Stanisław Rzewuski (historyk filozofii)
Stanisław Rzewuski herbu Krzywda, pseud.: Stanisławski Stanisław, (ur. 24 czerwca 1806 w Wiedniu, zm. 2 lipca 1831 w Krakowie) – badacz literatury i filolog, historyk filozofii i filozof, historyk i wojskowy.
 Krzywda | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Józefa Walicka |
Życiorys edytuj
Syn Wacława Seweryna – Emira, podróżnika i orientalisty i Aleksandry Franciszki z Lubomirskich, artystki i pisarki. Był starszym bratem Leonsa (Leona). Dzieciństwo spędził w Wiedniu i Opolu Lubelskim. Pierwsze nauki pobierał w Wiedniu, a następnie z bratem Leonem studiował (1822/1823-1823/1824) na uniwersytecie w Paryżu, gdzie w roku 1824 uzyskał doktorat filozofii. Do kraju powracał przez Niemcy, Austrię i Czechy. W Warszawie uczęszczał (1824/1825-1825/1826) do tamtejszej Szkoły Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierii. W roku 1827 otrzymał stopień podporucznika w stacjonującej w Grójcu 1. lekkiej kompanii artylerii pieszej Królestwa Polskiego. Z powodu przebytego wcześniej zapalenia płuc, był wielokrotnie urlopowany i wyjeżdżał na leczenie do wód.
W roku 1828 (nie w 1831 jak podaje pamiętnik jego matki) poślubił Józefę Walicką (secundo voto Zdzisławową Zamoyską).
W roku 1829 otrzymał przydział do służby w Arsenale i zamieszkał w Warszawie. Zmarł w wieku zaledwie 25 lat, w Krakowie 2 lipca 1831.
Twórczość edytuj
Napisał m.in.: utwór De la poésie lyrique et en particulier de Jean Kochanowski, lyrique polonais. (ThsLe pour le doctorat Ls lettres) (Paryż, 1824) i ważną rozprawę: Myśli o zastosowaniu fizjologii do historii, mianowicie polskiej (1830).
Ważniejsze utwory edytuj
- De ionica philosophia commentatio, Paryż 1824 "Academia Parisiensis, Facultas Litterarum"
- De la poésie lyrique et en particulier de Jean Kochanowski, lyrique polonais..., Paryż 1824 "Académie de Paris. Faculté des Lettres"; przekł. polski: Rys rozprawy o poezji lirycznej... z uwagami Tytusa P. (Potockiego), "Dziennik Warszawski" t. 3 (1826)
- Wiadomość o fabryce prochu w Nissie, Warszawa 1829[1]
- Myśli o zastosowaniu fizjologii do historii, mianowicie polskiej, "Pamiętnik Fizyki, Matematyki i Statystycznych Umiejętności" 1830 i odb.[2]
Listy i materiały edytuj
- Do J. Buczyńskiego 19 listów z lat 1826-1828, rękopis: Ossolineum, sygn. 5738/I
- Zapiski i wspomnienia z podróży przez Niemcy, Austrię i Czechy w 1824, omówił i fragmenty ogł. P. P. (Popiel), "Przegląd Powszechny" t. 22, zeszyt 1 (1889)
- Projekt zarządu m. Warszawy przez gubernatora wojennego, 1831; ogł. S. Barzykowski w: Historia powstania listopadowego, Poznań 1884.
Przypisy edytuj
- ↑ Stanisław Rzewuski, Wiadomość o fabryce prochu w Nissie, Warszawa 1829.
- ↑ Stanisław Rzewuski, Myśli o zastosowaniu fizyologii do historyi mianowicie polskiéj, Warszawa 1830.
Bibliografia edytuj
- Biografia w Internetowym PSB
- T. 6, cz. 1: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 137.