Stanisława Wysocka

Stanisława Wysocka
Data i miejsce urodzenia	7 maja 1877 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1941 ; Warszawa
Zawód	aktorka, reżyser teatralny, dyrektor teatrów
Współmałżonek	Kazimierz Wysocki, Grzegorz Stanisławski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisława Wysocka z Dzięgielewskich, secundo voto Stanisławska (ur. 7 maja 1877 w Warszawie, zm. 17 stycznia 1941 tamże) – polska aktorka, reżyser teatralny, dyrektor teatrów.

Życiorys

W 1893 ukończyła prawdopodobnie państwowe gimnazjum rosyjskie w Warszawie. Następnie uczyła się pod kierunkiem Józefa Kotarbińskiego i Wincentego Rapackiego w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Karierę zaczynała w teatrach objazdowych. Początkowo występowała pod pseudonimem Wilska. Nazwisko Wysocka przyjęła po mężu Kazimierzu, aktorze, którego poślubiła w 1896. W latach 1901–1911 była aktorką Teatru Miejskiego w Krakowie. W latach 1913–1914 grała w Teatrze Polskim w Warszawie. I wojnę światową spędziła w Kijowie, prowadząc eksperymentalny Teatr Studya^[1]. Założony na wzór słynnego Studio MChT Konstantina Stanisławskiego i oparty na praktyce teatralnej jego wielkiego ucznia, Wsiewołoda Meyerholda^[2]. Po wojnie wróciła do Polski i do 1922 grała w Teatrze Rozmaitości w Warszawie. W latach 1923–1925 grała i reżyserowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. W sezonie 1926/27 kierowała Teatrem Miejskim w Lublinie. W latach 1927–1930 grała i pracowała i jako główny reżyser w Teatrze Polskim w Poznaniu. Sezon 1931/32 spędziła w Teatrze Miejskim w Wilnie. Sezon 1932/33 to praca w Teatrze Miejskim i Teatrze Kameralnym w Łodzi. Potem wróciła do Warszawy, gdzie grała do wybuchu II wojny światowej (ostatni raz wystąpiła na scenie 5 września 1939). Nazywano ją „nową Modrzejewską”.

W latach 1921–1923 kierowała Państwową Szkołą Dramatyczną przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Od 1934 była wykładowcą PIST-u. W czasie II wojny światowej współpracowała z konspiracyjnym PIST-em i do końca życia udzielała lekcji.

Matka pianistki Janiny Wysockiej-Ochlewskiej. Została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS 57-wsch-po prawej Strycharskich)^[3]^[4].

Grób Stanisławy Wysockiej na cmentarzu Rakowickim

Filmografia

1929: Mocny człowiek (babka Bieleckiego)
1929: Ponad śnieg (Rudomska)
1935: Jaśnie pan szofer (ciotka Boratyńskiego)
1936: Trędowata (księżna Podhorecka)
1937: Dziewczęta z Nowolipek (Mossakowska)
1938: Druga młodość (babka Jerzego)
1938: Dziewczyna szuka miłości (matka Jerzego)
1938: Gehenna (stara niania Ksenobia)
1938: Granica (ciotka Elżbiety)
1938: Kobiety nad przepaścią (Kwaśniewska, matka Poli)
1938: Ludzie Wisły (Matyjaska)
1938: Wrzos (babka)
1939: O czym się nie mówi... (Romanowa)
1939: Włóczęgi (babcia, baronowa von Dorn)
1939: Nad Niemnem (Marta Korczyńska)^[5]
1939/1946: Czarne diamenty (matka Nawrata)

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1935)^[6]
Złoty Krzyż Zasługi (23 czerwca 1927)^[7]
Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)^[8]

Zobacz też

Wykaz literatury uzupełniającej: Stanisława Wysocka.

Przypisy

↑ Jacek Szczerba. Być jak Nowa Modrzejewska. „Wyborcza Telewizyjna - dodatek do Gazety Wyboczej”, s. 6–7, 6–12 maja 2022. Agora SA. ISSN 1232-1702.
↑ JanJ. Kłossowicz JanJ., Słownik teatru polskiego: artyści i ich dzieła, teatry, historia, główne zjawiska, terminy teatralne, Wyd. 1, Warszawa: Muza SA, 2002, ISBN 978-83-7319-220-1 [dostęp 2024-04-13] .
↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 s.140
↑ Barbara Mruklik. Wierność sobieakademiapolskiegofilmu.pl
↑ M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
↑ M.P. z 1927 r. nr 143, poz. 369 „za propagandę w dziedzinie sztuki”.
↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej”.

Linki zewnętrzne

Stanisława Wysocka w bazie Filmweb
Stanisława Wysocka w bazie filmpolski.pl
Stanisława Wysocka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Stanisława Wysocka - Byla-pierwszym-Hamletem
Stanisława Wysocka na Culture.pl
Stanisława Wysocka na zdjęciach w bibliotece Polona

[1] Jacek Szczerba. Być jak Nowa Modrzejewska. „Wyborcza Telewizyjna - dodatek do Gazety Wyboczej”, s. 6–7, 6–12 maja 2022. Agora SA. ISSN 1232-1702.

[2] JanJ. Kłossowicz JanJ., Słownik teatru polskiego: artyści i ich dzieła, teatry, historia, główne zjawiska, terminy teatralne, Wyd. 1, Warszawa: Muza SA, 2002, ISBN 978-83-7319-220-1 [dostęp 2024-04-13] .

[3] Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-05-20] .

[4] Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 s.140

[5] Barbara Mruklik. Wierność sobieakademiapolskiegofilmu.pl

[6] M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.

[7] M.P. z 1927 r. nr 143, poz. 369 „za propagandę w dziedzinie sztuki”.

[8] M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]