Stanisław Maciołowski

Stanisław Kostka Marian Mikołaj Maciołowski^[1] (ur. 10 września 1905 w Drohobyczu, zm. 5 września 1998 w Poznaniu) – polski zarządca majątków ziemiańskich, porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, potomek i krewny znanej krakowskiej rodziny malarzy Pochwalskich.

Życiorys edytuj

II Rzeczpospolita edytuj

Stanisław Maciołowski wychował się w majątku rodzinnym w Mokrzanach, koło Horodyszcza, niedaleko Sambora. Ukończył studia rolnicze na Akademii Rolniczej w Dublanach i uzyskał tytuł inżyniera rolnictwa. Po studiach wyjechał na praktykę do Wielkopolski. Był zarządcą majątków ziemiańskich w Wielkopolsce m.in. u Mieczysława Chłapowskiego z Kopaszewa i rodziny Żółtowskich, właścicieli Czacza koło Kościana. Mieszkał i pracował w Czaczu i Białczu Starym.

Dublany to miejsce, w którym wiele lat wcześniej pracował dziadek Stanisława Maciołowskiego – Kazimierz Pańkowski. Stanisław Maciołowski brał ślub z Marią Zdziechowską w Słaboszewku. W tym samym dniu za mąż wyszła też córka właściciela Słaboszewka, kuzynka Marii, również Maria Helena Zdziechowska. Narzeczonym Marii Heleny był hrabia Władysław Krasicki. Słaboszewko leży koło Mogilna, a bywali w nim: Jerzy Andrzejewski, Witold Gombrowicz, Witold Małcużyński, Antoni Uniechowski, Bolesław Miciński i inni.

II wojna światowa edytuj

W sierpniu 1939, w stopniu porucznika rezerwy kawalerii zmobilizowany został do Wojska Polskiego. W kampanii wrześniowej walczył w 7 Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich. Pełnił funkcję oficera ordynansowego dowódcy pułku, a następnie adiutanta. Po zakończeniu działań przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu II C Woldenberg. Za walkę otrzymał Krzyż Walecznych. Był przedstawiony do Orderu Virtuti Militari^[2].

Okres powojenny edytuj

Po wyzwoleniu pracował w rolnictwie. Był m.in. dyrektorem Oddziału Herbapolu w Klęce koło Jarocina. Działał w Polskim Związku Jeździeckim jako instruktor nauki jazdy konnej. Jeździł konno długo na emeryturze. W Chociczy założył szkółkę jeździecką. Wonieść stał się miejscem Jego ostatecznego spoczynku. Pochowany został na parafialnym cmentarzu obok matki Heleny i brata Władysława.

Rodzina edytuj

Dziadkowie edytuj

Julian Maciołowski ur. 1841, zm. w Krakowie 20.06.1921, pochowany na Cmentarzu Rakowickim kwatera III B grobowiec Cyfrowiczów, Mayerów, Pochwalskich i Maria Pochwalska
Kazimierz Pańkowski (ur. 1838, Łąka, zm. 1901) – uczeń rzeszowskiego gimnazjum (ok. 1849–1853); studiował w Szkole Rolniczej w Dublanach; profesor hodowli zwierząt w Szkole Rolniczej w Dublanach, dyrektor tejże szkoły (1862–1867), współpracownik Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego; pracował nad uszlachetnianiem ras zwierząt hodowlanych i Honorata Komarnicka,

Rodzice edytuj

Juliusz Józef Marian Maciołowski (ur. 30 maja 1876 Kraków, zm. 1941 Karłag, obłast Karagandyjska, Kazachstan) więziony w Samborze, zesłany do Ordżonikidze, otrzymał wyrok w dniu 18.10.1940. (OSO NKWD ZSRR – 8l ITŁ), łagier Karłag,
Helena Pańkowska (17.06.1886. Malechów – 2.12.1953. Kościan)- właściciele majątku w Mokrzanach odziedziczonego po rodzinie Pańkowskich. Helena po 1945 zamieszkała w Wielkopolsce. W Brońsku koło Czacza otrzymała gospodarstwo rolne w zamian za pozostawiony majątek w Mokrzanach,

Rodzeństwo edytuj

Kazimierz Maciołowski (1903-1940)- żołnierz walk o niepodległość Polski w okresie I wojny światowej, zamordowany przez NKWD
Władysław Maciołowski (17.06.1917 Mokrzany – 10.01.1992. Ludwikowo koło Poznania), kierownik gospodarstwa rolnego sanatorium w Wonieściu, inspektor nasienny w CNOS w Krakowie, kierownik Domu Pracy Twórczej Historyków Sztuki (oddziału w Krakowie) w zamku w Niedzicy w którym bywało wielu znanych ludzi między innymi aktor i reżyser Gustaw Holoubek czy himalaista Andrzej Zawada, na emeryturze mieszkał w Nowym Targu.
Maria Maciołowska (7.07.1918. Mokrzany – 23.11.1983. Odolanów pochowana w Sośnie) po mężu Kubacka, po wojnie mieszkała w Leśniczówce Kocina,

Żona edytuj

Maria Zdziechowska – kuzynka właścicieli Słaboszewka, ślub odbył się 8.10.1935 w Słaboszewie, wesele w Słaboszewku, świadkami byli Władysław Żółtowski z Niechanowa oraz Kazimierz Zdziechowski właściciel Słaboszewka i gospodarz uroczystości,

Dzieci edytuj

Ewa Maciołowska – tłumacz języka niemieckiego,
Elżbieta Maciołowska-Ludowicz – „Preparaty” Wytwórnia Preparatów Kotłowych w Poznaniu – właściciel,
Paweł Maciołowski – Stadnina Koni Kurozwęki sp. z o.o. – prezes,
Magdalena Maciołowska – biolog, mieszka w Anglii.

Bratankowie edytuj

Jerzy Maciołowski syn Kazimierza (8.09.1934. – zmarł w Łodzi)
Wojciech Maciołowski syn Kazimierza (16.07.1939.) – obaj wywiezieni wraz z matką Henryką z domu Kwaśniewicz (19.01.1909 Sambor – 10.07.1995 Łódź)nauczycielką we wsi Olszanik koło Sambora, do Kazachstanu 14.04.1940. Powrócili do Polski w czerwcu 1945 i zamieszkali w Łodzi,
Piotr Maciołowski syn Władysława i Marii z domu Elandt (9.12.1951 Śmigiel) (zm. 18.06.2012 Poznań)- Przedsiębiorstwo Nasienne „Selecta” Robakowo koło Poznania – właściciel,
Marek Maciołowski syn Władysława i Marii z domu Elandt (15.06.1953 Kościan)- absolwent uczelni rolniczych w Anglii i USA, pracownik Uniwersytetu w Chapel Hill, obecnie w USA Hortag Seed Company – właściciel, założyciel i dyrektor Historical Conservation Foundation; w zainteresowaniu Fundacji są Wschodnie Kresy I i II Rzeczypospolitej,

Wnuki edytuj

Joanna córka Pawła (1973)
Bartosz syn Pawła (1976)
Wojciech syn Pawła (1980)
Jakub syn Pawła (1974)
Antoni syn Pawła (1988)
Piotr syn Elżbiety
Tomasz syn Elżbiety
Maria córka Magdaleny
Weronika córka Magdaleny

Przypisy edytuj

↑ Piotr Szymon Łoś w książce Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku mylnie podaje nazwisko jako Maciołkowski zamiast Maciołowski.
↑ Zbigniew Szacherski, Wierni Przysiędze, s. 330.

Bibliografia edytuj

Piotr Bauer, Bogusław Polak, Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1983,
redakcja Bogusław Polak, „Lance do boju”, Krajowa Agencja Wydawnicza Poznań 1986,
Czesław Knoll, Olgierd Matuszewski, „Wielkopolska Brygada Kawalerii”, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań 1988,
Roman Abraham, „Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury”, Wydawnictwo MON Warszawa 1990,
Zbigniew Szacherski, Wierni Przysiędze, PAX 1968,
Piotr Bauer, Bogusław Polak, Armia Poznań 1939, Krajowa Agencja Wydawnicza 1987,
J.S.Tym, 7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich AJAX 1999,
Szczepan Lewicki „Konrad Prószyński Kazimierz Promyk” – wydawca Prószyński i S-ka Warszawa 1996
Piotr Szymon Łoś, Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku, Rytm 2006,
Pamiętnik Kijowski, tom 7: Polacy na Podolu, red. Henryk Stroński, Kijów: Stowarzyszenie Uczonych Polskich Ukrainy, 2004,
Michał Żółtowski „Tarcza Rolanda”, wydawnictwo Znak, Kraków, 1989
Kronika Wielkopolski, rok 1997, nr 3 (82) – Michał Żółtowski – Rezydencja w Czaczu – Wspomnienia z dawnych lat, s. 99-114,
Pamiętnik Kijowski, tom 8: Polskie Dwory i Rezydencje na Ukrainie, red. Henryk Stroński, Andrzej Korytko, Kijów – Olsztyn: Stowarzyszenie Uczonych Polskich Ukrainy, 2006,
Archiwum Państwowe baza danych: 53/2183/0/7901, 325/1/0/10,
Ośrodek Karta Warszawa Id 75875 i 122934:IV/W368-/154, ZUB-/406/63/2,Id 126069:IV/W186-/56/1900[56/3,
Zwoje – periodyk kulturalny, zał. 1997, nr 3 (40) wrzesień 2004,
Księga Adresowa Polski 1929 – województwo lwowskie – Mokrzany,
Pałucki Tygodnik Lokalny „Pałuki” nr 87 939/1993,
akta metrykalne parafii pw. św Anny w Krakowie z 1876 roku,
Wrzesień 1939 w rejonie nadnoteckim, wydawnictwo Muzeum Okręgowe w Pile im. Stanisława Staszica i Towarzystwo Przyjaciół Wyrzyska, Piła 1987 – materiały z sesji popularnonaukowej odbytej 1 września 1984 w Wyrzysku, autorzy referatów: Zenon Szymonkiewicz, Kazimierz Boratyński, Stanisław Maciołowski, Olgierd Matuszewski i Roman Chwaliszewski.

[1] Piotr Szymon Łoś w książce Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku mylnie podaje nazwisko jako Maciołkowski zamiast Maciołowski.

[2] Zbigniew Szacherski, Wierni Przysiędze, s. 330.

[1]

[2]