Stefan Flukowski

poeta i prozaik polski

Stefan Bronisław Flukowski (ur. 18 sierpnia 1902 w Warszawie, zm. 8 maja 1972 w Świnoujściu), polski pisarz i poeta związany z grupą literacką Kwadryga, jeden z pierwszych i najważniejszych przedstawicieli surrealizmu w Polsce. Tłumacz dzieł Anatole’a France’a czy Paula Éluarda, podporucznik piechoty Wojska Polskiego.

Stefan Flukowski
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1902
Warszawa

Data i miejsce śmierci

8 maja 1972
Świnoujście

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

liryka, powieść, opowiadanie, dramat

Epoka

dwudziestolecie, II wojna światowa, współczesność

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Stefana Flukowskiego na Powązkach; Warszawa, 23 lipca 2008

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny rzemieślniczej. Ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Studiował filozofię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego i równolegle prawo. W latach 1926–1937 pracował jako aplikant sądowy, aplikant adwokacki i asesor sądowy. Był współzałożycielem i członkiem grupy literackiej Kwadryga, a także redaktorem związanego z nią czasopisma „Kwadryga”, na łamach którego debiutował w 1927. Książkowo debiutował w 1929 tomem poetyckim Słońce w kieracie. Stale współpracował z czasopismami „Droga” (1931-1933), „Pion” (1934, 1936-1937), „Rocznik Literacki” (1934-1936) i „Tygodnik Ilustrowany”.

Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 2863. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 81 Pułku Piechoty w Grodnie[2].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył w 1 Pułku Piechoty OW Grodno na stanowisku oficera żywnościowego I batalionu[3]. Dostał się do niemieckiej niewoli[4]. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde i Oflagu II C Woldenberg[5], gdzie był jednym z animatorów kulturalnych i współtwórcą teatru jenieckiego, dla którego napisał kilka sztuk (Jajko Kolumba, jednoaktówki Tęsknota za Julią, Gwiazda dwóch horyzontów, dwuaktówka Chwila królewskiej niemocy).

Od 1946 zamieszkał w Krakowie, gdzie został kierownikiem literackim Teatru im. Juliusza Słowackiego (1946-1947) i prezesem krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Publikował m.in. w pismach „Odrodzenie” (1945–1949), „Twórczość” (1946-1958 z przerwami), „Nowiny Literackie” (1947-1948), „Tygodnik Powszechny” (1947-1948). Redagował serię Nowy Teatr, w której wydano w 1948 pierwodruki sztuk W małym dworku i Szewcy autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza. W 1950 przeniósł się do Warszawy, gdzie został redaktorem w Naszej Księgarni. Ponadto był organizatorem działalności kulturalnej i dydaktycznej w Pałacu Młodzieży. W latach 50. i później twórczość własną oraz tłumaczenia publikował m.in. w pismach „Nowa Kultura”, „Współczesność”, „Odgłosy”, „Kultura”, „Życie Literackie”, „Tygodnik Kulturalny”, „Poezja”.

Zmarł nagle podczas pobytu w Świnoujściu. Spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. 32B dodatkowa-22-5)[6].

Twórczość

edytuj

Jego twórczość bliska była Awangardzie Krakowskiej. Podczas gdy Tadeusz Peiper czy Julian Przyboś dążyli do wyrażenia wieczności w obrazach teraźniejszości czy codzienności, Flukowski wręcz odwrotnie: metaforą wieczności wyrażał cykliczność teraźniejszości. Poeta przeciwstawiał się jednocześnie popularnemu wówczas nowatorstwu formy, wyrażając postulat prostoty języka.

Poezja Flukowskiego wyrażała apoteozę pracy, jako podstawowej wartości świata. Stałym motywem w jego twórczości był obraz codziennych ludzkich prac jako dokończenie boskiego aktu stworzenia.

Poezja
  • Słońce w kieracie (1929)
  • Dębem rosnę (1932)
  • Napomknięte cieniem 1961
  • Rzeka gwiazdy (1965)
  • Po stycznej słońca (1971)
  • Oko byka (1973)
  • Olimpijskie strofy (1976)
Proza
  • Pada deszcz (1931) – zbiór opowiadań
  • Urlop bosmanmata Jana Kłębucha (1939) – powieść
  • Płomień róży (1959) – opowieść biograficzna o Słowackim i Norwidzie
Dramat
  • Odys u Feaków (1939)
  • Tęsknota za Julią (1940)
  • Jajko Kolumba (1941)
  • Gwiazda dwóch horyzontów
  • Chwila królewskiej niemocy
  • Oranżeria (1949)

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 86.
  2. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 560.
  3. Parfieniuk 2016 ↓, s. 45.
  4. Straty ↓, W pracy Tadeusza Kryska-Karskiego „Straty korpusu oficerskiego 1939-1945”, Londyn 1996, Stefan Flukowski figuruje jako poległy 13 września 1939 w Zboiskach.
  5. Straty ↓.
  6. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).

Bibliografia

edytuj