Stanisław Mikulski
Stanisław Mikulski (ur. 1 maja 1929 w Łodzi, zm. 27 listopada 2014 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny i konferansjer.
| ||
.jpg)
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 1 maja 1929 Łódź | |
| Data i miejsce śmierci | 27 listopada 2014 Warszawa | |
| Zawód | aktor filmowy i teatralny | |
| Lata aktywności | 1950-2012 | |
| Odznaczenia | ||
         
| ||
ŻyciorysEdytuj
Jego rodzice, Jan i Helena, byli tkaczami. Dzieciństwo spędził na łódzkich Bałutach, a po wybuchu wojny mieszkał z rodziną w Śródmieściu. W 1950 zdał maturę w VIII Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi[1][2]. W 1953, w Krakowie, zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Następnie występował w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1952–1964), oraz w warszawskich teatrach: Teatrze Powszechnym (1964–1966), Teatrze Ludowym (1966–1969) oraz Teatrze Polskim (1969–1983). Od 1983 do 1988 był aktorem Teatru Narodowego w Warszawie.
Pierwszą znaczącą rolę zagrał w filmie Kanał. Wielką popularność zdobył przede wszystkim dzięki głównej roli, Hansa Klossa, najpierw w teatrze TV, Stawka większa niż życie (1965-1967), a następnie w kultowym serialu telewizyjnym pt. Stawka większa niż życie (1967–1968). Był też wielokrotnie konferansjerem na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej, gdzie występował również jako wykonawca. Był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[3]. Od 1995 do 1998 był prowadzącym teleturnieju Koło Fortuny w TVP2. Następnie na antenie TVN prowadził program Supergliny.
W okresie PRL działał w sferze politycznej w ramach organizacji i partii komunistycznych. W latach 1946-1951 należał do Związku Walki Młodych i Związku Młodzieży Polskiej. Od 1951 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1978 został I sekretarzem POP w Teatrze Polskim w Warszawie. Od 10 lutego 1978 do 12 grudnia 1979 był członkiem egzekutywy Komitetu Warszawskiego PZPR, od 12 grudnia 1979 do 29 czerwca 1981 członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR[4]. W 1983 został wybrany do składu Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Od 1988 do 1990 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Informacji i Kultury Polskiej (Польский культурный центр в Москве) przy ambasadzie PRL w Moskwie.
Był wielokrotnie nagradzany nagrodami branżowymi i państwowymi.
Zmarł 27 listopada 2014 w wyniku choroby nowotworowej[5]. 5 grudnia 2014 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B32-tuje-22)[6]. Pogrzeb miał charakter świecki[7]. Tego samego dnia jego pamięć minutą ciszy uczcił Sejm RP VII kadencji[8][9].
Życie prywatneEdytuj
Syn Jana i Heleny zd. Wajs[10]. Ojciec Piotra Mikulskiego, dziadek Jakuba Mikulskiego (byłego perkusisty grupy Roan). Trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną (lata 1954-1966) była Wanda; z tego małżeństwa pochodzi jego jedyny syn. Drugi związek małżeński zawarł z kostiumolog Jadwigą Rutkiewicz (zmarła w 1985)[11], mieli dziecko, które zmarło tuż po porodzie. Trzecią żoną aktora była muzykolog Małgorzata Błoch-Wiśniewska (ur. 1952)[12], z którą wspólnie wychowywali córkę Wiśniewskiej z poprzedniego małżeństwa.
FilmografiaEdytuj
- 1950: Pierwszy start − jako junak Franek Mazur
- 1955: Godziny nadziei − jako porucznik Jan Basior
- 1956: Kanał − jako „Smukły”
- 1956: Cień − jako „Blondyn”, członek organizacji podziemnej
- 1957: Ewa chce spać − jako policjant Piotr
- 1958: Zamach − jako akowiec „Jacek”
- 1959: Sygnały − jako taksówkarz Janek
- 1959: Biały niedźwiedź − jako Michał Pawlicki
- 1960: Historia współczesna − jako lotnik Henryk Rak
- 1961: Dwaj panowie N − jako sierżant Janek Dziewanowicz
- 1961: Odwiedziny prezydenta − jako Paweł Guziński
- 1963: Skąpani w ogniu − jako kapitan Sowiński
- 1963: Ostatni kurs − jako Henryk Kowalski
- 1963: Yokmok − jako porucznik UB
- 1964: Barwy walki − jako Ludwik Pociecha „Klinga”, zastępca dowódcy oddziału AK
- 1964: Spotkanie ze szpiegiem − jako porucznik Baczny
- 1965: Popioły − jako żołnierz
- 1965: Podziemny front − jako Stefan, żołnierz AL (odc. 7)
- 1965: Na melinę − jako porucznik
- 1965–1967: Stawka większa niż życie (teatr telewizji) − jako Hans Kloss/Staszek
- 1966: Powrót na ziemię − jako Stefan
- 1966: Bicz Boży − jako Paweł Raszewicz funkcjonariusz MO
- 1967–1968: Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) − jako Hans Kloss/Stanisław Kolicki
- 1969: Ostatni świadek − jako doktor Olszak
- 1970: Pogoń za Adamem − jako Adam Witecki
- 1970: Morderca jest w domu − jako kapitan Timar
- 1971: Samochodzik i templariusze − jako Tomasz – Pan Samochodzik
- 1972: Opętanie − jako Karol, mąż Marii
- 1972: Dziewczyny do wzięcia − we własnej osobie
- 1972: Łuk tęczy − jako goprowiec Adam
- 1974: Zaczarowane podwórko − jako Stanisław August Poniatowski
- 1976: Polskie drogi − jako kapitan Rogalski (odc. 1)
- 1977: Dziewczyna i chłopak (serial) − jako ojciec Tomka i Tosi
- 1978: Życie na gorąco − jako Max Steber, członek organizacji „W” (odc. 2)
- 1978: 07 zgłoś się − jako on sam – aktor wysiadający z pociągu na dworcu Łódź Fabryczna (odc. 7)
- 1977: Żołnierze wolności − jako Józef Małecki
- 1979: Tajemnica Enigmy − jako pułkownik Zakrzewski (odc. 4)
- 1979: Sekret Enigmy − jako pułkownik Zakrzewski
- 1980: Tylko Kaśka − jako ojciec Kaśki
- 1980: Dziewczyna i chłopak (film ) − jako ojciec Tomka i Tosi
- 1980: Miś − jako porucznik MO Lech Ryś („Wujek Dobra Rada”)
- 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy − jako minister Helmut von Gerlach (odc. 13)
- 1982: 3 + jedna − jako inżynier Rutkowski
- 1983: Katastrofa w Gibraltarze − jako Edward Raczyński, ambasador Polski w Wielkiej Brytanii
- 1983: Magiczne ognie − jako Piasecki
- 1983: Tsigni pitsisa
- 1984: Europejska historia − jako Gamelin
- 1985: Kwestia wyboru
- 1994: Bank nie z tej ziemi − jako Jan Kloc (odc. 12)
- 1997: Dom − we własnej osobie (odc. 17 i 18)
- 1998: 13 posterunek − jako historyk (odc. 32)
- 1999: Całe zdanie nieboszczyka − jako pułkownik Jedlina
- 2001: Córka marnotrawna − jako „Szalony Max”
- 2002–2010: Samo życie − jako Zygmunt Żmuda
- 2004: Dywersant – jako kierowca Janek
- 2005: Na dobre i na złe − jako Włodzimierz Borowiec (odc. 229)
- 2005–2008: Kryminalni − jako Jan Zawada, ojciec komisarza Adama Zawady
- 2005: Klinika samotnych serc − jako Henryk Kuc (odc. 12-14)
- 2006: Kryminalni: Misja śląska − jako Jan Zawada, ojciec komisarza Adama Zawady
- 2007–2010: Złotopolscy − jako Stanisław Gwis
- 2008: Niania − jako strażnik Stanisław Mikulski (odc. 92)
- 2010: Duch w dom − jako Grzegorz, przyjaciel babci Oli (odc. 5)
- 2012: Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć − jako Hans Kloss oraz Stanisław Kolicki
- Dubbing
UpamiętnienieEdytuj
W 2019, w rodzinnym mieście Stanisława Mikulskiego – Łodzi – krańcówkę autobusową przy ulicy Wydawniczej nazwano jego imieniem[potrzebny przypis].
Nagrody i odznaczeniaEdytuj
- Nagrody i wyróżnienia
- 1965, 1966, 1968 – „Złota Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
- 1967, 1969, 1970 – „Srebrna Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
- 1968 – Stawka większa niż życie – Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia
- 1970 – Stawka większa niż życie – Nagroda telewizji NRD
- 1972 – „Złoty Kwiat Pragi”
- 1973 – Podziemny front – Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia
- 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt dokonań aktorskich w zakresie teatru;
- 1987 – Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą
- 2002 – „Gwiazda Telewizji Polskiej” – statuetka wręczona z okazji 50-lecia TVP „za kreacje aktorskie w filmie i teatrze telewizji”
- 2004 – Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd
- Odznaczenia
- 1967 – Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
- 1968 – Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- 1969 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1970 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1970 – Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy
- 1974 – Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- 1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
- 1975 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 30-lecia kinematografii w Polsce Ludowej
- 1974 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1987 – Order Przyjaźni Narodów przyznany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR
- 1989 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 2013 – Odznaka „Za Wybitne Zasługi dla ZKRPiBWP”[13]
PrzypisyEdytuj
- ↑ Absolwenci. W: Osiemdziesięciolecie powołania Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego w Łodzi obecnego VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Biuletyn okolicznościowy z okazji zjazdu wychowanków 31 marca 2001 r. s. 28.
- ↑ Hans Kloss incognito. Na jubileuszu VIII LO były tłumy. gazeta.pl. [dostęp 2011-09-25].
- ↑ XIII Festiwal Piosenki Radzieckiej Zielona Góra 1977: program b.n.s.
- ↑ Stanisław Mikulski w Biuletynie Informacji Publicznej IPN [dostęp z dnia: 2016-03-28]
- ↑ Stanisław Mikulski przegrał walkę z rakiem
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Dziś odbył się pogrzeb Stanisława Mikulskiego na Powązkach w Warszawie. onet.pl. [dostęp 2014-12-05].
- ↑ 81. posiedzenie – Sejm zakończył obrady. sejm.gov.pl, 5 grudnia 2014. [dostęp 6 grudnia 2014].
- ↑ Burza w sprawie minuty ciszy dla Stanisława Mikulskiego. tvn24.pl. [dostęp 2014-12-04].
- ↑ Marcin Marynicz. Stanisław Mikulski – genealogia. „More Maiorum”. 12 (23), 2014.
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 49, 4 grudnia 2014, s. 30-31
- ↑ Tygodnik To & Owo, nr 49, 2 grudnia 2014, s. 6
- ↑ Od Grunwaldu do Stawki większej niż życie. kombatantpolski.pl, styczeń 2014. [dostęp 2014-11-27].
BibliografiaEdytuj
- Stanisław Mikulski w bazie IMDb (ang.)
- Stanisław Mikulski w bazie Filmweb
- Stanisław Mikulski w bazie filmpolski.pl
- Stanisław Mikulski w bazie e-teatr.pl
- Stanisław Mikulski. Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 3 grudnia 2014].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Stanisław Mikulski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Stanisław i Kuba Mikulscy – Co ich wzrusza (Gala, 2011)
- Przesłuchanie Klossa. Wywiad z 11 marca 1995 r., "Polityka".
- Stanisław Mikulski – ofiara kapitana Klossa. Wywiad z 2008 r., "Gazeta Wyborcza. Duży Format".
- 85 lat chłopaka z łódzkich Bałut, czyli urodziny Hansa Klossa. Wywiad z 3 marca 2014 r., "Dziennik Łódzki".