Stanisław Mrozowski
Stanisław Wojciech Mrozowski (ur. 9 lutego 1902 w Warszawie, zm. 21 lutego 1999 w Fort Lauderdale) – polski fizyk.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
fizyk |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Po raz pierwszy zainteresował się nauką już jako nastolatek, kiedy będąc uczniem szkoły średniej założył Polskie Amatorskie Towarzystwo Astronomiczne i wydawał biuletyn „Urania”. W 1920 roku zgłosił się na ochotnika do polskiej armii. Brał udział w obronie Warszawy i walkach o Grodno. Został odznaczony Krzyżem Walecznych.
W 1925 uzyskał tytuł magistra na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie rozpoczął badania z dziedziny spektroskopii. W 1929 uzyskał doktorat z fizyki, a następnie do 1933 jako stypendysta Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego odbył staże w Berlinie, Budapeszcie, Zagrzebiu i Kopenhadze[1], a następnie pracował w Zakładzie Fizyki Teoretycznej UW[2].
Był asystentem profesora Czesława Białobrzeskiego w pracowni przy ulicy Oczki 3. W roku 1936 przedstawił koncepcję badań eksperymentalnych nadsubtelnych struktur atomowych wykorzystujących rodzaj filtra Zeemana obecnie znany jako filtr Mrozowskiego[3]. Praca ta zwróciła na niego uwagę międzynarodowej społeczności fizyków. Został zaproszony na pierwszy międzynarodowy kongres fotoluminescencji, który odbył się w Warszawie w 1936 roku. Od 1937 był adiunktem w Zakładzie Fizyki Teoretycznej UW[2]. Do drugiej wojny światowej należał do najczęściej publikujących i cytowanych fizyków polskich[4].
W 1939 Mrozowski wyjechał do kampusu Uniwersytetu Berkeley w Kalifornii, aby spędzić rok z Ernestem Orlando Lawrence'em. Tam zastała go wojna. Po zakończeniu pobytu w Berkeley dołączył do Roberta Sandersona Mullikena na Uniwersytecie w Chicago, gdzie został zatrudniony jako profesor w George Willians College[2].
W 1944 korporacja Great Lakes Carbon Corp zwróciła się z prośbą o zorganizowanie i prowadzenie zespołu badawczego fizyki w dziale R&D. To stanowisko, które piastował przez cztery lata, oznaczało dla niego początek kariery naukowej w fizyce węgla.
W 1949 roku przyjął profesurę na Uniwersytecie w Buffalo, gdzie organizował studia doktoranckie i grupy badawcze. Został dyrektorem Laboratorium Badań Węgla. Laboratorium stało się światowym centrum fizyki węgla. W 1962 założył międzynarodowe czasopismo „Carbon”, które redagował przez 20 lat. Mrozowski utrzymywał liczne kontakty międzynarodowe. Działał w Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku oraz w Polskim Instytucie Naukowym w Ameryce (PIASA).
W 1972 po przejściu na emeryturę z Buffalo przeniósł się do Ball State University w Muncie, gdzie zatrudniony był w niepełnym wymiarze godzin nauczania i badań aż do lat dziewięćdziesiątych.
Brał udział w pracach nad projektem Manhattan.
29 czerwca 1990 Uniwersytet Mikołaja Kopernika przyznał mu tytuł doktora honoris causa[5].
W 1993 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Czy wiesz kto to jest?, praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938, tom I, s. 509
- ↑ a b c Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 27. docplayer.pl. [dostęp 2016-09-18].
- ↑ Peter Pringsheim: Fluorescence and Phosphorescence. Chicago, Illinois: Argonne National Laboratory, 1949. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
- ↑ Włodarczyk, Jarosław (2014). "Pierwsza Urania". Urania. 5: 8–10. https://www.researchgate.net/publication/332934813_Pierwsza_Urania
- ↑ Doktorzy honoris causa UMK. umk.pl. [dostęp 2011-02-25].
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 11, poz. 73
Bibliografia edytuj
- Lucjan Krause. Stanisław Wojciech Mrozowski. „Physics Today”, s. 79-80, June 1999. New York: American Institute of Physics. ISSN 0031-9228. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).