Stalowa Wola Rozwadów
Stalowa Wola Rozwadów – stacja kolejowa w Stalowej Woli, w dzielnicy Rozwadów, w województwie podkarpackim.
![]() Zmodernizowana stacja Stalowa Wola Rozwadów (2019) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Lokalizacja | |
Data otwarcia |
10 października 1887 |
Poprzednie nazwy |
Rozwadów, Rozwadow |
Rodzaj | |
Dane techniczne | |
Liczba peronów |
3 |
Liczba krawędzi peronowych |
6 |
Kasy |
Tak |
Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Stalowej Woli ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego ![]() | |
![]() | |
Portal ![]() |
Historia Edytuj
Powstała w 1887, po wybudowaniu przez Austriaków, połączenia kolejowego z Dębicą.
Dokument koncesyjny na kolej został wydany 29 grudnia 1886 r. Czytamy w nim:
„My, Franciszek Józef Pierwszy z Bożej łaski Cesarz Austryacki (….) nadajemy Spółce akcyjnej galicyjskiej kolei, prawo wybudowania i utrzymania w ruchu kolei parowej, która winna być urządzona jako miejscowa ze szlakiem normalnym od stacyi Spółki w Dembicy na Tarnobrzeg do Nadbrzezia z odnogą do Rozwadowa”[1].
Rozbudowana, jako duży węzeł kolejowy, po wybudowaniu 1889 linii do Przeworska i ponownie w 1914, gdy Rosjanie wybudowali linię kolejową do Lublina. Znacznie uszkodzona podczas I wojny światowej. Odbudowana i rozbudowana w latach 1918–1930, jako ważny, strategiczny węzeł kolejowy, budowanego Centralnego Okręgu Przemysłowego. Wybudowano wówczas linię kolejową do Sandomierza, łącząc Rozwadów z Radomiem. Po wybuchu i w czasie II wojny stacja nie została poważnie uszkodzona[2].
Stacja była sercem węzła kolejowego, obejmującego niegdyś 2 stacje: towarową oraz towarowo-osobową, wraz z lokomotywownią i wagonownią. Stacja posiadała charakter dwugrupowy: tory pasażerskie wraz z budynkiem dworca położone były na przedłużeniu torów głównych zasadniczych. Na południowy zachód od części pasażerskiej, mieścił się park towarowy – grupa 8 torów – umożliwiająca obsługę składów towarowych i ominięcie części pasażerskiej. Po zamknięciu parku towarowego i lokomotywowni, w rejonie tej ostatniej funkcjonowała jeszcze przez jakiś czas stacja tankowania lokomotyw spalinowych, do której prowadził tor nr 39. Ruch na stacji prowadzony był z trzech nastawni, wyposażonych w urządzenia mechaniczne scentralizowane: Ro, Ro1 i Ro3. Dawniej do obsługi parku towarowego czynna była również nastawnia Ro2, z której obecnie pozostał jedynie szkielet budynku.
Szczyt rozwoju i pracy rozwadowskiego węzła, przypadł na połowę lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku. Dziennie odprawiano tu 52 składy pociągów osobowych i 36 towarowych, z transportami węgla, stali, maszyn budowanych w Hucie Stalowa Wola, siarki, buraków cukrowych[3].
Stacja, jako duży węzeł kolejowy, łączący i obsługujący 4 linie kolejowe, posiadała własne zaplecze socjalne, przychodnie lekarskie, szpital kolejowy, kuchnię i stołówkę pracowniczą, hotel dla drużyn konduktorskich i załóg lokomotyw. Własną orkiestrę dętą. Rozwadów, wówczas nazywano kolejarskim rozwadowem[4].
Obecnie jest nadal ważnym węzłem kolejowym, i największą oraz odprawiającą największą liczbę pasażerów stacją w mieście.
Charakterystyka Edytuj
W roku 2017 stacja obsługiwała 300–499 pasażerów na dobę[5].
Na terenie stacji, oprócz budynku stacyjnego i peronów, mieszczą się dwie lokomotywownie (obie nieczynne). Prowadzona w latach 2017–2020 modernizacja i elektryfikacja linii kolejowej nr 68 objęła przebudowę stacji Stalowa Wola Rozwadów. Prace te obejmowały głównie, odtworzenie układu torowego stacji pasażerskiej, w tym modernizację peronów nr 2 i 3. Po modernizacji, stacja posiada już tylko 2 perony do obsługi pociągów pasażerskich, (na peronie 1 zmontowano barierki).Zlikwidowano nieczynne od lat wjazdy na tory parku towarowego. Wymieniono nawierzchnię większości torów, przebudowano sieć trakcyjną. Zabudowano nowe, komputerowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym, co spowodowało wyłączenie z eksploatacji nastawni „Ro1” oraz „Ro3”. Nowa nastawnia obsługuje rogatki na 5 przejazdach kolejowych, oraz posterunki Charzewice, Lipa i Zaklików.
W Rozwadowie istnieje 5 torów pasażerskich, nieużywany skład węgla, budynek PKP Energetyka, oraz zespół bocznic. Dodatkowo od strony Stalowej Woli Południe znajduje się jeszcze jeden tor, bocznica do strefy przemysłowej, przy ul. Przemysłowej w Stalowej Woli, oznaczony jako 18, zakończony kozłem oporowym. Bezpośrednio na północ od stacji znajduje się stacja towarowa Stalowa Wola Rozwadów Towarowa. Do 2020 na wylocie w kierunku Lipy/Kraśnika wzdłuż torów stały niewykorzystane słupy trakcyjne. W 2021 linia do Lublina została zelektryfikowana.
Na stacji kończy się jednotorowy odcinek linii Lublin Główny – Przeworsk. Dalej linia jest dwutorowa aż do stacji Grodzisko Dolne, skąd do Przeworska pociągi ponownie poruszają się jednym torem na odcinku 13 km.
Renowacja dworca Edytuj
29 marca 2021 PKP podpisały z konsorcjum firm Texom i AJ umowę na remont dworca[6]. We wrześniu 2023 remont zakończono[7]. Piętrowy budynek rozwadowskiego dworca jest najdłuższym tego typu obiektem na Podkarpaciu[8]. Odnowiony zabytkowy dworzec kolejowy w Rozwadowie pochodzący z XIX wieku posiada obecnie poczekalnię dla podróżnych, z jedną kasą, i sanitariatami. Zamontowano elektronicznie tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. Wyeliminowano bariery architektoniczne oraz wprowadzono liczne usprawnienia dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Wśród nich m.in. oznaczenia w alfabecie Braille’a, mapy dotykowe dworca czy windy. Jednak większość jego powierzchni przeznaczona będzie do wynajęcia firmom i instytucjom. Już wiadomo, że Urząd Miasta przeniesie tu biuro paszportowe, oraz biuro wyrabiania dowodów osobistych[8].
Galeria Edytuj
-
Widok z peronu 1. w kierunku Stalowej Woli Południe. Po prawej stronie były hotel załóg, w głębi budynek szpitala kolejowego
-
Widok na budynek stacyjny i peron 2.
-
Widok z peronu 2. w kierunku Kraśnika i Rozwadowa Towarowego
Zobacz też Edytuj
Przypisy Edytuj
- ↑ Kurier Kolejowy: Kolej do Rozwadowa zawitała 125 lat temu. kurier-kolejowy.pl. [dostęp 2023-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
- ↑ Ekspresem po historii Rozwadowa. sztafeta.pl, 2023-04-02. [dostęp 2023-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
- ↑ Stalowa Wola Rozwadów – Semaforek, semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2023-05-15] .
- ↑ Zdzisław Surowaniec: Kolej w Rozwadowie ma już 125 lat. W niedzielę obchodzono jubileusz pierwszego wjazdu pociągu na stację. echodnia.eu, 2012-11-25. [dostęp 2023-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. utk.gov.pl. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Dworzec Stalowa Wola Rozwadów zostanie zmodernizowany. Umowa podpisana. transport-publiczny.pl. [dostęp 2021-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
- ↑ W piątek otwarcie dworca kolejowego Stalowa Wola-Rozwadów.... nowiny24.pl. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
- ↑ a b Zdzisław Surowaniec: Stalowa Wola ma zmodernizowany dworzec PKP. Do tego też trzy przystanki kolejowe. Zobacz zdjęcia. echodnia.eu, 2023-09-11. [dostęp 2023-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-12)].
Bibliografia Edytuj
- Zdzisław Surowaniec: Kolej w Rozwadowie ma już 125 lat. W niedzielę obchodzono jubileusz pierwszego wjazdu pociągu na stację. echodnia.eu, 2012-11-25. [dostęp 2012-11-25].
Linki zewnętrzne Edytuj
- Galeria zdjęć dworca po remoncie
- Stalowa Wola Rozwadów w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Stalowa Wola Rozwadów w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
- Stalowa Wola Rozwadów – Semaforek (kolej.org.pl)
Stalowa Wola Rozwadów | ||
Linia 68 Lublin Główny – Przeworsk (102,770 km) | ||
odległość: 3,278 km
|
odległość: 2,504 km
| |
Linia 74 Sobów – Stalowa Wola Rozwadów (23,342 km) | ||
odległość: 1,160 km
|