Stanisław Michowski
Stanisław Michowski (ur. 23 października?/5 listopada 1900 w Innokientiewskoj k. Irkucka, zm. 7 sierpnia 1952 w Warszawie) – podpułkownik, pilot Wojska Polskiego.
 ppłk Stanisław Michowski | |
 podpułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 listopada 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 sierpnia 1952 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Był synem Józefa i Kazimiery. Jego ojciec pracował od 1884 na Syberii jako urzędnik przy budowie kolei syberyjskiej i chińsko-mandżurskiej. Stanisław rozpoczął naukę w polskiej szkole powszechnej w Harbinie, a kontynuował w gimnazjum rosyjskim, maturę zdał w 1919. Mieszkał we Władywostoku, następnie w Harbinie, a od 1920 w Szanghaju, tu pracował w firmie angielskiej. W czerwcu 1922 przez Francję wrócił do Polski, rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych UW.
Dwa lata później wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, a po jej ukończeniu był dowódcą drużyny i plutonu w 65 pp. W 1925 został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Grudziądzu, (przeniesionej następnie do Dęblina), ukończył ją jako obserwator. 27 lutego 1928 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 15 lutego 1928 roku i 25. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 3 pułku lotniczego w Poznaniu[1][2]. 2 grudnia 1930 został mianowany porucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 23. lokatą w korpusie oficerów aeronatycznych[3]. W styczniu 1934 ogłoszono jego przeniesienie do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie[4]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 22. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki (od 1937 korpus oficerów lotnictwa, grupa liniowa)[5]. W 1938 został powołany do Wyższej Szkoły Lotniczej w Warszawie, w charakterze słuchacza III Kursu 1938/1939[6].
W kampanii wrześniowej 1939 w Brygadzie Bombowej jako oficer informacyjny, internowany w Rumunii. W październiku 1939 uciekł z obozu dla internowanych w Tulcea i przez Maltę trafił do Francji. Tu najpierw w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa pod Lyonem, a od marca 1940 – p.o. dowódca eskadry w I dywizjonie bombowym w Clermont-Ferrand. W połowie tego roku – w 305 dywizjonie bombowym Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego jako obserwator. Brał udział w 26 lotach bojowych nad Niemcy, Francję, Włochy. W marcu 1943 wykładowca w Wyższej Szkole Lotniczej przy Wyższej Szkole Wojennej w Peebles, gdzie uczył do maja 1946.
9 maja 1947 powrócił do kraju, by połączyć się z najbliższymi, którzy przeżyli Oświęcim. W październiku 1947 rozpoczął pracę w Oddziale II Sztabu Generalnego WP w sekcji sił lotniczych. W 1948 awansowany do stopnia ppłk. W kwietniu 1950 przeniesiony do rezerwy, gdyż jak opiniowano ze względu na służbę w armii sanacyjnej przed wojną, a w czasie wojny w armiach imperialistycznych nie mógł pracować nadal w Odrodzonym WP. Aresztowany 28 listopada 1951 i oskarżony wraz z ośmioma oficerami lotnictwa o tzw. spisek w wojsku. 13 maja 1952 skazany został wraz z pułkownikami Bernardem Adameckim, Augustem Menczakiem, Józefem Jungravem, Szczepanem Ścibiorem i Władysławem Minakowskim przez NSW 5/52 pod przewodnictwem płk Piotra Parzenieckiego, nr sprawy Zg.R.7/52, na podstawie art. 86 §1, 2 KKWP na karę śmierci[7]. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Stracony 7 sierpnia 1952.
Upubliczniony w 1999 raport tzw. Komisji Mazura wymienia go (pod nazwiskiem Michnowski) jako bezzasadnie skazanego na śmierć. Jego szczątki zostały w maju 2017 odnalezione w wyniku prac prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze na Łączce, a o ich identyfikacji poinformowano oficjalnie 1 lutego 2018[8].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 8293[9]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Medal Lotniczy (trzykrotnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (15 października 1937)[10][5]
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 68, 80.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 241, 740.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 339.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 12.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 209.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 451.
- ↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944–1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
- ↑ Kolejni bohaterowie – ofiary reżimów totalitarnych odzyskują tożsamość
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 465.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 239, poz. 386 „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945–56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991. zob. Straceni w Więzieniu mokotowskim.
- Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.