Stanisław Kudelski (oficer)

Podpułkownik Wojska Polskiego

Stanisław Kudelski[a] (ur. 5 maja 1890 w Mończyncach, zm. 10 maja 1942 w Auschwitz-Birkenau) – major audytor Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Stanisław Kudelski
Ilustracja
major audytor major audytor
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1890
Mończynce

Data i miejsce śmierci

10 maja 1942
Auschwitz-Birkenau

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

45 Pułk Piechoty
WSO III
Armia „Prusy”
Front Północny

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys edytuj

Urodził się 5 maja 1890 w Mończyncach (Monczycach), w powiecie starokonstantynowskim guberni wołyńskiej[1][2][3]. Był wujem późniejszego księdza Zdzisława Peszkowskiego, którego matka pochodziła z rodu Kudelskich herbu Ślepowron (rodzina Peszkowskich zamieszkiwała w Sanoku)[4][5].

W C. K. Armii został mianowany kadetem piechoty w rezerwie z dniem 1 stycznia 1913[6]. Był przydzielony do 45 pułku piechoty, jednostki z garnizonami w Przemyślu i w Sanoku[7]. Podczas I wojny światowej był zweryfikowany jako chorąży w rezerwie z dniem 1 stycznia 1913[8][9][10]. W tym charakterze był przydzielony nadal do 45 pułku piechoty do 1918[11][12][13].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień kapitana w korpusie oficerów zawodowych piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[14][15]. Według stanu z lat 1923, 1924 był oficerem 45 pułku piechoty w Równem[16][17]. W latach 20. został przeniesiony do korpusu oficerów zawodowych sądowych, zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[18]. W 1928 był na liście z lokatą 2[18]. Służył wówczas w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr III[18]. Następnie został awansowany na stopień majora audytora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930[19][20]. W marcu 1939 nadal pełnił służbę WSO Nr III na stanowisku sędziego orzekającego[21][22]. W tym okresie zamieszkiwał nadal w Wilnie[23].

Po wybuchu II wojny światowej pełnił funkcje szefa szef służby sprawiedliwości Armii „Prusy” oraz Frontu Północnego.

W czasie okupacji niemieckiej został aresztowany i osadzony w więzieniu w Sanoku 3 lutego 1942[24]. Przebywał do 24 lutego 1942, po czym został skierowany do Tarnowa[24]. Później został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau 25 marca 1942[2]. Otrzymał tam numer obozowy 27193[2]. Poniósł śmierć 10 maja 1942[2].

Odznaczenia edytuj

4 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości rozpatrzył ponownie wniosek Stanisława Kudelskiego, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[1].

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Kudelski”.

Przypisy edytuj

  1. a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-04]..
  2. a b c d Informacje o więźniach. Stanisław Kudelski. auschwitz.org. [dostęp 2020-12-05].
  3. Stanisław Kudelski. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-05].
  4. Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 16, 52. ISBN 83-919305-3-X.
  5. Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 23. ISBN 83-85015-66-3.
  6. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 372.
  7. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 469.
  8. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 240.
  9. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 281.
  10. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 395.
  11. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 355.
  12. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 466.
  13. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 598.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 411.
  15. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 355.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 257.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 237.
  18. a b c d Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 695.
  19. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 309.
  20. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 321.
  21. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 879.
  22. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 849.
  23. Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 52. ISBN 83-919305-3-X.
  24. a b Gefängnis in Sanok. Księga więźniów śledczych 1940-1942 (zespół 134, sygn. 100). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 279 (poz. 187).
  25. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260.
  26. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-04]..

Bibliografia edytuj