Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Bydgoszczy

(Przekierowano z Stadion Polonii Bydgoszcz)

Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego[2] – stadion żużlowy i piłkarski w Bydgoszczy wybudowany w 1924 roku, wielokrotnie modernizowany. Jest własnością miasta Bydgoszczy, a jego zarządcą Bydgoskie Centrum Sportu[3].

Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Ilustracja
Zadaszona trybuna główna
Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Adres

ul. Sportowa 2, Bydgoszcz

Data otwarcia

3 sierpnia 1924

Właściciel

Miasto Bydgoszcz

Klub

ŻKS Polonia Bydgoszcz S.A.
KP Polonia Bydgoszcz

Pojemność stadionu

13 500[1]

Oświetlenie

1000 luksów

Wymiary boiska

105 × 68

Nawierzchnia boiska

trawa

Długość toru

348

Nawierzchnia toru

granitowa

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”
Ziemia53°07′35,414″N 18°01′24,020″E/53,126504 18,023339

Charakterystyka edytuj

  • Typ stadionu: piłkarsko-żużlowy
  • Pojemność: 13 500 widzów (miejsc siedzących)
  • Infrastruktura piłkarska: boisko o wymiarach 105 × 68 m, murawa naturalna
  • Infrastruktura żużlowa: tor o nawierzchni granitowej o długości 348 m, szerokości 12 m na prostych i 14,7 m na łukach
  • Oświetlenie: sztuczne 1000 luksów

Na obiekcie znajduje się również wybudowany w 2010 minitor żużlowy im. Mieczysława Połukarda, na którym odbywają się treningi i zawody miniżużlowe.

W otoczeniu stadionu znajdują się obiekty należące do Centrum Edukacji Kultury Fizycznej i Sportu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego: hala sportowa na 1,5 tys. widzów, kryty basen pływacki, siłownie, sale do fitness i sportów walki, korty tenisowe oraz boiska treningowe.

Historia edytuj

W marcu 1922 zawiązał się Komitet Wychowania Fizycznego w Bydgoszczy, który zwrócił się do władz miasta o przydział terenów pod budowę boiska[4]. W imieniu komitetu prośbę do prezydenta miasta Bernarda Śliwińskiego poparł dowódca garnizonu bydgoskiego gen. Władysław Jung. W wyniku uchwały 8 miliardów marek przeznaczono na prace przy urządzaniu boiska. Powołana komisja budowy znalazła odpowiedni teren na osiedlu Bielawy. Projektantem stadionu został znany bydgoski architekt Bogdan Raczkowski[4]. Otwarcia stadionu dokonano 3 sierpnia 1924 w obecności ówczesnego prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i wojewody wielkopolskiego Adolfa Bnińskiego[4]. W tymże dniu odbył się zjazd Sokołów z Pomorza, w którym wzięło udział ponad 120 gniazd.

 
Mecz piłki nożnej Polonia Bydgoszcz - Śmigły Wilno (2ː1), 21 kwietnia 1935 r.
 
Widok z trybuny głównej

Początkowo był to obiekt typowo piłkarski i lekkoatletyczny[5]. W 1926 ukończono budowę boiska, a rok później toru kolarskiego. W kwietniu 1928 rozpoczęto budowę żelbetonowej trybuny na 2 tysiące widzów. W środkowej części wybudowano lożę reprezentacyjną i miejsce dla orkiestry. Pod trybuną zlokalizowano szatnie, natryski, restaurację oraz pokoje klubowe[4]. W 1929 powstały urządzenia lekkoatletyczne oraz 6 boisk treningowych. Połowę kosztów sfinansowało miasto, a resztę wojsko, kolejnictwo i osoby prywatne[6].

W 1930 na lekkoatletycznej bieżni pasjonaci sportu motocyklowego zorganizowali pierwsze wyścigi żużlowe[7]. W 1931 poszerzono bieżnię lekkoatletyczną z 4 do 6 torów, wzniesiono drewnianą trybunę oraz rozpoczęto budowę toru żużlowego o długości 550 m. Na sąsiadującym terenie istniały prowizoryczne boiska do siatkówki, koszykówki oraz korty tenisowe[4]. W latach 1932–1933 zbudowano murowane ogrodzenie wokół stadionu oraz zamontowano oświetlenie – rzadkość w tamtych czasach. Od 1932 na stadionie rozgrywano kilkukrotnie ogólnopolskie zawody lekkoatletyczne oraz żużlowe o randze mistrzostw Polski. Rozgrywała tu także mecze piłkarska drużyna Polonii Bydgoszcz, która w latach 1928–1935 uzyskiwała tytuły mistrzów Pomorza, lecz mimo podejmowanych prób nie udało jej się awansować do ekstraklasy piłki nożnej. W 1935 roku stadion otrzymał imię marszałka Józefa Piłsudskiego[8]. W 1938 przy stadionie oddano do użytku najnowocześniejszy w kraju tor łuczniczy[6]. Do nowoczesnych zaliczał się również użytkowany przez Bydgoski Klub Motocyklistów tor żużlowy.

W okresie okupacji na stadionie bydgoskim Niemcy urządzali zawody jeździeckie, w których rywalizował Wehrmacht, Sturmabteilung, Schutzstaffel i Hitlerjugend. Ponadto rozgrywano zawody piłkarskie oraz spartakiady na cześć zdobycia przez III Rzeszę ziem wschodnich. Obiekt przeznaczono tylko dla Niemców[9]. 26 maja 1942 hitlerowcy dokonali tu egzekucji (powieszenie) na 10 Polakach. W latach 1940–1944 na stadionie swoje mecze rozgrywała niemiecka drużyna SG Bromberg.

Po wojnie obiekt służył jako główny stadion miejski dla różnych dyscyplin sportu i dla wielu klubów. Mecze rozgrywali tu także m.in. piłkarze Zawiszy do czasu wzniesienia własnego stadionu. W 1949 po likwidacji klubu Polonia, miasto przekazało obiekt MKS Gwardii (od 1957 MKS Polonia)[4]. Po 1960 funkcję głównego miejskiego stadionu piłkarsko-lekkoatletycznego przejął nowy obiekt Zawiszy, natomiast stadion Polonii modernizowano głównie pod potrzeby rozgrywanych tu imprez żużlowych. W latach 1963–1964 wybudowano bandy ochronne, zaplecze warsztatowe, boksy dla zawodników, a w latach 60. oświetlenie, które zdemontowano pod koniec lat 80[10]. Tor żużlowy kilkukrotnie skracano, dostosowując go do międzynarodowych przepisów: 550 m (1948), 460 m (1951), 399 m (1964), 374 m (1987), 348 m (1991)[11].

W 1993 na przeciwległej do startu prostej wybudowano park maszynowy, a w latach 1995–1998 elektroniczną obsługę urządzeń oraz sztuczne oświetlenie w postaci 4 wysokich słupów, na których zainstalowano reflektory[10]. W 1999 zbudowano nową żelbetową trybunę główną z zadaszeniem z lekkiego tworzywa[4]. W latach 1998–2010 na stadionie rozgrywano 13-krotnie turnieje o indywidualne mistrzostwo świata z cyklu Grand Prix IMŚ na żużlu[4]. Na dwudziestolecie 1986–2006 przypadł czas największych sukcesów Polonii Bydgoszcz w sporcie żużlowym. W tym okresie klub trzykrotnie zdobył Klubowy Puchar Europy na żużlu, pięciokrotnie tytuł Drużynowego Mistrza Polski. Na stadion przychodziły tłumy kibiców. Rozgrywano tu także wiele imprez międzynarodowych.

W otoczeniu stadionu rozbudowywano etapami kompleks sportowy Polonii. W latach 1963–1988 powiększono liczbę kortów tenisowych, zbudowano kort reprezentacyjny z trybuną dla widzów, w latach 80. wzniesiono salę gimnastyczną, kryty basen oraz budynek administracyjny[4]. W 2003 roku po restrukturyzacji Polonii, kompleks sportowy przekazano klubowi uczelnianemu AZS UKW Bydgoszcz. W latach 2010–2013 część obiektów wyburzono i na ich miejscu wzniesiono Centrum Edukacji Kultury Fizycznej i Sportu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego z halą sportową na 1,5 tys. widzów, basenem pływackim, siłownią, salą do fitness, salą sportów walki oraz laboratorium[12].

26 października 2016 roku Rada Miasta uchwaliła nową nazwę obiektu na Stadion Polonii Bydgoszcz im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. W przywróceniu patrona sprzed wojny uczestniczyło Stowarzyszenie „Biało-Czerwone Pokolenie”, zrzeszające kibiców Polonii[13].

Remont edytuj

W 2010 roku miasto przymierzało się do remontu stadionu, względnie jego sprzedaży i budowy nowego w Fordonie, jednak wskutek sprzeciwów kibiców oraz innych przeszkód natury finansowej i administracyjnej odstąpiono od tych zamiarów[8]. W 2017 roku magistrat Bydgoszczy przygotował plan modernizacji stadionu, który przewiduje zmianę trybun z ziemnych na żelbetowe, podwyższenie ich i przybliżenie do toru, budowę nowego parku maszyn pod trybuną wschodnią, zaplecza sanitarno-gastronomicznego dla kibiców i zaplecza techniczno-socjalnego dla zawodników. Po przebudowie stadion dysponować ma nadal 13 tys. miejsc siedzących i być przystosowany do zadaszenia widowni i toru[14]. We wrześniu 2017 przewidywano modernizację części widowni naprzeciwko trybuny głównej[15], jednak zadanie to o wartości 6,79 mln zł zostało przeniesione na rok 2018[16]. Ostatecznie prace rozpoczęto w październiku 2018 od rozbiórki starego parku maszyn i znajdującej się przy nim trybuny B (wschodniej). Zdemontowane z niej plastikowe krzesełka zostaną wykorzystane na trybunie przylegającej do drugiego łuku[17]. W przetargu na przebudowę widowni naprzeciwko trybuny głównej (2,5 tys. miejsc) najtańsza złożona oferta wyniosła 21,5 mln zł (przy założonym kosztorysie 8 mln zł)[18]. Wykonawcą została firma Ebud. Prace rozpoczęto 27 lutego 2019, z terminem realizacji do marca 2020[19], który jednak nie został dotrzymany[20]. Ostatecznie trybuna razem z 2499 biało-czerwonymi krzesełkami została ukończona do 15 czerwca 2020[21], a jesienią 2020 Urząd Miasta rozpisał przetarg na przebudowę kolejnej części trybun[22] na 4635 miejsc (z 7 wejściami i 2 windami), które znajdą się bliżej I łuku niż do tej pory. Pod trybuną swoją siedzibę ma znaleźć Muzeum Polonii[23]. Docelowo obiekt ma liczyć 13800 miejsc siedzących[24].

Imprezy na stadionie Polonii edytuj

Lekkoatletyczne edytuj

Od 1960 główne imprezy lekkoatletyczne rangi mistrzostw Polski oraz międzynarodowe mityngi i mistrzostwa rozgrywano na stadionie Zawiszy Bydgoszcz.

Piłkarskie edytuj

Od 1926 roku na obiekcie regularnie odbywają się mecze ligowe z udziałem drużyny piłkarskiej Polonii Bydgoszcz. Zespół w latach 1928–1935 czterokrotnie uzyskiwał tytuły mistrzów Pomorza i rozgrywał mecze barażowe o wejście do ekstraklasy piłki nożnej. Po II wojnie światowej drużyna przez 7 sezonów (lata 1954–1961) występowała w ekstraklasie piłkarskiej. W 1960 Polonia uzyskała najwyższą w swojej historii 5. lokatę, a w 1961 rozgrywała mecze derbowe z występującą równocześnie w ekstraklasie drużyną Zawiszy Bydgoszcz[25]. W 2000 roku z okazji 80-lecia klubu na stadionie rozegrano mecz oldbojów PolskaNiemcy, a 10 lat później z okazji 90-lecia mecz pomiędzy dwoma najstarszymi klubami w Bydgoszczy: Polonią i Gwiazdą.

Żużlowe edytuj

Żużel na stadionie Polonii
Pełne trybuny (2008)
Kibice Polonii (2009)
Na trybunie głównej (2015)


Wiosną 1930 roku Unia Poznań zorganizowała jedne z pierwszych w kraju zawody motocyklowe, na które udali się członkowie Bydgoskiego Klubu Motocyklistów, którzy rozpoczęli starania o organizacje podobnego przedsięwzięcia w Bydgoszczy. Doszło do niego 20 lipca 1930 roku na bieżni lekkoatletycznej stadionu Polonii. Rozegrano 2 wyścigi na dystansie 4 kilometrów (10 okrążeń po 400m), zaś trzeci, finałowy był dwukrotnie dłuższy. Zwycięzcą okazał się zawodnik KMB Edward Buda. Jeszcze w 1930 odbyły się w Bydgoszczy drugie zawody, tym razem, po raz pierwszy w Polsce, przy sztucznym świetle. Od 1948 roku na obiekcie regularnie odbywają się rozgrywki ligowe z udziałem żużlowców Polonii Bydgoszcz. Od 1951 nieprzerwanie przez 57 lat żużlowcy uczestniczyli w rozgrywkach ekstraklasy żużlowej. Na stadionie rozgrywano także szereg imprez krajowych i międzynarodowych:

Rekordy edytuj

Tabela rekordów na stadionie Polonii na torze o długości 399m
Czas (s) Nazwisko Drużyna Data Zawody
74,2   Norbert Świtała Polonia Bydgoszcz 17.05.1964 czwórmecz o Puchar PZMot
72,4   Andrzej Pogorzelski Stal Gorzów 31.05.1964 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Stal Gorzów
72,4   Igor Plechanow ZSRR 10.06.1964 I Puchar Bałtyku
72,0   Henryk Gluecklich Polonia Bydgoszcz 10.10.1972 międzynarodowy turniej par
70,3[26]   Bolesław Proch Stal Gorzów 17.06.1978 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Stal Gorzów
71,9   Edward Jancarz Stal Gorzów 17.06.1978 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Stal Gorzów
70,8   Bolesław Proch Stal Gorzów 17.06.1978 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Stal Gorzów
70,2   Edward Jancarz Stal Gorzów 25.03.1984 III Kryterium Asów Polskich Lig Żużlowych
70,0   Juha Moksunen Finlandia 25.05.1985 ćwierćfinał IMŚJ 1985
69,05   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 24.08.1986 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Stal Rzeszów
Tabela rekordów na stadionie Polonii na torze o długości 374m
Czas (s) Nazwisko Drużyna Data Zawody
71,68   Zenon Kasprzak Unia Leszno 22.03.1987 VI Kryterium Asów Polskich Lig Żużlowych
69,50   Kenneth Nyström Szwecja 7.04.1987 mecz Polska-Szwecja
69,32   Krzysztof Ziarnik Polonia Bydgoszcz 14.04.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Unia Tarnów
69,08   Marek Ziarnik Polonia Bydgoszcz 14.04.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Unia Tarnów
69,07   Marek Ziarnik Polonia Bydgoszcz 14.04.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Unia Tarnów
69,06   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 1.05.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – ROW Rybnik
66,77   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 3.05.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Start Gniezno
65,48   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 3.05.1987 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Start Gniezno
Tabela rekordów na stadionie Polonii przy obecnej długości toru – 348 m
Czas (s) Nazwisko Drużyna Data Zawody
64,00   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 17.03.1991 mecz sparingowy Polonia Bydgoszcz – Stal Gorzów
62,94   Ryszard Dołomisiewicz Polonia Bydgoszcz 30.05.1991 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Motor Lublin
62,62   Per Jonsson Apator Toruń 25.08.1991 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Apator Toruń
62,03   Tomasz Gollob Polonia Bydgoszcz 4.04.1993 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Unia Tarnów
61,01   Tony Rickardsson Szwecja 6.06.1993 półfinał mistrzostw świata par na żużlu
60,14   Piotr Protasiewicz Polonia Bydgoszcz 7.09.1997 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Polonia Piła
60,11   Tomasz Gollob Polonia Bydgoszcz 10.06.1999 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Unia Leszno
59,64   Emil Sajfutdinow Polonia Bydgoszcz 8.05.2011 mecz I ligi Polonia Bydgoszcz – Orzeł Łódź

Ciekawostki edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. [1]
  2. Stadion Polonii znowu z nazwą. Patronem: Józef Piłsudski [dostęp 2016-09-29] (pol.).
  3. Stadion żużlowy Polonii Bydgoszcz - stadion miejski - BCS BYDGOSZCZ, www.bcsbydgoszcz.pl [dostęp 2022-07-05].
  4. a b c d e f g h i Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 2011, ISBN 978-83-926423-3-6, s. 266.
  5. polonia.bydgoszcz.pl: Stadion. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-01)].
  6. a b Sport i kultura fizyczna w Bydgoszczy w latach 1920–1939, [w:] Historia Bydgoszczy, Tom II, Część druga 1920–1939: red. Marian Biskup: Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 2004, ISBN 83-921454-0-2, s. 782–801.
  7. http://www.pbnf.bydgoszcz.pl/viewpage.php?page_id=14 dostęp 2017-02-23.
  8. a b c http://arenysportowe.eu/s/pl/stadion-polonii-bydgoszcz/ dostęp 2017-02-23.
  9. Życie kulturalne i codzienne ludności w latach 1939–1945, [w:] Historia Bydgoszczy. Tom II. Część druga 1939–1945: red. Marian Biskup: Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 2004. ISBN 83-921454-0-2, s. 451.
  10. a b https://web.archive.org/web/20170225052327/http://www2.um.bydgoszcz.pl/sport/obiekty-sportowe/Stadion_Polonii.aspx#1 dostęp 2017-02-23.
  11. a b c d e f http://sportowefakty.wp.pl/zuzel/139841/areny-ligowych-zmagan-stadion-polonii-bydgoszcz dostęp 2017-02-23.
  12. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
  13. https://web.archive.org/web/20170225052942/http://www.polonia1920.pl/1366,mamy-patrona dostęp 2017-02-23.
  14. http://www.pomorska.pl/sport/zuzel/polonia-bydgoszcz/a/sa-pieniadze-na-przebudowe-polonii-tak-bedzie-wygladal-nowy-stadion,11463514/ dostęp 2017-02-23.
  15. Nowy stadion dla Polonii. Projektanci na Sportowej.
  16. Stadion Polonii. Wreszcie doczeka się modernizacji. Nie tylko trybuna
  17. Początek rozbiórki stadionu Polonii. Potem przebudowa
  18. Modernizacja Polonii Bydgoszcz droższa niż zakładał ratusz
  19. Jest umowa na przebudowę stadionu Polonii. To pierwszy etap. Kiedy kolejne - nie wiadomo
  20. Nowa Polonia gotowa... w połowie. Kwietniowy termin zagrożony
  21. Nowa trybuna na stadionie Polonii. Już wiadomo, kiedy będzie gotowa. Ale kibice nie usiądą
  22. Bruski: Można mnie obrażać, ale krok po kroku wszystko zrealizujemy. Stadion Polonii też
  23. Stadion dla Polonii w dobie kryzysu: 4635 miejsc i dwie windy
  24. Rozbudowa stadionu Polonii. 13800 miejsc na widowni i wielopoziomowy parking
  25. Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 2011, ISBN 978-83-926423-3-6, s. 259.
  26. „Czas 70,3 Bolesława Procha nie został uznany, wydawał się bowiem niemożliwy do uzyskania. Chronometrażysta zmienił stoper... Późniejsze rezultaty w tych samych zawodach potwierdziły jednak, że czas późniejszego lidera Polonii był zupełnie realny” s.295 Krzysztof Błażejewski, „Żużel po bydgosku”.
  27. Piotr Fiutak: Piłka nożna w Bydgoszczy (1920–1939) kluby i towarzystwa sportowe, [w:] Kronika Bydgoska XIX.

Linki zewnętrzne edytuj