Wikipedia

Stanisław Mitera

Stanisław Wawrzyniec Mitera (ur. 10 sierpnia 1890 w Skołyszynie[1][2], zm. 22 listopada 1915 pod Kostiuchnówką) – harcerz, działacz niepodległościowy, historyk, nauczyciel, chorąży Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Stanisław Wawrzyniec Mitera
Ilustracja
chorąży chorąży
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1890
Skołyszyn

Data i miejsce śmierci

22 listopada 1915
Kostiuchnówka

Przebieg służby
Lata służby

1914–1915

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

6 pułk piechoty

Stanowiska

komendant kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa †

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości

Życiorys edytuj

Urodził się 10 sierpnia 1890 w Skołyszynie, w ówczesnym powiecie jasielskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Adolfa (1856–1935), nauczyciela ludowego, i Walerii z Hnatowiczów (1862–1950)[3][4]. Był starszym bratem Kazimierza (1897–1936), także legionisty, i Zygmunta (1903–1940), doktora inżyniera geofizyki stosowanej, oficer Wojska Polskiego, ofiary zbrodni katyńskiej[5]. W 1900 ukończył szkołę powszechną w Skołyszynie. Następnie przez 6 lat uczęszczał do gimnazjum w Jaśle, klasy 7–8 ukończył w gimnazjum w Podgórzu, gdzie w 1908 zdał maturę. Studiował polonistykę i germanistykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przez rok (1910–1911) wiedzę pogłębiał na Uniwersytecie w Berlinie. W Berlinie pracował także społecznie wśród kolonii polskich robotników, prowadząc wykłady z literatury polskiej. Po powrocie do kraju ukończył studia na UJ, w 1913 uzyskał tytuł naukowy doktora. Podczas studiów wstąpił do Polskiego Towarzystwa Gimnastyczne „Sokół” w Podgórzu. Od 1912 działał w Związku Strzeleckim. Należał do Towarzystwa Szkoły Ludowej i harcerstwa. Był autorem prac poświęconych księdzu Piotrowi Skardze: O pogrzebowych kazaniach Skargi, Piękno w dziełach Skargi, Indywidualność twórcza Skargi[6]. W roku szkolnym 1913/14, jako „kandydat do stanu nauczycielskiego” odbywał kurs praktyczny w c. k. Gimnazjum Realnym (IV.) w Krakowie. Uczył języka niemieckiego w klasie Va, w wymiarze 4 godzin tygodniowo[7].

 
Grób Stanisława Mitery na Cmentarzu Podgórskim

18 października 1914 wstąpił do Legionów Polskich[8]. Od połowy stycznia do połowy maja 1915 uczęszczał do Szkoły Podchorążych Legionów Polskich w Marmaros-Sziget i Kamieńsku. 14 maja 1915, po ukończeniu szkoły „ze stopniem dostatecznym”, został mianowany aspirantem oficerskim w randze tytularnego sierżanta z poborami plutonowego[9][10]. Następnie służył w Batalionie Uzupełniającym nr I. W lipcu 1915 przydzielony do sformowanego wówczas 6 pułku piechoty i służył w 3 kompanii I batalionu tej jednostki. Został mianowany chorążym piechoty 9 sierpnia 1915. Był komendantem I plutonu 3. kompanii, a potem komendantem 3. kompanii w macierzystym pułku.

25 października 1915 „szczególnie odznaczył się w czasie akcji pod Kopnem na Wołyniu, gdzie dowodząc plutonem uczestniczył w patrolu mającym wziąć do niewoli żołnierzy rosyjskich. Zginął podczas brawurowo przeprowadzonej akcji”[1][11]. Za tę postawę został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Poległ pod Kostiuchnówką 22 listopada 1915[12][8][13][14][15]. Został pochowany w Wołczecku[12][16][17], a później na Cmentarzu Podgórskim w Krakowie[18]. Był kawalerem[1].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Polak (red.) 1993 ↓, s. 144.
  2. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu 1 sierpnia 1890.
  3. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  4. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
  5. ↑ Wspomnienia starobielskie. W: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2011, s. 28. ISBN 978-83-240-1498-9.
  6. ↑ Stanisław Mitera, Indywidualność twórcza Skargi, Kraków 1913.
  7. ↑ Sprawozdanie 1914 ↓, s. 29.
  8. ↑ a b Ś.p. Stanisław Mitera 1925 ↓, s. 12.
  9. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 270.
  10. ↑ Rozkaz Nr 123. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 4, s. 1, 1915-05-29. Piotrków. 
  11. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 145.
  12. ↑ a b V Lista strat 1916 ↓, s. 14.
  13. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 34, 47.
  14. ↑ Sprawozdanie 1916 ↓, s. tu 17 listopada 1915.
  15. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu 22 października 1915.
  16. ↑ Sprawozdanie 1916 ↓, s. 1.
  17. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 48 foto. grobu.
  18. ↑ Cmentarze Podgórza. [dostęp 2011-01-24].
  19. ↑ Skarbek 1929 ↓, s. 40.
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Mitera&oldid=71880992”