Stary Gostyń

wieś w województwie wielkopolskim

Stary Gostyń (niem. Alt Gostyn) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Gostyń.

Stary Gostyń
wieś
Ilustracja
Kościół św. Marcina z Tours w Starym Gostyniu
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

gostyński

Gmina

Gostyń

Liczba ludności (2006)

440

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

63-800[2]

Tablice rejestracyjne

PGS

SIMC

0369969

Położenie na mapie gminy Gostyń
Mapa konturowa gminy Gostyń, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stary Gostyń”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stary Gostyń”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stary Gostyń”
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego
Mapa konturowa powiatu gostyńskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stary Gostyń”
Ziemia51°54′10″N 16°57′25″E/51,902778 16,956944[1]

Historia edytuj

 
Fragment centrum wsi

Do czasu lokowania w jej pobliżu przez księcia wielkopolskiego Przemysła II miasta Gostynia 1 kwietnia 1278, wieś ta zwana była po prostu Gostyniem. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z roku 1301. Wieś należała do rodu Awdańców, a później Łodziów. Od roku 1301 do połowy XIX wieku wieś należała do proboszczów parafii starogostyńskiej, którymi zostawali zakonnicy benedyktyńscy z Lubinia. Wieś duchowna Gostyń Stary, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[3].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Gostyń Stary należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[4]. Gostyń Stary należał do okręgu gostyńskiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielami byli wówczas (1846) księża filipini[4]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 202 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 21 dymów (domostw)[4].

Wieś rycerska, własność spadkobierców rodziny Potworowskich, położona była w 1909 roku w powiecie gostyńskim rejencji poznańskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

W odległości 0,5 km w kierunku północnym położony jest rezerwat przyrody - Torfowisko źródliskowe w Gostyniu Starym.

Bibliografia edytuj

  • Ks.dr Ludwik Sobkowski, dr Ludwik Krotoski, Stary Gostyń. Monografia. Poznań,1938.[6]
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce. Tom V.Województwo poznańskie. Zeszyt 4. Powiat Gostyński.Inwent. przeprowadziła Z. Białłowicz-Krygierowa. Warszawa, Instytut Sztuki P.A.N.,1961.[7]
  • Z. Perzanowski, Opactwo benedyktyńskie w Lubiniu. Ossolineum, 1978.
  • Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski. Seria nowa, zeszyt 1. Dokumenty opactwa benedyktynów w Lubiniu z XIII - XV wieku. Opracował i wydał Zbigniew Perzanowski. Warszawa - Poznań, PWN, 1975.
  • H. Musielak, Związki Polski z krajem nadmozańskim (Leodium) i Północną Francją w Średniowieczu. Głos Katolicki. Paryż, nr 20 (1224), 19 maja 1985.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129784
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1219 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
  4. a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 232.
  5. Księga adresowa polskich właścicieli ziemskich Wielkiego Księstwa Poznańskiego z uwzglednieniem powiatu, stacyi poczty, telegrafu, dworca, Poznań 1909, s. 8.
  6. Dostępna w Federacji Bibliotek Cyfrowych
  7. Szczegółowa notaka na str. 41-42, w której jest mowa m.in. o "obrazie Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1645 r.w sukience srebrnej pocz. w. XVIII; przy obrazie ok. 20 wot w w. XVII-XIX, najstarsze 1645".

Linki zewnętrzne edytuj