Stanisław Wrona-Merski

Stanisław Wrona, ps. „Merski”[1] (ur. 2 lutego 1893 w Żółkiewce, zm. 5 marca 1963 w Warszawie) – działacz niepodległościowy i ludowy, publicysta, lekarz, poseł na Sejm I i II kadencji w II RP, po II wojnie światowej poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy.

Stanisław Wrona-Merski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1893
Żółkiewka

Data i miejsce śmierci

5 marca 1963
Warszawa

Prezes Stronnictwa Chłopskiego
Okres

od 10 stycznia 1930
do 15 marca 1931

Przynależność polityczna

Stronnictwo Chłopskie

Poprzednik

Jan Dąbski

Prezes Stronnictwa Ludowego
Okres

od 15 marca 1931
do 1934

Przynależność polityczna

Stronnictwo Ludowe

Następca

Jan Woźnicki

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Życiorys

edytuj

Urodził się 2 lutego 1893 w Żółkiewce, w ówczesnym powiecie krasnostawskim guberni lubelskiej, w rodzinie Jana i Zofii z Menckich[2][1].

Podczas I wojny światowej działał w Legionach Polskich oraz w Polskiej Organizacji Wojskowej. Studiował na Wydziałach Lekarskich Uniwersytetów Jagiellońskiego i Warszawskiego, uzyskując tytuł doktora wszechnauk lekarskich.

Od 1916 do 1926 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”. Z jego listy sprawował w latach 1922–1927 mandat posła na Sejm I kadencji. W 1926 poparł przewrót majowy. W latach 1926–1931 był członkiem Stronnictwa Chłopskiego (od 1930 do 1931 prezesem Centralnego Komitetu Wykonawczego). Od 1928 do 1930 posłował na Sejm II kadencji. 6 września 1930 został członkiem Państwowej Komisji Wyborczej z ramienia Stronnictwa Chłopskiego przed wyborami parlamentarnymi w 1930[3][4]. W 1930 był więziony. Po zjednoczeniu ruchu ludowego od 1931 do 1934 należał do Stronnictwa Ludowego, w którym pełnił funkcję prezesa Naczelnego Komitetu Wykonawczego. W 1934 współtworzył pismo frakcyjne „Polska Ludowa”. We wrześniu tego samego roku został usunięty ze Stronnictwa Ludowego za działalność rozłamową (tzw. „problem dra Wrony”). W 1935 był założycielem i prezesem reaktywowanego Stronnictwa Chłopskiego, z którego również został wkrótce wykluczony[5], po czym wycofał się z życia politycznego. 17 marca 1938 został odznaczony Krzyżem Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[6][1][7].

W okresie II wojny światowej więziony był w obozach koncentracyjnych w Auschwitz-Birkenau i na Majdanku.

Po wojnie powrócił do polityki w barwach lubelskiego Stronnictwa Ludowego, od 1946 do 1948 zasiadał w jego Radzie Naczelnej. W latach 1945–1947 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, a następnie do 1948 na Sejm Ustawodawczy. Od 1960 należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].
  2. Łoza 1938 ↓, s. 821.
  3. M.P. z 1930 r. nr 207, poz. 292.
  4. Skład państw. komisji wyborczej. „Przyjaciel Ludu”. Nr 38, s. 1, 1930. 
  5. Tadeusz Rek, Ruch ludowy w Polsce. Tom III: Okres niepodległości pod rządami sanacji (1926–1939), Warszawa 1947, s. 100–105.
  6. M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72.
  7. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].

Bibliografia

edytuj