Stanisław Szozda
Stanisław Szozda (ur. 25 września 1950 w Dobromierzu, zm. 23 września 2013 we Wrocławiu[1]) – polski kolarz szosowy, dwukrotny wicemistrz olimpijski, pięciokrotny medalista mistrzostw świata oraz zwycięzca Wyścigu Pokoju i Tour de Pologne, trener.
Pomnik Stanisława Szozdy w Prudniku | |||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
25 września 1950 | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 września 2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Obywatelstwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
Trener |
Franciszek Surmiński, | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera seniorska | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||||||||
Życiorys
edytujWczesne życie
edytujUrodził się 25 września 1950 w Dobromierzu na Dolnym Śląsku jako syn Dominika i Elżbiety[2]. Miał starszego brata Jana[3]. Jego przodkowie pochodzili ze Lwowa[4]. Rodzina mieszkała w Dobromierzu przy ul. Kościuszki 10. Po kilku latach przeniosła się do Rozkochowa, otrzymując lokal na pierwszym piętrze północno-wschodniego skrzydła pałacu wchodzącego w skład miejscowego państwowego gospodarstwa rolnego (ojciec Stanisława był magazynierem)[5]. Uczęszczał do klas I–III Szkoły Podstawowej w Rozkochowie[6]. W wieku dziewięciu lat wraz z rodzicami przeprowadził się do Prudnika[7], gdzie zamieszkali przy ul. Poniatowskiego 3A, w dawnym pałacu Fipperów na Lipach należącym do Stadniny Koni Prudnik, w której pracowali jego rodzice[8]. Po latach, mimo złej sytuacji finansowej, wybudowali własny dom w Prudniku[3]. W latach 1964–1969 uczęszczał do Zespołu Szkół Rolniczych w Prudniku[9]. Rozpoczął pracę fizyczną na budowie[4].
Kariera sportowa
edytujSzozda początkowo próbował swoich sił w hokeju na lodzie. Wraz z bratem zapisał się do hokejowej sekcji Pogoni Prudnik, grającej wówczas w III lidze[3][10]. W meczu z Odrą Opole został mu wybity dysk kręgosłupa[11]. Otrzymał uszkodzony (przejechany przez traktor) rower Favorit od znajomego, który wcześniej zgubił pożyczone mu przez Szozdę narty[4]. Szozda naprawił rower i w lutym 1967 zaczął na nim jeździć po okolicach Prudnika w celu rzucenia palenia[10]. Po trzech miesiącach zdecydował się wziąć udział w lokalnym wyścigu amatorów na 18 km[12]. Jego wygrana w tym wyścigu przyciągnęła uwagę Franciszka Surmińskiego, który, jak wspominał po latach[13]:
Startowałem gdzieś za granicą, w tym czasie w Prudniku odbywał się wyścig dla niezrzeszonych. Po powrocie dowiedziałem się, że wygrał 16-letni Szozda, uczeń technikum rolniczego. Mówią mi, że miał 5 minut przewagi i że musiał się za motorem ciągnąć. Ja, stary lis, myślę: taki gówniarz i on się potrafi za motorem ciągnąć?! Niemożliwe. Chcę go widzieć! – powiedziałem. Za jakąś godzinę Szozda przyleciał zdyszany. Patrzył we mnie jak sroka w kość. Aż gębę rozwalił. To był wielki talent.
Surmiński zaczął trenować młodego Szozdę. Ojciec zaciągnął kredyt i kupił mu lepszy rower. Jego pierwszym klubem kolarskim był LKS Zarzewie Prudnik (1967–1970). W latach 1971–1972 podczas odbywania służby wojskowej był zawodnikiem Legii Warszawa, w latach 1973–1979 LZS Zieloni Opole i LKS Ziemia Opolska-Prudnik. Został powołany do kadry narodowej, gdzie jego trenerami byli Henryk Łasak i Andrzej Trochanowski. W peletonie znany był ze swojej zuchwałości, zadziorności i nieustępliwości, rywalizując podczas swojej kariery przede wszystkim z wielkim krajowym konkurentem Ryszardem Szurkowskim o miano najlepszego kolarza.
Mistrzostwa świata
edytujPierwszy sukces międzynarodowy Stanisław Szozda osiągnął w 1971, kiedy wspólnie z Edwardem Barcikiem, Janem Smyrakiem i Lucjanem Lisem zdobył brązowy medal w drużynowej jeździe na czas na mistrzostwach świata w Mendrisio. W tej samej konkurencji reprezentacja Polski w składzie: Tadeusz Mytnik, Lucjan Lis, Stanisław Szozda i Ryszard Szurkowski zwyciężyła na mistrzostwach świata w Barcelonie w 1973, a w składzie Tadeusz Mytnik, Ryszard Szurkowski, Stanisław Szozda i Mieczysław Nowicki także na mistrzostwach świata w Yvoir w 1975. Polacy z Szozdą zdobyli także brąz na mistrzostwach świata w San Cristóbal w 1977, a na MŚ w 1974 zajęli siódme miejsce.
Na MŚ w 1973 zdobył także medal srebrny, zajmując drugie miejsce w wyścigu ze startu wspólnego amatorów. W zawodach tych wyprzedził go tylko Ryszard Szurkowski, a trzecie miejsce zajął Francuz Bernard Bourreau. Ponadto Szozda zajął w tej konkurencji czwarte miejsce na mistrzostwach w Montrealu w 1974 (zwyciężył Janusz Kowalski), w 1975 wycofał się z wyścigu, a w 1977 zajął 51. miejsce.
Igrzyska olimpijskie
edytujW 1972 wystartował na igrzyskach olimpijskich w Monachium, gdzie razem z Ryszardem Szurkowskim, Edwardem Barcikiem i Lucjanem Lisem zdobył srebro w drużynowej jeździe na czas. Wynik ten powtórzył na rozgrywanych cztery lata później igrzyskach w Montrealu (z Ryszardem Szurkowskim, Tadeuszem Mytnikiem i Mieczysławem Nowickim). Na obu tych imprezach startował także w wyścigach ze startu wspólnego, zajmując odpowiednio 76. i 11. miejsce.
Wyścig Pokoju
edytujW Wyścigu Pokoju zwyciężył w 1974, a w latach 1973 i 1976 był drugi w końcowej klasyfikacji. Ponadto w 1975 zajął 21. miejsce, a wyścigu w 1978 nie ukończył, po kraksie na 5 etapie (konsekwencją był koniec jego kariery zawodniczej). 14 razy wygrywał etapy tego wyścigu (1973 – 3, 1974 – 6, 1975 – 1, 1976 – 4, 1978 – 1), przez 5 etapów jechał w koszulce lidera (1974 – 4 etapy, 1976 – 1 etap).
Tour de Pologne
edytujW 1971 był też najlepszy w Tour de Pologne. Wygrał wówczas trzy etapy, a przez sześć ostatnich jechał w koszulce lidera. W 1973 wygrał jeden etap, a w klasyfikacji końcowej zajął 4. miejsce. W 1974 wygrał jeden etap, w 1976 wygrał prolog i pierwszy etap, ale następnie wycofał się ze względów zdrowotnych.
Mistrzostwa Polski
edytujZdobył mistrzostwo Polski w wyścigu indywidualnym na szosie w 1973 oraz wicemistrzostwo w tej konkurencji w 1971 i 1974. Był także mistrzem Polski w wyścigu górskim w 1975 i wicemistrzem w tej konkurencji w 1974, mistrzem Polski w wyścigu parami w 1974 (z Edwardem Barcikiem) i brązowym medalistą w 1975 (także z Edwardem Barcikiem). Dwukrotnie zdobył mistrzostwo Polski w szosowym wyścigu drużynowym: w 1971 i 1972 w barwach Legii Warszawa, a w 1975 brązowy medal w tej konkurencji (z zespołem LKS Ziemia Opolska-Prudnik).
Inne wyścigi
edytujBył zwycięzcą wyścigu o Puchar Dowódcy Marynarki (1972), wyścigu o Puchar Ministra Obrony Narodowej (1972), Małopolskiego Wyścigu Górskiego (1976), wyścigu Szlakiem Grodów Piastowskich (1977), wyścigu dookoła Algierii (1973), Vuelta a Toledo (1973), Settimana Bergamasca (1974).
Kariera trenerska
edytujKarierę kolarską zakończył mając 28 lat, w wyniku kontuzji odniesionej podczas upadku w Wyścigu Pokoju w 1978[14]. Miał kraksę i uderzył kręgosłupem o asfalt. Pękł mu wyrostek poprzeczny w przedostatnim kręgu, przy tym naderwał przyczep mięśnia gruszkowatego. Miał problemy z chodzeniem[15]. Pomimo poważnej kontuzji zamierzał kontynuować karierę kolarską. Działacze jednak stwierdzili, że Szozda stracił motywację do jazdy i oskarżyli go o tchórzostwo i brak ambicji[3]. Z powodu oskarżeń Szozda zraził się do kolarstwa i postanowił zakończyć karierę zawodniczą[15]. Zaczął prowadzić kadrę polskich juniorów. Po odejściu z Polskiego Związku Kolarskiego wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie przez dwa lata pracował w amerykańskiej grupie Edwarda Borysewicza[10]. W pierwszym roku jego podopieczni zdobyli 12 medali mistrzostw USA, a w drugim 9[4]. Nie przystał na propozycję osiedlenia się na stałe w Ameryce i wrócił do Prudnika[10].
Działalność pozasportowa
edytujSzozda chętnie angażował się w akcje charytatywne. Przekazał pomoc finansową szpitalowi w Białej[16]. Pomagał znajomemu księdzu z Kotliny Kłodzkiej organizować festyny i zbiórkę pieniędzy na remont miejscowego zabytkowego kościoła. Uczestniczył w lokalnych wydarzeniach sportowych i kulturalnych. Czytał bajki dzieciom w szkole w Prudniku[3].
Śmierć
edytujZmarł 23 września 2013 we wrocławskim szpitalu przy ul. Grabiszyńskiej[1] na raka żołądka, na którego chorował kilka lat[17]. 27 września w kościele św. Michała Archanioła w Prudniku została odprawiona pożegnalna msza, po czym w asyście honorowej urna z jego prochami została przewieziona z Prudnika do Wrocławia. Następnego dnia w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu odbyła się msza pogrzebowa[10], po której został pochowany na Cmentarzu Osobowickim, w Alei Zasłużonych[14]. W 2014 r. pojemnik z jego prochami umieszczono wewnątrz pomnika przed Cmentarzem Komunalnym w Prudniku[18].
Najważniejsze osiągnięcia
edytujMiejsca na IO i MŚ oraz medale MP | ||||||||||||||
Konkurencja | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | |||||||
Igrzyska olimpijskie | ||||||||||||||
Start wspólny | – | 76.[a] | – | – | – | 11. | – | |||||||
Drużynowo na czas | – | – | – | – | – | |||||||||
Mistrzostwa świata | ||||||||||||||
Start wspólny | – | – | 4. | wycofał się | – | 51. | ||||||||
Drużynowo na czas | – | 7. | – | |||||||||||
Mistrzostwa Polski | ||||||||||||||
Start wspólny | – | – | – | – | ||||||||||
Wyścig górski | – | – | – | – | – | |||||||||
Parami | – | – | – | – | – | |||||||||
Drużynowo na czas | – | – | – | – |
Życie prywatne
edytujMiał żonę Grażynę i dwoje dzieci, syna Radosława i córkę Natalię[19][20]. Prowadził sklep z odzieżą na prudnickim Rynku, a następnie zajmował się rynkiem kapitałowo-walutowym[10].
Upamiętnienie
edytujW Nałęczowie znajduje się pomnik z brązu, w postaci starodawnego roweru. Po obu jego stronach na chodniku widnieją płytki pamiątkowe z podpisami najwybitniejszych polskich gwiazd kolarstwa, w tym m.in. Stanisława Szozdy[21]. W Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie w 2010, osobiście odsłonił tablicę z repliką swojego medalu olimpijskiego[22].
21 września 2014 burmistrz Prudnika Franciszek Fejdych dokonał przy ul. Kościuszki, na skwerze pod głównym wejściem na Cmentarz Komunalny, odsłonięcia pomnika Stanisława Szozdy. W uroczystości uczestniczyli m.in. Franciszek Surmiński, Ryszard Szurkowski, Tadeusz Mytnik, Mieczysław Nowicki, Wacław Skarul, Jan Brzeźny, Benedykt Kocot i Edward Barcik[23][24]. W środku monumentu umieszczona została urna z prochami Szozdy[18]. Projekt pomnika przygotowała Agnieszka Świerzowicz-Maślaniec, na obeliksie umieszczona została tablica z rysunkiem kolarza i z napisem „Tutaj rozpoczął swą podróż, pozostawił trwały ślad w historii kolarstwa, Stanisław Szozda” z wypisanymi datami jego sukcesów sportowych. Przygotowanie pomnika sfinansowali bliscy Szozdy[25]. 19 września 2021 przed halą sportową I Liceum Ogólnokształcącego w Prudniku została odsłonięta rzeźba naturalnej wielkości przedstawiająca Stanisława Szozdę, wykonana z brązu przez Przemysława Wolnego[26].
Od 2014, co roku we wrześniu, na ulicach Prudnika dla uczczenia pamięci Stanisława Szozdy odbywa się jednodniowy wyścig Memoriał Stanisława Szozdy[27]. Ponadto w Prudniku corocznie organizowana jest impreza popularyzująca turystykę rowerową pod nazwą Turystyczny Rajd Rowerowy „Śladami Franciszka Surmińskiego i Stanisława Szozdy – Legend Polskiego Kolarstwa”, której trasa wiedzie przez Góry Opawskie[28].
20 września 2014 w Muzeum Ziemi Prudnickiej otwarto wystawę stałą „Stanisław Szozda – krótka historia wielkiego sukcesu”. Prezentowane na niej są m.in. medale zdobyte przez Szozdę na Igrzyskach Olimpijskich i Mistrzostwach Świata, a także puchary, pamiątki, koszulki i rowery, na których jeździł. Wystawa powstała ze zbiorów użyczonych muzeum przez rodzinę Szozdy, a także Franciszka Surmińskiego i Marcina Karpałę[19].
Uchwałą Nr XXVII/221/2013 Rady Gminy Lubrza z dnia 30 października 2013 imię Stanisława Szozdy otrzymało rondo na obwodnicy Prudnika, na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 414 z drogami krajowymi nr 40 i nr 41, w obrębie sołectwa Lubrza[29][30]. Imię Stanisława Szozdy nadano również rondu w ciągu ulicy Energetycznej w Piasecznie, zgodnie z Uchwałą nr 1483/XLIX/2018 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 4 lipca 2018[31].
9 września 2023 imię Stanisława Szozdy otrzymało Publiczne Przedszkole nr 4 w Prudniku[32].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2013, pośmiertnie[33][34]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (1972)[35]
- Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu”
- Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe – kilkukrotnie we wszystkich klasach
- II miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca roku (1973)
- X miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca roku (1976)
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Miasta i Gminy Prudnik”[36]
Filmografia
edytujFilmy | ||||
Rok | Tytuł | Reżyser | ||
2009 | Niedokończona historia[37] | Artur Szulc | ||
2013 | Nie zmarnowałem życia – Stanisław Szozda[38] |
Uwagi
edytuj- ↑ Stanisław Szozda zajął w tym wyścigu ostatnie miejsce, ponieważ na ostatnim okrążeniu trasy szosowego wyścigu indywidualnego na IO w Monachium 7 września 1972 zerwał mu się łańcuch roweru i nim otrzymał pomoc techniczną z neutralnego wozu technicznego, upłynęło kilka minut. Pomimo tego dojechał do mety. (→ Praca zbiorowa: Igrzyska Olimpijskie. Monachium 1972, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1973, s. 156).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wojciech Koerber: Stanisław Szozda nie żyje. Zmarł wielki kolarz. gazetawroclawska.pl, 2013-09-23. [dostęp 2013-09-27]. (pol.).
- ↑ Historia Kolarstwa Stanisław Szozda, Aktualności rowerowe [online], www.erowery.pl [dostęp 2018-11-06] (pol.).
- ↑ a b c d e Krzysztof Strauchmann , Takich kolarzy mieliśmy mało [online], Nasza Historia, 4 października 2013 [dostęp 2023-02-13] (pol.).
- ↑ a b c d Tomasz Kalemba , Nie żyje Stanisław Szozda, „wiem, że nie spieprzyłem swojego życia” [online], Onet Sport, 23 września 2013 [dostęp 2022-10-12] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń, Kartoffelfest w Pałacu Rozkochów! [online], Teraz Prudnik!, 7 października 2021 [dostęp 2023-05-25] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , Nieznany epizod z życia Stanisława Szozdy [online], Teraz Prudnik!, 15 września 2023 [dostęp 2023-09-20] (pol.).
- ↑ Dobromierz gościł utalentowanych kolarzy [online], swidnica24.pl, 23 maja 2022 [dostęp 2022-10-12] (pol.).
- ↑ Prudnik pożegnał Stanisława Szozdę, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 40 (1188), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2 października 2013, s. 2, ISSN 1231-904X .
- ↑ Marcin Żukowski , IX Memoriał im. Stanisława Szozdy – kryterium uliczne Prudnik 2022. Na starcie około 300 zawodników z całej Polski [online], Prudnik Nasze Miasto, 18 września 2022 [dostęp 2022-10-12] (pol.).
- ↑ a b c d e f Damian Wicher , Nie żyje Stanisław Szozda, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 39 (1187), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 25 września 2013, s. 44, ISSN 1231-904X .
- ↑ Kociński i in. 2022 ↓, s. 27.
- ↑ Mirosław Maciorowski , Stanisław Szozda [online], wyborcza.pl, 28 października 2013 [dostęp 2022-10-12] .
- ↑ Damian Wicher , Praca sprawiała mu ogromną przyjemność [online], Teraz Prudnik!, 3 października 2021 [dostęp 2022-10-12] (pol.).
- ↑ a b Koerber W., 2013: Ostatni medal Szozdy. Polska Gazeta Wrocławska, Sport, strona VI.
- ↑ a b Krzysztof Centner , Ostatni finisz Stanisława Szozdy, „Nowiny Nyskie”, Danuta Wąsowicz-Hołota – redaktor naczelny, 40, Nysa: Nyskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 7 października 2013, s. 38 .
- ↑ Kazimierz Kasicz , Dary dla bialskiego szpitala, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 2 (157), Biała: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji, marzec 2007, s. 1, ISSN 1232-7352 .
- ↑ Stanisław Szozda walczył do ostatniej chwili [online], sport.se.pl, 25 września 2013 [dostęp 2020-03-07] .
- ↑ a b Jarosław Szóstka , Odsłonięto pomnik poświęcony Stanisławowi Szoździe, „Prudnik24”, 40, 30 września 2014, s. 15 .
- ↑ a b Stanisław Szozda – krótka historia wielkiego sukcesu – Muzeum Ziemi Prudnickiej [online], muzeumprudnik.pl, 1 marca 2016 [dostęp 2018-11-06] (pol.).
- ↑ Stanisław Szozda przyjechał na metę swojego życia, „dziennikpolski24.pl”, 24 września 2013 [dostęp 2018-11-06] (pol.).
- ↑ Aleja Gwiazd Kolarstwa w Nałęczowie. polskieszlaki.pl. [dostęp 2022-10-27].
- ↑ Mariusz Rabenda , Czy polska piłka kiedyś się podniesie? [online], szczecin.wyborcza.pl, 15 sierpnia 2010 [dostęp 2022-10-27] .
- ↑ Krzysztof Strauchmann , Stanisław Szozda ma w Prudniku swój pomnik [online], Nowa Trybuna Opolska, 20 września 2014 [dostęp 2020-02-23] (pol.).
- ↑ Memoriał im. Stanisława Szozdy 2014 – Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 2020-02-23] .
- ↑ Krzysztof Strauchmann , Skromny pomnik dla Stanisława Szozdy, „Tygodnik Kędzierzyn-Koźle/Prudnik/Głubczyce”, Magdalena Żołądź – redaktor prowadzący, 26 (272), bezpłatny dodatek do „Nowej Trybuny Opolskiej”, Opole: Pro Media, 27 czerwca 2014, s. 1, OCLC 833857597 .
- ↑ Maciej Dobrzański , Pomnik Mistrza odsłonięty! [online], Prudnik24, 19 września 2021 [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Memoriał im.Stanisława Szozdy dla Radosza i Brzeźnej – archiwum.pzkol.pl [online], www.archiwum.pzkol.pl [dostęp 2020-02-23] .
- ↑ Cittaslow – Turystyczny Rajd Rowerowy w Prudniku [online], cittaslowpolska.pl [dostęp 2021-05-12] .
- ↑ Radio Opole , Rondo Stanisława Szozdy mamy w Lubrzy [online], Rondo Stanisława Szozdy mamy w Lubrzy, 12 listopada 2013 [dostęp 2020-03-17] (pol.).
- ↑ Elżbieta Szwadowska , Uchwała Nr XXVII/221/2013 Rady Gminy Lubrza z dnia 30 października 2013 r. w sprawie nadania nazwy "Rondo Stanisława Szozdy" [online], bip.lubrza.opole.pl [dostęp 2022-10-27] .
- ↑ Uchwała nr 1483/XLIX/2018 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie nadania nazwy RONDO STANISŁAWA SZOZDY rondu w ciągu ulicy Energetycznej w Piasecznie – Metryka – Baza aktów prawnych – INFOR.pl – portal księgowych [online], www.infor.pl [dostęp 2020-03-17] (ang.).
- ↑ Grzegorz Weigt , Przedszkole imienia Stanisława Szozdy [online], Teraz Prudnik!, 11 września 2023 [dostęp 2023-09-11] (pol.).
- ↑ M.P. z 2014 r. poz. 349.
- ↑ Prezydent odznaczył pośmiertnie Stanisława Szozdę. prezydent.pl, 2013-09-28. [dostęp 2013-09-28].
- ↑ Odznaczenia dla olimpijczyków. „Nowiny”. Nr 264, s. 2, 23 września 1972.
- ↑ Zmarł Stanisław Szozda – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl [dostęp 2018-06-30] (pol.).
- ↑ Niedokończona historia w bazie Filmweb
- ↑ Nie zmarnowałem życia – Stanisław Szozda [online], www.teleman.pl [dostęp 2020-03-07] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Bogdan Tuszyński, Złota księga kolarstwa polskiego, wyd. Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1995
- Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński, Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924-2010, wyd. Fundacja Dobrej Książki
- Bogdan Tuszyński, 70 lat Tour de Pologne 1928-1998, Warszawa 1999
- Andrzej Fąfara , Żywot kolarza zuchwałego [online], rp.pl, 24 września 2013 [dostęp 2013-09-26] (pol.).
- Bogdan Kociński, Janusz Stefanko, Jan Siekaniec, Radosław Roszkowski: Śladami Mistrzów Pogranicza. Prudnik: Starostwo Powiatowe, 2022. ISBN 978-83-962065-0-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Polski Komitet Olimpijski: Stanisław Szozda – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).
- Profil na cyclingarchives.com. Cycling Archives.com. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
- Stanisław Szozda Biography and Olympic Results [online], Sports-Reference.com [dostęp 2011-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-06] (ang.).