Wikipedia

Stargard Gubiński

wieś w województwie lubuskim

Stargard Gubiński (niem. Stargardt[4], łuż. Stary Grod)[5][6] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin. Położona nad rzeką Lubsza przy drodze nr 287 i nieczynnej linii kolejowej Gubin – Lubsko.

Stargard Gubiński
wieś
Ilustracja
Ośrodek zdrowia w Stargardzie Gubińskim
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

krośnieński

Gmina

Gubin

Liczba ludności (2013)

208[2]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-633[3]

Tablice rejestracyjne

FKR

SIMC

0909549

Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin
Mapa konturowa gminy wiejskiej Gubin, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stargard Gubiński”
Ziemia51°52′57″N 14°47′08″E/51,882500 14,785556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Stargard Gubiński[7][8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia edytuj

Niewiele się zmieniała przez wieki nazwa wsi. W 1357 roku była znana jako Stargrad, w 1393 zmieniła się na Stargard, w 1452 jako Stargrade, aby od 1527 powrócić do nazwy Stargard („Stary Gród”)[9]. Pierwszym właścicielem wioski był mieszkaniec Gubina Zache, a później do 1848 roku należała do majątku w Grabicach[9]. W 1485 roku powstał we wsi pierwszy kościół[9]. Obecną budowlę wzniesiono z kamieni[10] w pierwszej połowie XVIII wieku, stawiając przy niej drewnianą dzwonnicę[9]. Nieremontowany kościół zaczął niszczeć, a nawet wydano ekspertyzę o jego rozbiórce. Burza i silny wiatr, który przeszedł 13 lutego 1997 roku nad wsią dopełnił zniszczenia[9]. W 2001 roku ówczesny proboszcz i mieszkańcy odrestaurowali[11] świątynię, upamiętniając to wydarzenie tablicą w dwóch językach[9]. Do wsi należał w XIX wieku folwark oraz młyn wodny przy Lubszy[9][10].

W 1945 roku wieś zasiedlili repatrianci z Bukowiny (dzisiejszej Rumunii)[12]

Od 1954 roku mieściła się we wsi Gromadzka Rada Narodowa, a następnie po zniesieniu powiatu gubińskiego weszła w skład powiatu lubskiego[8]. Istniało tu do 1956 roku Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze im. Karola Świerczewskiego, a w 1969 roku było kółko rolnicze[8]. Utworzono we wsi w 1999 roku SPZOZ z filiami w Chlebowie, Grabicach, Polu i Strzegowie[13].

Wieś w 1988 roku zamieszkiwało 217 osób, w 1993 roku 181, a w 2000 199 osób. Od 2004 roku wieś posiada sieć wodną[13].

  •  
    Zabudowania wsi
  •  
    Zabudowania wsi

Zabytki edytuj

 
Kościół pw. św. Józefa

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[14]:

  • kościół pod wezwaniem świętego Józefa, gotycki z XIV wieku[4]. Powiększony w XVIII stuleciu o ceglane przybudówki oraz drewnianą wieżę. Jest to salowa świątynia założona na placu zbliżonym do prostokąta. Posiada wieżę wzniesioną na rzucie kwadratu. Korpus kościoła pokryty jest dachem trójspadowym, a wieża brogowym. Posiada wysokie okna, które w większości są zamknięte łukowato[4]. W przyziemiu wieży znajduje się wejście główne. Drewniany strop belkowy przykrywa wnętrze świątyni, który podparty jest czworobocznymi filarami. Wspierają one jednocześnie szerokie empory. Za ołtarzem znajduje się dobudowana część z pomieszczeniem naziemnym oraz krypta grobowa. Ołtarz główny oraz prospekt organowy z ornamentalno–heraldyczną dekoracją snycerską pochodzi z czasów barokowej przebudowy stargardzkiej świątyni[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129469
  2. ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1217 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 242.
  5. ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
  6. ↑ Tuż po wojnie Stary Gród – Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
  7. ↑ Od 15 stycznia 1976 roku został zniesiony
  8. ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 312
  9. ↑ a b c d e f g Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 311
  10. ↑ a b Gubińskie Towarzystwo Kultury – Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 29
  11. ↑ Przy wsparciu środków otrzymanych z RFN
  12. ↑ Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego. s. 35.
  13. ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 313
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].

Bibliografia edytuj

  • Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. – Zeszyty Gubińskie nr 5 s.29
  • Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego w okresie 15-lecia Polski Ludowej. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej i Stowarzyszenie Pionierów Miasta Gubina, 2012.
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 311-316. ISBN 978-83-88059-54-4.
  • Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 242. ISBN 978-83-919914-8-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stargard_Gubiński&oldid=72558682”