Stanisław Jugendfein

Stanisław Ferdynand Jugendfein (ur. 26 stycznia 1896 w Krośnie, zm. 1940 w ZSRR) – polski inżynier mechanik, kapitan rezerwy łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Stanisław Jugendfein
kapitan rezerwy łączności kapitan rezerwy łączności
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1896
Krosno

Data śmierci

1940

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 Pułk Piechoty,
3 Pułk Łączności,
5 Batalion Telegraficzny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa (bitwa pod Rarańczą),
wojna polsko-ukraińska (obrona Lwowa),
wojna polsko-bolszewicka (Front Południowy),
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941)

Życiorys edytuj

Urodził się 26 stycznia 1896 w Krośnie[1][2][3]. Był synem Jana Kantego Jugendfeina (adwokat, polityk, burmistrz Krosna) i Klotyldy[3]. W 1913 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Szkole Realnej w Krośnie[1][3]. Podjął studia techniczne na politechnice[1][3]. Przed 1914 należał do Związku Strzeleckiego[3].

Podczas I wojny światowej był żołnierzem Legionów Polskich[3]. Służył w I baterii artylerii 2 pułku piechoty w składzie II Brygady[3]. W 1917 pełnił funkcję adiutanta płk. Władysława Sikorskiego[3]. Po usiłowaniu przejścia frontu przez legionistów podczas bitwy pod Rarańczą w połowie lutego 1918 został aresztowany i był internowany w obozach Huszt i Talaborfalva[3]. W legionach służył w stopniu podchorążego[3].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego w listopadzie 1918[3]. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej, w trakcie obrony Lwowa i w walkach na obszarze Małopolski Wschodniej[3]. W styczniu 1919 był chorążym w sztabie płk. Henryka Minkiewicza[3]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w walkach na Froncie Południowym[3]. Był wówczas dowódcą kompanii telegraficznej w Grupie Jazdy. Został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwowych łączności[4][5][6]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 3 pułku łączności w Grudziądzu[7][8]. W 1934 był oficerem rezerwowym 5 batalionu telegraficznego w Krakowie i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Królewska Huta[9][2].

Ukończył studia na politechnice uzyskując tytuł inżyniera[3] mechanika. W maju 1935 został kierownikiem zakładów przetwórczych w Chorzowie w strukturze koncernu „Wspólnota Interesów”[10]. Przed 1937 był dyrektorem warsztatów „Wspólnoty Interesów” w Chorzowie[11]. Wraz ze zniesieniem nadzoru sądowego w spółkach koncernu „Wspólnoty Interesów” w styczniu 1937 w charakterze dyrektora wzgl. kierownika wydziału został mianowany jednym z prokurentów w strukturze tych spółek[12][13][14][15]. W 1936 był zaangażowany przy działaniu Huty „Piłsudski” w Królewskiej Hucie[16] i huty „Zgoda” w Świętochłowicach-Zgodzie[17]. Należał do Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego, był członkiem zarządu koła chorzowskiego, a od 1938 członkiem koła katowickiego[18][19][20]. Do 1939 był inżynierem w Katowicach, przypisany do ulicy Zamkowej 17[21][22].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej w stopniu kapitana w szeregach 5 batalionu telegraficznego[3]. W tym samym roku podjął pracę na Politechnice Lwowskiej[2]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i nastaniu okupacji sowieckiej został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD 9/10 października 1939[2]. Był osadzony w więzieniach Brygidki i na Zamarstynowie[2]

Prawdopodobnie na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD w Kijowie na obszarze okupowanym przez Sowietów[3]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/4-20 oznaczony numerem 3366, dosłownie określony jako Jugendfajn)[23]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

 
Tablica upamiętniająca na grobowcu rodzinnym

Upamiętnienie edytuj

Nazwisko Stanisława Jugendfeina znalazło się wśród zbiorowo upamiętnionych mieszkańców Krosna i okolic pomordowanych w ramach zbrodni katyńskiej, umieszczonych na tablicy pamiątkowej, odsłoniętej 17 września 2012 w bazylice kolegiackiej Świętej Trójcy w Krośnie[24][25].

Tablica z inskrypcją upamiętniającą Stanisława Jugendfeina została ustanowiona na nagrobku jego ojca na Starym Cmentarzu w Krośnie w 2014 w Stulecie Wymarszu ku Wolności.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Szkoły Realnej w Krośnie za rok szkolny 1913. Krosno: Fundusz Naukowy, 1913, s. 57.
  2. a b c d e Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”. R. 9 Z. 2 (18), s. 58, 2000. 
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Stanisław Jugendfein. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-04)].
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 973.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 891.
  6. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 175.
  7. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137.
  8. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 878.
  9. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 699.
  10. Zmiana na stanowiskach w ciężkim przemyśle górnośląskim. „Gazeta Robotnicza”, s. 5, Nr 145 z 1 czerwca 1935. 
  11. Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Katowicach na 1937 r.. Warszawa: 1937, s. 85.
  12. Nowi prokurenci w „Wspólnocie Interesów”. „Gazeta Robotnicza”, s. 6, Nr 4397 z 11 stycznia 1937. 
  13. Mianowanie prokurentów „Wspólnoty Interesów”. „Siedem Groszy”, s. 2, Nr 11 z 11 stycznia 1937. 
  14. Zmiany w „Wspólnocie Interesów”. „Gazeta Robotnicza”, s. 6, Nr 11 z 13 stycznia 1937. 
  15. Z Górnego Śląska. Batalion dyrektorów na czele „Wspólnoty Interesów”. „Gazeta Robotnicza”, s. 4, Nr 36 z 9 lutego 1937. 
  16. Minister komunikacji w Katowicach. „Śląski Kurier Poranny”, s. 5, Nr 72 z 13 marca 1936. 
  17. Gwiazdka dla biednych w hucie „Zgoda”. „Śląski Kurier Poranny”, s. 18, Nr 352 z 24 grudnia 1936. 
  18. Sprawozdanie Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1936. 1937, s. 38.
  19. Sprawozdanie Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1937. 1938, s. 22, 35.
  20. Sprawozdanie Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1938. 1939, s. 21, 25, 37.
  21. Spis abonentów sieci telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Katowicach na 1939 r.. Warszawa: 1939, s. 43.
  22. Książka telefoniczna. 1939, s. 181.
  23. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 36. [dostęp 2016-07-21].
  24. Ofiary Katynia: lista nazwisk zabitych krośnian. krosno24.pl, 2012-09-20. [dostęp 2016-07-21].
  25. Piotr Dymiński: Przypomniano krośnieńskie ofiary sowieckiej zbrodni. krosnocity.pl, 2012-09-23. [dostęp 2016-07-21].

Bibliografia edytuj