. mosir-sanok.pl/, 2016-07-04. [dostęp 2016-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-15)].
- ↑ Wierchy zmienią się nie do poznania. W połowie grudnia rusza remont. esanok.pl, 2016-12-08. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Stadion nieczynny. mosir-sanok.pl. [dostęp 2017-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-29)].
- ↑ To był ostatni gwizdek na remont. „Ten stadion będzie służył wszystkim mieszkańcom”. esanok.pl, 2017-14-11. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Prace wykończeniowe wewnątrz. Remont dachu i trybuny na zewnątrz. esanok.pl, 2017-06-06. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Niecodzienna bramka daje zwycięstwo! Stal z kompletem punktów po drugim meczu. esanok.pl, 2017-08-19. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Piątek: Otwarcie stadionu „Wierchy”. sanok.pl, 2019-05-13. [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Legendarne „Wierchy” oficjalnie otwarte!. sanok.pl, 2019-05-18. [dostęp 2019-05-20].
- ↑ a b c d Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sanoku. Folder promocyjny. Sanok: Lata 90..
- ↑ Baszak, Ząbkiewicz. 55 lat Stali Sanok 2001 ↓, s. 81.
- ↑ W Sanoku wizyta Ruchu Chorzów. „Nowiny”, s. 2, Nr 240 z 1 września 1973.
- ↑ Chorzowianie nie dali szans piłkarzom Sanoka. Stal – Ruch 0:4 (0:1). „Nowiny”, s. 2, Nr 240 z 1 września 1973.
- ↑ Baszak, Ząbkiewicz. 55 lat Stali Sanok 2001 ↓, s. 83-84.
- ↑ Reprezentacja na Wierchach. „Tygodnik Sanocki”. Nr 44 (260), s. 12, 1 listopada 1996.
- ↑ Stal Sanok 2-1 Legia Warszawa. 90minut.pl, 2006-09-20. [dostęp 2013-10-23]. (pol.).
- ↑ Najbardziej sensacyjne wyniki Pucharu Polski ostatnich lat [RANKING]. sport.pl, 2012-03-21. [dostęp 2013-10-23]. (pol.).
- ↑ Stal Sanok nie dała się Legii. interia.pl, 2009-04-08. [dostęp 2013-10-23]. (pol.).
- ↑ EKOBALL STAL SANOK : RESOVIA RZESZÓW – prawdziwe otwarcie zmodernizowanego stadionu „Wierchy” – sobota, godz. 19:46. ekoball.pl, 2019-07-19. [dostęp 2019-08-03].
- ↑ Fotogaleria oraz skrót VIDEO z prestiżowego sobotniego sparingu z drugoligową Resovią Rzeszów 1:1 RESOVIA RZESZÓW. ekoball.pl, 2019-07-23. [dostęp 2019-08-03].
- ↑ Geo-Eko EKOBALL STAL SANOK 1:1 RESOVIA RZESZÓW. ekoball.pl, 2019-07-22. [dostęp 2019-08-03].
Bibliografia
edytuj- Adam Baszak, Józef Ząbkiewicz: 55 lat klubu sportowego „Stal” Sanok 1946–2001. Sanok: Miejski Klub Sportowy „Stal” Sanok, 2001. ISBN 83-915504-0-0.
Linki zewnętrzne
edytuj- Stadion sportowy. mosir-sanok.pl. [dostęp 2016-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-16)].