Stanisław Hebanowski (reżyser)
Stanisław Hebanowski-Dobrogoyski (ur. 25 stycznia 1912 w Brzóstkowie, zm. 18 stycznia 1983 w Gdyni)[1] – polski reżyser teatralny, prozaik, tłumacz, krytyk literacki i teatralny.
| Pełne imię i nazwisko |
Stanisław Hebanowski-Dobrogoyski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
cmentarzu w Gieczu |
| Zawód, zajęcie |
reżyser teatralny, prozaik, tłumacz, krytyk literacki, Krytyk teatralny |
Życiorys
edytujUrodzony w Wielkopolsce. Pochodził z rodziny z krakowskich drukarzy działających na przełomie XVII i XVIII w[2]. Ukończył gimnazjum klasyczne w Jarocinie[3]. W latach 1929–1931 studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Poznańskiego. W latach 1931–1935 studiował na wydziałach historii sztuki i filozofii ścisłej, studiów nie ukończył[4].
Po II wojnie światowej, już od 1945 r. pracował w referatach kultury – Jarocina, Gniezna i Poznania[1]. W 1948 roku został kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Poznaniu[3]. W latach 1948–1949 był kierownikiem literacko-inscenizacyjnym Opery Poznańskiej. Od 1949 do 1959 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Poznaniu. W latach 1960–1963 był kierownikiem literackim Teatru Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. W latach 1963–1969 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Poznaniu. W latach 1969–1973 był kierownikiem literackim Teatru Wybrzeże w Gdańsku, a w latach 1973-1980, kierownikiem artystycznym. W 1973 roku zdał egzamin reżyserski.
Debiutem reżyserskim Stanisława Hebanowskiego był dramat „Odwiedziny o zmroku” Tadeusza Rittnera wystawiony w 1948 w Teatrze Polskim w Poznaniu. W Teatrze Wybrzeże zrealizował 23 przedstawienia, w tym „Czekając na Godota” Samuela Becketta (1970), Wesele Stanisława Wyspiańskiego (1976) czy też polską prapremierę „Heleny” Eurypidesa, który to utwór sam przełożył na język polski.
W okresie gdańskim reżyserował w teatrze TVP. Reżyserował także opery w Operze Bałtyckiej w Gdańsku. Ponadto był autorem przekładów i adaptacji tekstów dramatów. Jego zainteresowania translatorskie dotyczyły literatury antycznej, francuskiej oraz dramatu węgierskiego.
W 1980 przeszedł na emeryturę. 18 stycznia 1983 zmarł w drodze do Szczecina, dokąd wybierał się na próbę spektaklu „Czekając na Godota” w Teatrze Współczesnym. Zmarł na zawał serca na peronie dworca w Gdyni[5][6]. Został pochowany obok grobu swojego dziadka Stanisława Hebanowskiego, na cmentarzu w Gieczu[7].
Był mężem aktorki Ireny Maślińskiej[8].
Nagrody
edytuj- Laureat Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (za 1980)[9]
Przypisy
edytuj- ↑ a b HEBANOWSKI-DOBROGOYSKI STANISŁAW, reżyser, pisarz – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-11-16].
- ↑ Biografia [online], Stanisław Hebanowski, 25 stycznia 2012 [dostęp 2022-11-16] (pol.).
- ↑ a b Strona poświęcona życiu i twórczości Stanisława Hebanowskiego, powstała w setną rocznicę urodzin artysty. [online], Stanisław Hebanowski, 20 stycznia 2012 [dostęp 2022-11-16] (pol.).
- ↑ Maria Sokołowska, Informacja o proweniencjach księgozbioru Stanisława Hebanowskiego, „LIBRI GEDANENSES” (XXXVII), s. 112.
- ↑ O Hebanowskim, „Stanisław Hebanowski”, 3 lutego 2012 [dostęp 2017-06-20] (pol.).
- ↑ Inne historie: Evviva l’arte! [online], teatralny.pl [dostęp 2017-06-20].
- ↑ Żurowski 1985 ↓, s. 199.
- ↑ MAŚLIŃSKA IRENA, aktorka – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-11-16].
- ↑ Splendor Gedanensis 2016. Dali najwięcej gdańskiej kulturze
Bibliografia
edytuj- Andrzej Żurowski, Hebanowski, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985, s. 199, ISBN 83-221-0234-8.
Linki zewnętrzne
edytuj- Biogram w Geanopedii. gedanopedia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].
- Biogram Stanisława Hebanowskiego w serwisie Uniwersytetu Gdańskiego
- Stanisław Hebanowski.Artysta teatru; portret postaci.. teatry.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-22)].
- Stron poświęcona Stanisławowi Hebanowskiemu